Mehmet Oruç

Cebrâil aleyhisselâm, Peygamber Efendimizin yanına gelip dedi ki:

Yalan söylemek, çok kötü bir huydur. Yalan, her dinde harâmdı. Bütün peygamberler yalan üzerinde çok durmuşlardır. Hazret-i Lokman şöyle buyurdu: "Yalandan çok sakın. Çünkü dîni bozar ve insanlar yanında i'tibârı azaltır. Bununla hayânı, değerini ve makamını kaybedersin. Yalan söyleyen kimsenin nûru gider, kötü huylu olan kimsenin gam ve kederi çoğalır. Anlayışsız kimseye bir mes'ele anlatmak, bir kayayı yerinden ayırmaktan daha zordur."

Seyyid Abdülkadiri Geylani hazretleri anlatır:

Allahü teâlânın ve peygamberlerin sıfatlarını, tasavvufu, şefaati inkâr edip, evliyâyı küfürle ithâm etti. Eshâb-ı kirâm ve diğer din büyüklerini küfürle ithâm edecek sözler sarf etti...

Hazreti Ali buyurdu ki: "Doğruluk emanet, yalancılık hıyanettir. Doğruluk kurtarır, yalan felâkete sürükler. Emanete hıyanet etmemek, imandandır; güler yüzlülük ihsandandır. Kanaat insanı zengin yapar, yerinde kullanılmayan zenginlik azdırır. Affetmek fazilettir. Dünya aldatır, şehvet kandırır. Lezzet oyalar, nefsin arzuları alçaltır. Haset yıpratır, nefret çökertir."

"Dinde reform sapıklığını ortaya ilk çıkaran, İbni Teymiyye oldu. Bu sapıklık sonradan, câhiller ve İslâm düşmanları tarafından küfre kadar götürüldü..."

Yalancılık ne kadar kötüyse, doğruluk da o kadar iyi, güzel ve faziletlidir. Peygamber aleyhisselâma olgunluğun alâmeti sorulduğunda, "Doğru konuşmak ve doğrulukla iş yapmaktır" buyurdu.

Hazret-i Lokman Hakîm oğluna buyurdu ki: "Oğlum, yalandan sakın! Zira o, serçe eti kadar tatlıdır. Ondan az kimseler kurtulabilir."

Hazreti Lokman Hakîm'e sordular:

Sır, gizli kalması ve hiç kimseye söylenmemesi gereken şeydir. Başkaları duyunca, ya mahcup oluruz veya o işi başaramayız.

İki kişi arasındaki gizli konuşma sırdır. Taraflara emanettir. Emanete hıyanet edilmez. Nitekim bu hususta Resulullah Efendimiz şöyle buyurmuştur:

Said bin As, oğluna şöyle nasihat etti:

"Hele biraz daha sabret! Acele etme! Daha dünyadan ilgini kesmedin. Sen hâlen dünya ehlisin. Ben ise âhiret ehliyim. İnşâallah bugün, dünya ile ilgin kalmayacak, iftârı bizimle beraber yaparsın!"

Şeffaf, pırıl pırıl, gayet tatlı suyu olan bir ırmağın kenarındaydık... Dünyadaki en güzel yerler bile, oranın yanında çöplük gibiydi sanki... Irmağın kenarında dolaşırken gördüklerime inanamadım!..

İmam-ı Gazali hazretleri buyurdu ki: İnsanları alay ederek küçük görmeyiniz, tahkir etmeyiniz. Belki o sizden daha hayırlıdır. Bu alay, alaydan ötürü üzülüp rahatsız olan bir kimse hakkında haramdır. Kendini maskara haline getiren ve çoğu zaman alaya alınmasından sevinen bir kimseye gelince, alay bu kimse hakkında mizah ve hafif şaka kabilindendir.

Müslümanla alay etmek, kalbini kırmak haram olup, sakınmak lâzımdır. Nitekim Allahü teâlâ şöyle buyurmuştur: "Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın. Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler. Kendi kendinizi ayıplamayın, birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın. İmandan sonra fâsıklık ne kötü bir isimdir! Kim de tevbe etmezse işte onlar zalimlerdir." (Hucûrat/11)

Üç şey kalbi katılaştırır: 1- Şaşılacak bir şey olmadan gülmek, 2- Acıkmadan yemek, 3- Lüzumsuz konuşmak.

Bazı şeylerin şakası olmaz. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Üç şeyin şakası da, ciddisi gibi sahihtir. Nikah, boşamak, boşamaktan vazgeçmek."

Ömer bin Abdülaziz hazretleri buyurdu ki: "Allah'tan korkun ve mizah yapmaktan kaçının. Mizah kin gütmeye ve kötülüğe sürükler! Kur'an-ı kerim ile konuşun ve Kur'an'ın gölgesinde oturun. Eğer Kur'an size ağır gelirse o zaman güzel bir konuşma yapın, güzel şeyler konuşun!"

İslam büyüklerinden biri kahkaha ile gülen kardeşini görünce sordu: