Depremden çok korktuk, çünkü... İmamoğlu yönetimi İstanbul'a bir tek çivi çakmadı

Hazırlıksızız... 600 bin konutun acil dönüşmesi lazım. İstanbul’u yönetenler beş yılda 100 bin konut dönüştüreceğinin sözünü verip çivi çakmadı. İstanbul’da özellikle 1999 öncesi yapılan 1,5 milyon bina ağır risk altında. Bunlardan 600 bini acil dönüşmesi gereken yapılar. Ne var ki son altı senede 120 bin binayı dönüştürme sözüyle seçilen CHP’li İBB yönetimi neredeyse çivi çakmadı. Deprem bütçeleri kısılarak paralar reklama ve konsere harcandı.
İstanbul peş peşe şiddetli depremlerle sarsıldı. Silivri açıklarında saat 12.13’teki 3,9’luk hafif bir depremin ardından 12.49’da megakentlileri sokağa döken 6,2’lik sarsıntı meydana geldi. 24 kilometre açıkta olan ve 13 saniye süren deprem; Bursa, Yalova, Tekirdağ, Ankara, Balıkesir, İzmir, Edirne ve Kırklareli’de de hissedildi. Büyük korku yaşayan vatandaşlar, parklara, sahile, yeşil alanlara, okul, cami ve millet bahçelerine akın etti. Kentte araç trafiği kilitlenirken akaryakıt istasyonlarında uzun kuyruklar oluştu, marketler doldu taştı.
1.5 MİLYON YAPI RİSK ALTINDA
Afet sonrası İstanbul’daki kentsel dönüşüm yeniden tartışma konusu oldu. 7.5 milyon ev ve işyerinden 1.5 milyonunun riskli bulunduğu İstanbul için geçtiğimiz günlerde uyarıda bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un “600 bin bina, bırakın 7 büyüklüğündeki bir depremi, her an kendiliğinden çökebilecek vaziyette” sözleri akıllara geldi. Bu ciddi riske rağmen İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanlığının kentsel dönüşüme ayırdığı bütçe ise dikkat çekti. Ekrem İmamoğlu’nun göreve gelmesinin ardından aralarında konserlerin de bulunduğu etkinliklere beş yılda milyarlar ödendi. Aynı İBB’nin, bu süre zarfında Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun çerçevesinde ayırdığı bütçe ise çok daha az... İBB’nin depreme hazırlık için hiçbir şey yapmadığının göstergelerinden biri de Avcılar’daki Hacı Ahmet Tükenmez Camii... Belediye, bırakın kentsel dönüşümü 5,8 büyüklüğündeki 2019 depreminde hasar aldığı için yıkılan E-5 kıyısındaki camiyi bile tamamlamadı.
“HASARLI BİNALARA GİRMEYİN”
İstanbul Valiliği, deprem korkusuyla evlerine giremeyen vatandaşlar için okul bahçeleri, spor salonları ve camilerin kullanıma açıldığını duyurdu. Valilik “Hasarlı ve riskli binalara sakın girmeyin” diye de uyardı. AFAD da “Haberleşmelerinizi SMS ve internet tabanlı mesajlaşma yazılımları (WhatsApp vb.) üzerinden yapın” tavsiyesinde bulundu
“ULAŞIMDA SIKINTI YOK”
İBB Başkan Vekili Nuri Aslan “Deprem Afet Yönetmeliği ve prosedürünü uygulamaya başladık. İSKİ’de bize intikal eden herhangi bir problem yok. İGDAŞ’ın gaz dağıtımı sıkıntısız sürüyor. İETT çalışmaya devam ediyor. Deprem sonrası metrolarımızı, trenlerimizi boş çalıştırdık, viyadükleri kontrol ettik. Burada da bir problem olmadığı için raylı ulaşım da normal seyrinde devam ediyor. Bütün şirketlerimizde ve İBB bünyesindeki teknik personelin izinleri kaldırıldı. Teknik personelimiz sahada” dedi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da kara yollarında, havalimanlarında, tren ve metrolarda herhangi bir hasara veya olumsuz duruma rastlanmadığını bildirdi.
184 ARTÇI YAŞANDI
İstanbul Hasdal’daki AFAD binasında 4 bakan basın toplantısı düzenledi. En büyüğü 5,9 olmak üzere 184 artçı kaydedildiğini aktaran İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya “Can kaybı yok. 112 Acil’e 10 bin 84 çağrı geldi. Çoğu bilgi edinme amaçlı. Türkiye bir deprem ülkesi. Herkes içinde yaşadığı evin durumunu en iyi kendisi bilir. Dolayısıyla güçlendirme veya yıkılıp yeniden yapılması gerekiyorsa hükûmetimizin açıklamış olduğu kentsel dönüşümle ilgili çağrıya ses versin” diye konuştu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum da “Hasar tespit ekiplerimizi İstanbul’a çağırdık. Üç bin personel sahada çalışıyor. ‘Binam hasar gördü’ diyen vatandaşlarımızın adreslerine bizzat gidilecek, bakılacak. Dört günde bu işi bitireceğiz. Şu an itibarıyla 112’ye gelen, tasnifi yapılan talepler doğrultusunda 378 yapısal ihbar bize ulaştı. 12 binamızı tedbiren boşalttık. Bakanlık olarak hem Anadolu hem de Avrupa Yakası’nda 2 kriz merkezi kuruyoruz” ifadelerini kullandı.
236 KİŞİ YARALANDI
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, depremden direkt etkilenen birincil yaralanma olmadığını belirterek “Ancak düşme, atlama veya yıkılma korkusundan panikatak geçiren toplam 236 vatandaşımız oldu. Hepsinin durumu iyi. Birçoğu ayakta tedavi edilip gönderildi” şeklinde konuştu. Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak ise yurtlarda herhangi bir sıkıntı bulunmadığını aktardı. Bakan Bak, bütün spor tesislerinin, salonların ve sahaların vatandaşlara açık olduğunu dile getirdi. Öte yandan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım ile 39 ilçede, 484 alanda, 271 psikososyal destek ekibi ile 48 bin kişiye doğrudan hizmet verildiğini bildirdi.
DÖNÜŞÜM SEKTEYE UĞRATILDI
Dönüşümün ana merkezi olan İstanbul’da yakın zamanda iki bina sebepsiz yere yıkıldı. Biri Küçükçekmece diğeri ise Bahçelievler’de bulunuyordu. Bu durum bize dönüşümün ne kadar acil olduğu ile ilgili bir işaret fişeğiydi… Bugün İstanbul’daki yapı stokunun yüzde 70’i, 2000 yılından önce yapılan binalardan oluşuyor. 2000 yılından önce yapılan binaların yüzde 70’inde kaçak kat bulunuyor.
2012 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ‘İktidarı kaybetme pahasına dönüşümü başlatacağız’ diyerek ülke çapında bir seferberlik başlattı. O günden bugüne 1,5 milyondan fazla konutun dönüşüm gerçekleşti. Sadece İstanbul’un dönüşümü için 127 milyar liradan fazla para harcandı. Ancak 2019 ve devamında 2024 yılında CHP’li belediyelerin mahallî seçimleri kazanması ile bu süreç sekteye uğradı.