Kurban Bayramı'nda bu hastalığa dikkat! Köpeklerde üreyen 'Kist Hidatik' paraziti hayvanları ara konak olarak kullanıyor
Köpek tenyası kisti olarak da bilinen hastalık, köpek dışkısında ürüyor, solunum yoluyla bulaşıyor. Parklardaki çocuklar için tehlike arzediyor. Kurban bayramında da büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar için de büyük risk taşıyor. Kistin iç organlarda patlaması ölüme sebep oluyor. İşte kist hidatik hakkında bilinmesi gerekenler...
Sahipsiz, başıboş köpeklerin sebep olduğu hastalık denilince ilk akla gelen kuduzdur. Ancak son yıllarda sayılarının artmasıyla paralel bir şekilde çoğalan hastalıkların başında “Kist Hidatik” geliyor.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye'de kuduz riskli temas sayısının 2023'te 438 bine ulaştığı, özellikle köpek dışkısından bulaşan ve çok ağır cerrahi maliyetleri olan "kist hidatik" hastalığının da 2005-2019 arasında 8,8 kat arttığı belirtiliyor.
Türkiye, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) yayımladığı "Kist Hidatik Tehlikesinin Yüksek Olduğu Ülkeler" haritasında "yüksek tehlike" kategorisinde yer alıyor.
ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda, Çek Cumhuriyeti, İrlanda, Finlandiya, Japonya, İsveç, Norveç, Kanada ve Avustralya gibi ülkelerin dışişleri bakanlıkları, resmi internet sitelerinde Türkiye'ye gidecek vatandaşlarına "saldırgan başıboş köpekler" hakkında hastalıklara karşı uyarılarda bulunuyor.
KİST HİDATİK NEDİR?
Kist Hidatik, hidatik kist, kistik ekinokkoz veya köpek tenyası kisti olarak isimlendirilen bu hastalık kurban bayramında ciddi yayılma riski taşıyor.
Halk Sağlığı Merkezi Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Dairesi Başkanlığının açıklamasına göre bu “erişkin formunun köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanların ince bağırsaklarında yaşadığı Echinococcus granulosus adı verilen parazitin larvalarının sebep olduğu zoonotik bir hastalıktır.”
NASIL BULAŞIR?
Köpek dışkısında üreyen bu parazit solunum yoluyla insanlara ve hayvanlara bulaşıyor. Hastalığın insandan insana bulaşmadığı da biliniyor.
Bakanlık “Parazit yumurtalarının ağız ve solunum yoluyla alınmasından sonra insanların karaciğer, akciğer, dalak, beyin gibi iç organlarında kistler oluşturarak ölüme yol açabilen kist hidatik ülkemizde hayvanlarda çok yaygındır ve ciddi ekonomik kayıplara yol açmaktadır.” diyor ve şöyle açıklıyor:
"Paraziti taşıyan köpek, çakal, tilki, kurt gibi hayvanların dışkısı ile parazitin yumurtaları çevreye saçılır.
Bu hayvanların kurumuş dışkısı içindeki yumurtalar rüzgarla etrafa yayılarak meyve-sebze veya içeceklerin üzerine konar.
Kirlenmiş gıdaların tüketilmesi, uçuşan yumurtaların solunum yolundan girmesi, paraziti taşıyan hayvanlara dokunulduktan sonra ellerin iyice yıkanmaması hastalığın insanlara bulaşmasına sebep olur."
KURBAN BAYRAMINDA BU HASTALIĞA DİKKAT
Köpek tenyası kistinin en riskli olduğu grupsa otçul hayvanlar. Bu hayvanlar vasıtasıyla “ara konak” olarak insanlara bulaşabiliyor.
Kurban bayramında gerek büyükbaş gerekse küçükbaş hayvanlar bulaşan hidatik kistinin paraziti, bayramda farkına varılmadan insanlara geçebiliyor.
Geçtiğimiz yıllarda Sağlık Bakanlığı Kurban Bayramında kist hidatik hakkında paylaşım yaparak uyarıda bulundu.
KİST HİDATİK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalık insanda uzun yıllar belirti vermeyebilir. Kist büyüdükçe, yerleştiği organa göre belirtiler ortaya çıkar. En sık karaciğer ve akciğerlerde görülür.
Kistler karaciğere yerleştiğinde kişide bulantı, kusma, koyu renkli idrar, karın ağrısı veya karın şişliği görülür.
Akciğere yerleştiğinde solunum sıkıntısı, öksürük, ağızdan kan gelmesi ve göğüs ağrısı görülür.
Kistlerin patlaması ölümü sonuçlanabiliyor.
Tedavisi ise maliyetli bir cerrahi müdahaleyle yapılıyor.
KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan bilgilendirme broşüründe şu uyarılar yapılıyor:
- “Kurban kesimi için özel kesim yerlerini kullanın. Kesimi veteriner hekim gözetiminde yapın.
- Kurban Bayramı'nda kestiğiniz hayvanların kistli sakatatlarını köpeklerinize yedirmeyin, derin bir çukura gömün.
- Köpekleri olanlar ‘yılda 4 kez iç parazitlere karşı aşı’ yaptırmalı.
- Çocuklarınızın eve gelince ellerini sabunlu suyla yıkamaları sağlayın.
- Hayvanlara dokunduktan sonra ellerinizi mutlaka sabunlu suyla yıkayın.
- Sebze ve meyveleri iyice yıkadıktan sonra yiyin.
- Kaynağını bilmediğiniz suları içmeyin.”
Özellikle çocukların oyun parkı, okul bahçesi, sokaklar ve yeşil alanlarda oynadıktan sonra ellerini iyice yıkamaları gerekiyor. Çünkü bu alanlarda başıboş sokak köpeklerinin dışkılarında bu hastalık kurumuş olsa da yaşamaya devam ediyor.
'da Takip Edin!
