Abdüllatif Uyan

Seyyid Ebül Vefa hazretlerinin Ebül Kays adında tüccar bir talebesi vardı. Bu kişi, bu büyük zâtın sadece ismini duyduğu, ama kendisini henüz görmediği günlerde gemiyle mal getiriyordu.

Seyyid Ebül Vefa hazretlerinin huzuruna bir gün, sevdiği bir tüccar gelerek; - Efendim, duâya çok ihtiyacım var. İzniniz olursa para kazanmak için sefere çıkacağım, diye arz etti.

Bir gün, Ebül Vefa hazretleri, bazı talebesiyle Dicle kenarına gitti. Orada talebesiyle sohbet ediyordu ki, karşıdan bir geminin geldiğini gördüler.

Seyyid Ebül Vefa hazretleri zamanında bir Müslüman şiddetli bir hastalığa yakalanmış, doktor ilaç kâr etmiyordu.

Seyyid Ebül Vefa hazretlerinin bir talebesi, zaman zaman; - Efendim, talebenin hocasına, hocanın da talebesine karşı vazifeleri nedir? diye sorardı.

Ebül Vefa hazretleri, bütün talebeleriyle birlikte Bağdat'tan çıkıp, yurduna dönmeye karar vermişti. Hazırlıklarını yapıp gemiye bindiler.

Zamanın sultanı, Seyyid Ebül Vefa hazretlerine gelerek; - Efendim, kalbim dünyaya çok düşkün. Bana bir nasihat ediniz ki, dünyanın kötülüğünü anlayıp, ondan soğuyayım, diye arz etti.

Seyyid Ebül Vefa hazretlerinin huzuruna zamanın sultanı gelerek; - Bana nasihat eder misiniz, diye ricada bulundu. Büyük velî;

Seyyid Ebül Vefa hazretleri Bağdat'ta iken sultanın baş veziri kendisini çok sevmiş ve talebesi olmuştu. Sultan biraz yumuşadıysa da fitneciler huzuruna gelip;

Seyyid Ebül Vefa hazretlerinin büyüklüğüne, zamanın sultanı bir türlü inanamıyordu. İmtihan etmeye kalkıştı yine.

Seyyid Ebül Vefa hazretleri Bağdat'ta bir camide kısa bir sohbet yapmıştı. Cemaate öyle çok tesir etti ki, kalb gözü açıldı dinleyenlerin. Mest oldular.

Seyyid Ebül Vefa hazretlerini çekemeyenler, hükümdara giderek; - Sultanım, bu kişi sizi kendisine rakib görüyor. Niyeti kötü. Kendisine tâbi olan binlerce insan var. Herkese; "Sultanlık benim hakkım" diyormuş, diye şikâyet ettiler.

Seyyid Ebül Vefa hazretleri bir sohbetinde; - Ey insanlar, az yiyin, az uyuyun. Bilhassa seher vakitlerinde âgâh olun. çok yemek, insanı uyuşuk ve tembel yapar. Karnı tok olan, bildiğini unutur ve Allah'tan gafil olur, buyurdu.

Seyyid Ebül Vefa hazretleri, Buhara'ya gidip "zahiri ilimleri" tahsil ederek geri döndüğünde, hocası Şenbeki hazretleri çok iltifat etti kendisine.

Seyyid Ebül Vefa hazretleri, Buhara'da tahsilini bitirip geri dönüyordu ki, arkadaşları kendisine; - Bize bir ziyafet vermen lazım, dediler. - Niçin? diye sorunca da;

Bir gün, Seyyid Ebül Vefa hazretleri ile hocası Şenbeki hazretleri, üç gün üç gece sohbet ettiler. Dördüncü gün, hocası;

Seyyid Ebül Vefa hazretleri, henüz sekiz on yaşlarında iken tenhalarda ibâdet ederdi Rabbine. O devrin âlimlerinden Şenbeki hazretleri, bu çocuğun üstün hasletlerini duydu ve arayıp ormanlık bir bölgede ibâdet ederken buldu kendisini.

Ebül Vefa hazretleri, henüz iki aylık iken ramazan gelmişti. Gündüzleri hiç süt emmiyordu annesinden. Yürüyecek bir yaşa gelmişti ki, annesiyle birlikte bir yolculuğa çıktılar.

Seyyid Ebül Vefa hazretleri, evliyânın büyüklerindendir. Tâc-ül arifin diye tanınır daha ziyade. Babası da o zamanın velîlerindendi.

Seyyid Ahmed Rıfai hazretlerinin bir talebesi anlatıyor: Hocamın huzuruna bir gün birisi gelip; - Efendim, bendeniz tarlada meşgulken, bir arslan geldi ve öküzüme saldırıp yedi. O öküzden başka da hayvanım yok. Şimdi ne yapacağım? diye dert yandı.