SSK ve BAĞ-KUR emekli zammında refah payı ve kök maaş

SSK ve Bağ-Kur emeklileri toplu sözleşme hükümlerine tabi olmadıklarından temmuz ayından geçerli olmak üzere maaşlarının güncellenmesinde sadece enflasyon rakamları dikkate alınmaktadır. Zira SGK’nın emeklilikle ilgili yasa hükümlerinde mezkûr emeklilerin gelir ve aylıkları, temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki 6 aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı (TÜFE) kadar artırılarak belirlenmesi gerekmektedir.

 

Bu belirleme şekli hem kendi çalışmalarından dolayı hem maaş alan emekliler hem de ölen sigortalıların hak sahiplerine bağlanmış olan aylık ve gelirler için de geçerli bulunmaktadır.

 

Hâl böyle olunca TÜİK’in haziran ayı enflasyonu da açıklanmasıyla birlikte yasa gereği öngörülen güncelleme rakamları kesinleşti. Ancak SSK ve Bağ-Kur emeklileri hükûmetin refah payı ya da seyyanen zam verip vermeyeceğini özellikle de kök maaşı düşük olanlar devlet desteği sağlanıp sağlanmayacağını merak etmektedir. 

 

 

%24,73 ORANINDA ZAM GARANTİ

 

 

TÜİK’in en son rakamlarına göre; TÜFE'deki (2003=100) değişim 2024 yılı haziran ayında bir önceki aya göre %1,64, bir önceki yılın aralık ayına göre %24,73, bir önceki yılın aynı ayına göre %71,60 ve on iki aylık ortalamalara göre %65,07 olarak gerçekleştiği açıklandı. 

 

Buna göre Ocak+Şubat+Mart+Nisan+Mayıs ve Haziran ayları itibarıyla 6 aylık enflasyon farkı %24,73 olarak gerçekleşmiştir. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşları temmuz ayından itibaren bu oran nispetinde zamlanacaktır.

 

Dolayısıyla refah payı, seyyanen zam ve devlet desteği verilmezse dahi SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşları temmuz ayından itibaren %24,73 oranında güncelleme yapılması garanti. Bu durumda SSK ve Bağ-Kur emeklileri, memur emeklilerinden %5,42 daha fazla güncelleme yapılması söz konusudur.

 

 

İLAVE DESTEK VE REFAH PAYI

 

 

Geçen sene temmuz ayında kök maaşı yani hazine desteği olmadan gerçek maaşı 6 bin TL’nin altında olanlara devlet desteği/refah payı verilmeden sadece 6 aylık enflasyon farkının oransal olarak verilmesi nedeniyle milyonlarca emeklinin maaşı 7.500 TL’de kalmış ve gerçekte ceplerine tek kuruş zam girmemişti.

 

Bu bağlamda 2023 Temmuz ayında olduğu gibi 2024/Temmuz ayında da kök maaşlar üzerinden güncelleme yapılması hâlinde kök maaşı 8.025 TL ve altında kalan dört milyon emeklinin sıfır zamla karşı karşıya kalarak yine 10.000 TL maaş almaya devam etmesi bahse konu olacaktır.

 

Ekonomi yönetiminin hedefleri tutturmak için sıkı para politikasını uygulamaya devam edeceği de göz önünde bulundurulduğunda yapılacak güncellemelerde hükûmetin refah payı ya da devlet desteği konusunda cömert davranmayacağı aşikârdır. Nitekim bugüne kadar ilave destek hususunda herhangi bir açıklama yapılmamıştır.

 

Ancak hükûmetin yer aldığı ittifak ortaklarının, parti teşkilatlarının ve milletvekillerinin bu duruma rıza göstermediği taban maaşının en azında 12.500 TL’ye kadar yükseltilmesini dile getirmekte oldukları söylenmektedir. Diğer türlü sıfır zam ve sıfır zamma yakın alacak 4 milyona yakın emeklinin büyük serzenişlerde bulunacağı dile getirilmektedir.

 

 

KÖK MAAŞLAR NASIL ARTIRILABİLİR?

 

 

Taban maaşının 12.500 TL’ye kadar yükseltilip bunun üzerindekilere destek verilmemesinin de sakıncaları bulunmaktadır. En önemli sakıncası kök maaşı 5 bin TL ile 10 bin TL arasında olanlara aynı maaşın verilmesi. Bu durumda daha uzun süre çalışarak SGK’ya prim ödeyenlerle en az primle emekli olanlara aynı maaş verilmiş olunacaktır. Diğer yandan kök ücreti düşük olanlara yapılmış olacak zam oransal anlamda %50-60’ları aşarken kök ücreti 10 bin TL’ye komşu ve üzeri olanlara ise %25 ile sınırlı güncelleme olacaktır.

 

Bu durum ise 25-30-35 yıl prim ödeyenler ile 10 yıl primle emekli olanlar arasında makasın daha da daralması, sonuçta sosyal sigorta tekniğinin tamamen çıkmaza girmesi anlamına gelecektir. Bu sakıncalarının bertaraf edilmesi için aşağıdaki tabloda hazırladığım şekilde yumuşak geçişli bir güncelleme yapılması söz konusu olabilir.

 

 

 

 

Tablo: Kök Maaş Formülü

 

 

 

Uygulanan katı ekonomik tablolar hükûmetin seyyanen zam ve refah payı vermeyeceğini göstermektedir.

 

Bu durumda kök maaşa hâlen verilmekte olan desteklerin aynen devam ettirilerek 4 milyona yakın emeklinin sıfır zam alması yerine bu gruptaki emeklilerin bir kısmının yine sıfıra yakın zam almakla birlikte önemli bir kısmının %10-24,73 bandında maaşlarının güncellenmesi söz konusu olabilecektir.

 

Yüksek enflasyonun en fazla etkilediği emeklilerimizle hükûmetin hemhâl olarak bir nebze de olsa rahat bir nefes almalarını sağlaması elzem…