Yağma yok!

Asgari ücreti (öyle veya böyle) devlet belirliyor ama asgari ücreti ödeyen (genelde) özel sektörde, kayıtlı işçi çalıştıran iş yerleri. Lokanta, berber, bakkal, tamirhane, KOBİ, fabrikalar. Vergi ve sosyal sigorta ödemelerini işveren yapar. Ayrıca asgari ücret ödediği işçiyi, iş yerine taşımak için harcama yapar. Yemeğinin faturasını servis ücretini öder, değişik vesilelerle çalıştırdıklarına düzenli sosyal imkân sağlar.

 

Bir iş yerinde işçiye yapılan zammın maliyete etkisi başka, ekonomi genelindeki etkisi başkadır. İşte bu ayrım yapılmadığı için bol keseden atıp tutuyorlar. Ekonomi genelinde işçilik maliyeti artınca, işletmede kullanılan girdilerin maliyeti de artar. Açık anlatımıyla işletmelerde işçilik maliyetinin hem doğrudan hem de kullanılan girdiler nedeniyle dolaylı bir yükü vardır. 

 

Asgari ücrete zam, sadece asgari ücret alanların ücretlerinde artış sağlamaz. Ekonomide genel olarak tüm ücretlerde aynı ölçüde olmasa da artışın kapısını açar. Çalışanlar asgari ücretin çok artırılmasını, işveren az artırılmasını bekler. Bunun için her ülkede (ABD'de bile) asgari ücretin ne olacağına (hakem olarak) devlet karar verir.

 

Devlet işçiyi memnun etmek için asgari ücreti artırmak ister ama, asgari ücretin yükselmesi sonucu ülkede enflasyonun azmasını istemediği için bu artışı sınırlı tutmak mecburiyetindedir. Yoksa kaşıkla verdiği para şu anda tetikte bekleyen aç marketler tarafından kepçeyle geri alınır. İşçi yine bunalır.

 

Türk-İş Başkanı; "Asgari ücret refah payı ile birlikte 29 bin 583 lira olmalı. Bu rakamı vermezseniz karara imza atmam" diyor... O atmasa da Erdoğan’ın imzasıyla yürürlüğe girer...

 

17 bin lira olan asgari ücret %74 artarsa ne olur hiç düşünmüyorlar. Bu kadar yüksek bir ücret kabul edilirse, maliyeti arttığı için işverenin işçi çıkaracağını hesaba katmıyorlar… İşçiyi kurtlar sofrasına atıyorlar.

 

Ülkemizde asgari ücretle çalışanların sayısının 7 milyon olduğu söyleniyor, ama aslında bu rakam 2 milyonu geçmez. Asgari ücreti en vasıfsız işçi alır. Bugün en düşük maaş 30 bin liradır. Biraz kalifiye olanlar 40-50 bin lira alıyor. Ücret artışında gerçekleşen değil beklenen enflasyon dikkate alınır. Bütün uluslararası bankalarda fonlar, Türkiye’de 2025 sonunda TÜFE’nin %21 ila %25 arasında olacağını söylüyor. Yapay zekâ bile 2024’te beklenen artış eğilimlerine dayanarak yüzde 35 ile 45 aralığında bir zam yapılabilir, diyor.

 

Bu oranlara göre net asgari ücret 22 bin ila 23 bin lira arasında olmalı. İşçimiz alın terinin karşılığını tabii fazlasıyla hak ediyor. Ama 3 yıldan beri kanımızı emen enflasyonla yaptığımız mücadelede tam mutlu sona ulaşırken, kimse kusura bakmasın, hükûmet yeniden başa dönmez ve kendisi, bizi bu yola itenlere de asla taviz vermez.

 

 

 

Necmettin Batırel'in önceki yazıları...