Vehbi Tülek

"Zeccac" Bağdad'da yaşamış velîlerdendir. İlminin çokluğu ve gelirinin bolluğuna rağmen elinin emeği ile maişetini temin eder, camcılıkla uğraşırdı...

Kâdı Bekkâr her gün kendisini hesaba çekerdi: "Yâ Bekkâr! Sen insanlar hakkında hüküm verdin. Yarın sen, yaptıklarına ne cevap vereceksin?.."

Muntasır, on birinci Abbasi halifesidir. Askerleri zehirlemek yoluyla ondan kurtulmayı planladılar ve emellerine de kavuştular!..

Küçük mücahid vefat etmek üzereydi: "Ey Amca! Kana bulanmış olan şu elbisemi, anneme götür ve ona teslim et. Selamımı ona ulaştır!.."

Bir kadın, saçlarından cihad atları için bir yular yapmıştı. Bunu Ebu Kudame isimli bir mücahide verdi. Bir de ricası vardı!..

Anadolu velîlerinden İbrahim Efendi aslen Bingöllüdür. Hocası Ahmed Efendi ile Erzurum'a gidip, Taşkesen köyüne yerleşir...

Zahid Ebû Zekeriyyâ vefât edeceğinde, dostları başına toplandılar. Ona Kelime-i şehadeti söylemesi için telkinde bulunuyorlardı!..

Zünnûn-i Mısrî hazretleri Kâbe-i şerîfi tavaf ederken, bir nûrun sütun gibi durduğunu görür. Sonra kaybolan bu nûru araştırmaya başlar!..

Tebe-i tâbiînin büyüklerinden Muhammed bin Yûsuf buyurdu ki: "Bu zaman fazîleti arama zamânı değil, bilakis kurtuluşu arama zamânıdır!"

Büyük velî Abdullah ibni Hafîf (kuddise sirruh) hastalanmıştı. Bir doktor geldi ve; "Ey Şeyh hastalığın nedir?" diye sordu!..

Seyyid Ahmet Arvasi, zamanımızın eğitimci ve yazarlarındandır. Yaptığı hizmetlerden dolayı ona "Asrımızın Ahmed Yesevîsi" denilmiştir...

Buyurdu ki: "Koğucunun zararı, sihirbazın zararından daha çoktur. Koğucu az bir zamanda öyle zararlar yapar ki, sihirbaz onu bir ayda yapamaz!"

Buyurdu ki: "Midenize inen lokmanın haram veya helâl olup olmadığına dikkat etmedikçe ne yapsanız kurtulamazsınız."

Buyurdu ki: "Bir kimse, hocasının hareket ve davranışlarından istifâde edemiyorsa, sözlerinden hiç istifâde edemez..."

Sultan Ebû Saîd Mirzâ'ya rüyasında Ubeydullah-ı Ahrâr'ın büyüklüğünü gösterdiler. Uyanır uyanmaz, hemen rüyadaki zatı araştırmaya başladı!..

Ubeyde bin Muhâcir, köle satın alır, serbest bırakırdı. Bir gün ihtiyar bir kadın köle aldı! Bu kadının annesi olduğunu nereden bilebilirdi!

Takıyyüddîn Sübkî meşhûr velîlerdendir. Şam nâibi Argûn Şah bu mübarek zata rahat vermiyordu. Ancak bir gün olanlar oldu!..

Seyyid Tâhâ hazretleri, mübârek ellerini uzatıp; "Def ol, yâ laîn!" buyurup namaza başladı. Namazdan sonra bunun hikmetini sordular!..

Ebû Muhammed el-Hubeyşî, Şâfiî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. Bir ara kâdı oldu. Verdiği kararlarda çok isâbet etmekle tanınmıştır...

Hasan Efendi, Osmanlı devrinde İstanbul'da yaşayan meşhûr velîlerdendir. Alacahisar'da doğup, büyüdü. 1609 (H.1018) senesinde vefât etti...