Kısmete bak!
ABD yönetimi, Kanada ve Meksika'dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin'den yapılan ithalata yüzde 10 oranında ek gümrük vergisi getirdi. Dünyada ticaret savaşı başladı. Borsalar kırmızıya döndü. Sırada Avrupa Birliği ve İngiltere var... Trump’ın bu kararında bu ülkelerle yapılan dış ticarette ABD’nin yıllık 450 milyar dolarlık açık vermesi etkili oldu. Gümrük vergileri genellikle bir alıcının yabancı bir satıcıya ödediği fiyatın bir yüzdesi olarak tahsil ediliyor. ABD'de bu vergiler, ülke genelindeki 328 giriş limanında Gümrük ve Sınır Koruma Görevlileri tarafından toplanıyor. Meksika ve Kanada ile özellikle Çinli şirketler, ürünlerini ABD'ye arka kapıdan sokmak için Meksika'yı kullanıyor? Her yıl milyarlarca dolarlık ürün gümrüksüz olarak ABD’ye giriyor. Aslında gümrük vergilerini ithalatçılar -Amerikan şirketleri- ödüyor ve para, ABD Hazinesine gidiyor. Bu şirketler de genellikle yüksek maliyetlerini müşterilerine daha yüksek fiyatlar şeklinde yansıtıyor. Bu nedenle gümrük vergilerinin faturasını tüketiciler ödüyor. Ama fiyatlar arttığı için enflasyon da yükselecek. Tarifeler başta otomotiv ve enerji olmak üzere, tarımdan imalata elektronik ekipmanlar, kâğıt, kauçuk, plastik gibi çeşitli sektörleri etkilemesi ve fiyat artışlarına sebep olması bekleniyor. Tarifeler tüketicilere yansıtıldıkça ve ardından diğer firmaların rakiplerinin yüksek fiyatlarına uyum sağlamak için fiyatları artırdıkça, Amerikan firmaları daha az rekabetçi hâle getirecek. İstikrarsızlaşan Meksika ekonomisi dolayısıyla güney sınırında göç artacak...
Türkiye ek gümrük vergilerinden muaf, zira bizim 2024 yılında Amerika’ya yaptığımız ihracat 12,3, ithalat ise 16,2 milyar dolar. Yani ABD’nin Türkiye ile dış ticaretinde açık değil fazlası var. Peki bu gelişme bize hangi avantajı sağlayacak. Avrupa ülkeleri ABD’ye yaptıkları en büyük kalem olan motorlu taşıt ve makine ihracatlarını Türk şirketleri üzerinden gerçekleştirebilir mi? Bunun için ülkemizde doğrudan yatırıma girmeleri gerekiyor mu? ABD-Türkiye arasında ikili ticaret hedefini 100 milyar dolara çıkarma hedefi, Türk iş dünyamızda Trump'ın 2. döneminde Türkiye ile ABD arasındaki ekonomik ilişkilerin daha da güçleneceğini gösteriyor. Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında “benim dostum ve saygı duyduğum biri... onun da bana saygı duyduğunu düşünüyorum” sözü iki ülke arasında yeni sıcak dönemin başlayacağının habercisi... 100 milyar dolarlık ticaret hedefi için iki kritik sektör öne çıkıyor: Enerji ve savunma… ABD ile Türkiye’nin bu iki stratejik alanda yapacağı iş birliği ile 100 milyar dolarlık bir ticaret büyüklüğüne ulaşmanın mümkün olduğu belirtiliyor.
Trump BRICS+ ülkeleri için de %100’ü aşan gümrük vergileri getireceğini söyledi. Bildiğiniz üzere ABD’nin Asya’da en önemli müttefiklerinden biri de Hindistan. BRICS+ kurucu üyesi olan Hindistan’ın ve birliğin yeni üyesi olacak olan Endonezya’nın ihracatında ABD çok önemli bir ülke. Bu olası vergilerin bu ülkeleri etkileyeceği kesin. Bu yönüyle bakarsak bu durum ülkemizi ABD pazarında pozitif etkileyecektir.
Evet, ABD pazarında önemli yeri olan Çin, Meksika, Kanada, Hindistan, Endonezya, AB gibi ülkeler yeni dönemde büyük pazar kaybı yaşayacak. Bu yönüyle bu pazarda bizim için büyük fırsatlar doğacak... Lakin bize düşen en önemli şey ABD pazarına bütüncül olarak iyi çalışmak. Evet, ABD derinliği olan büyük bir pazar ve bizim için önemli fırsatlar barındırıyor... Kısmet ayağımıza geldi. Türkiye dünyanın yatırım üssü olacak.
Necmettin Batırel'in önceki yazıları...