Emeklilikte çoklu intibak kaçınılmaz hâle geldi!

Emekli sisteminde muhtemel değişiklik haberlerine binaen okuyucularımız, peş peşe gazetemize yoğun bir şekilde emeklilik intibakının ne anlama geldiğini ne zaman ve nasıl olacağını sormaktadır.

 

Evvelemirde belirtmek gerekir ki, intibak tüm emeklilerin maaşlarının artırılacağı genel bir zam ya da seyyanen zam değildir. Bu nedenle bütün emekliler için intibak beklemek ve talep etmek doğru değildir.

 

Arapça bir kelime olan intibak; uyumlaştırma anlamına gelmektedir.

 

Sosyal güvenlik sisteminde ise intibak; emeklilik için gerekli olan şartlardan yaş, prim ödeme süresi ve ödenen primlerin miktarı eşit olduğu hâlde, sırf farklı tarihlerde emekli olunduğu için farklı aylık hesaplama sistemlerinden oluşan aylık farklılıklarının giderilmesi manasına gelmektedir.

 

Bu bağlamda maaşları arasında bu sebeplerden dolayı bir farklılık oluşmayan emekli grupları yönünden intibak uygulaması söz konusu olmayacaktır.

 

 

ÖNCEKİ İNTİBAK SÜRECİ NASIL YÜRÜTÜLDÜ?

SGK'da Başmüfettişlik görevim devam ederken aynı zamanda Tercüman gazetesinin çalışma ve sosyal güvenlik yazarlığını da yapıyordum. Gerek mesleğimden gerekse gazete yazarlığımdan dolayı intibak sürecini o dönem tüm boyutlarına muttali olmuştum.

 

Çok iyi hatırlıyorum... O dönemde yine uzun süreler medyanın gündemini intibak teşkil etmişti. Keza emeklilerin serzenişleri had safhaya varmıştı.

 

Aynı statüde aynı süreler ve aynı kazançlar üzerinden çalışmalarına karşın maaşlar arasında uçurumlar oluşmuştu. Bunun üzerine dönemin hükûmeti kapsamlı intibak düzenlemesine karar vermişti.

 

Yapılacak intibak evvelemirde 2000 yılı öncesi emeklileri kapsayacaktı. 2000 yılı sonrası ise daha sonra yapılacaktı.

 

Nitekim 2022 yılında 2000 yılı öncesi için intibak çalışmalarına başlanmıştı. Ancak büyük endişe vardı.

 

Zira SGK personeli rutin ağır işlerinin yanı sıra bu kadar kapsamlı milyonlarca emekliyi ilgilendiren intibak çalışmalarının altından kalkabilir miydi?

 

2022 yılına gelindiğinden SGK personeli arkadaşlarım imkânsız deneni başarmıştı...

 

İşlem yapılacak dosya sayısı 2 milyon 575 bin adetti...

 

Bu dosyalar tozlu raflardan çıkarılarak tek tek didik didik incelenerek intibak düzenlemesi 2013 yılı başında yürürlüğe girecek şekilde yetiştirilmişti.

 

 

2000 YILI ÖNCESİ İNTİBAKIN KAPSAMI

2000 yılı öncesi emeklilere ilişkin yapılan intibakta temel amaç; 2000 yılına kadar uygulanan 5 ayrı aylık bağlama sisteminden kaynaklanan mağduriyetlerin giderilmesidir.

 

Bu minvalde 2000 öncesinde emekli aylığının ödenen prim, çalışılan süre ve gelişme hızı dikkate alınarak. 2,5 milyonu aşkın emeklinin aylığı yeniden hesaplanmıştır. 

 

2000 yılı öncesinde yapılan intibak düzenlemesinde SSK emeklileri; 1.1.1982 öncesi emekliler, 1.1.1982-31.12.1987 arası emekliler, 1987/Süper Emekliler, 1.1.1988- 31.12.1999 arası emekliler, 2000-2008 arası emekliler ve 2008 sonrası emekliler olmak üzere 6 gruba ayrılıyordu.

 

Bu grupların kendi içindeki farklılıklar da dikkate alındığında 13 farklı emekli grubu bulunuyordu.

 

2000 yılı öncesinde gruplara göre bazen çalışılan son 3 yıl, bazen son 5 yıl, bazen de son 10 yıllık primler esas alınarak gösterge sistemi uygulanmıştır.

 

2000 yılından itibaren ise tüm çalışmaların aylık hesaplanmasında kullanıldığı ve primlerin gelişme hızı ve enflasyon (TÜFE) ile güncellendiği bir sisteme geçilmiştir.

 

Her bir dönemde farklı bir sistemde hesaplanan aylıklar arasında doğal olarak farklılıklar oluşturmuştur.

 

Bu farklılıklar nedeniyle, intibak talepleri gündeme gelmiştir.

 

Yazımızın devamı çarşamba günkü yazımızda yer alacaktır…