Sakarya lezzetlerini tatmayan kalmasın! Tabiatıyla gözü mutfağıyla mideyi doyuruyor
Sakarya, tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış, etnik çeşitliliği ve zengin mutfağıyla dikkat çeken bir şehir. Taraklı’nın tarihî dokusu, Sapanca’nın doğal güzellikleri ve Karasu’nun sahil keyfi ile her zevke hitap eden rotalara sahip. Islama köfte, kabak tatlısı ve Balkan mutfağından lezzetleriyle de damakları şenlendiriyor.
Sakarya ismini nereden almış? Anlatılanlara göre şehre adını veren SAKARYA IRMAĞI. Frigler zamanında “SANGARİ”, Antik Yunan’da “ZAKHARİON” ve cumhuriyet döneminde “SAKARYA” adını almış. Renkli kültürleri ve çeşitlilik arz eden sosyal yapısı ile SAKARYA sıra dışı bir şehir.
Orta Doğu, Balkanlar ve Kafkasya kökenli, çok sayıda etnisiteye mensup insan barış içinde yaşıyor. Yeterince bilinmese de oldukça güçlü bir mutfağı var. Ancak Sakarya sadece şehir merkezi olan ADAPAZARI ile değerlendirilmemeli. SAPANCA; TARAKLI VE KARASU gibi merkeze yakın ama farklı karakterler ile görülmeye değer ilçeleri var. Etnik çeşitlilik ise oldukça etkileyici. Balkan kültürüne bir merhaba diyelim ve börek ile başlayalım. O zaman adres PEKARA, bence Balkan börekleri anlamında en ciddi, lezzetli ve keyifli adres.
TARAKLI’NIN ADI ŞİMŞİRDEN…
Yöresel bir kahvaltı için adresim Taraklı'daki HACI RIFATLAR KONAĞI olur. Taraklı; dar sokakları, ahşap konakları ve doğal güzellikleriyle ünlü bir ilçe. Bir dönem CITTASLOW (SAKİN ŞEHİR) ünvanına sahip. Aynı zamanda ‘EN İYİ TURİZM KÖYÜ’ ilan edilen özel bir durak.
Tarihî sokakları ve evleriyle dikkat çeken Taraklı’da yerleşim 13. yüzyılda başlamış. İki tepenin arasındaki bir vadi üzerine kurulmuş olan Taraklı, büyük şehirlere yakın olması sebebiyle hafta sonları pek çok ziyaretçi ağırlıyor. İlçenin ismi ise yörede yetişen şimşir ağaçlarından ve bunlardan yapılan oymacılık sanatından geliyormuş. Taraklı denilince akla hemen UHUT TATLISI geliyor. Tatlının yapımı o kadar meşakkatli ki sadece özel günlerde yapılıyor.
BALKAN GÖÇMENLERİNDEN MİRAS
Adapazarı merkezine geri dönelim akla ilk gelen lezzet ISLAMA KÖFTE ve KABAK TATLISI. Bu iki lezzetin adresi KÖFTECİ HACI BEKİR. Her ne kadar Adapazarı merkezinde sarımsaklı yoğurt ile döner yeme alışkanlığı varsa da benim yoğurtsuz döner adresim ADA Döner.
Bu arada unutmadan ıslama köftenin dramatik bir hikâyesi var. Rivayete göre Birinci ve İkinci Balkan Savaşı’ndan dolayı göç etmek zorunda kalan insanlar kıtlık yaşanan bir dönemde kemik ve mayalı ekmekten başka bir şey bulamadıkları için kemiği kaynatmış ve suyuna ekmek bandırarak yemiş. Islama köfte fikri de zamanla buradan doğmuş. Yani ıslama köfte, Balkan göçmenlerinin ülkemize kazandırdığı bir yemek. Akşam yemeklerinde adres MÜHÜR ya da tam adı ile MÜHRÜZADE hakikaten çok özel bir yer.
HUZUR DOLU ATMOSFER
Sakarya denildiğinde yemyeşil doğal manzaralarıyla bilinen Sapanca unutulmamalı, SAPANCA SASA bence bölgenin efsane işletmelerinin başında… İster şık ve lezzetli bir yemek deneyimi, isterseniz konaklama için mutlaka görmelisiniz. Ziyaretçileri için kesinlikle huzur dolu bir atmosfer sunuyor. Bitmedi bir de Sakarya’nın Karadeniz’e sahili olan KARASU ilçesi var. İpsiz Recep bölgesinde balık için KADİR’İN YERİ çok lezzetli balıklarıyla ziyaretçilerine SAKARYA NEHRİ üzerinden KARADENİZ’i seyretme fırsatı sunuyor. O zaman yaz kış fark etmez SAKARYA gezi ve lezzet rotanızda ön sıralara gelmeyi hak ediyor.
TAVUKLU KEŞKEK
MALZEMELER
>> 2 su bardağı aşurelik buğday
>> 4 adet tavuk pirzola
>> 4 su bardağı su
>> Bir yemek kaşığı tereyağı
>> Tuz, karabiber, pul biber,
toz kırmızıbiber
HAZIRLANIŞI
Aşurelik buğday, bol suda yıkanarak düdüklü tencereye alınır. Üzerine buğdayların üstünü geçecek kadar su ilave edilerek kaynatılır. Altı kapatılır ve yarım saat kadar şişmesi beklenir. Diğer tarafta tavuk yıkanır. Yarım saatin ardından tencerenin kapağı açılarak tavuk buğdayların üzerine yerleştirilir. Tuzu, karabiber ve suyu eklenerek kapağı tekrar kapatılır. Kaynamaya başladıktan sonra altı kısılıp yaklaşık 45 dakika kontrollü pişirilir. Sürenin sonunda etler kemiklerinden ayrılır. Blender yardımıyla buğday ve tavuk eti çektirilerek homojen bir kıvama getirilir. Sos tavasında tereyağı, toz kırmızı biber ile birlikte kızdırın ve keşkeğin üstüne gezdirilir. Arzuya göre pul biberle de süslenerek servise sunulabilir.
ÇERKEZ TAVUĞU
MALZEMELER
TAVUK için:
>> 1 adet bütün tavuk
>> 6 su bardağı su
HARCI için:
>> 4 diş sarımsak
>> 1 çay kaşığı tuz
>> 1 su bardağı ceviz içi
>> 4 dilim bayat ekmek içi
>> 1,5 su bardağı tavuk suyu
>> Yarım çay kaşığı karabiber
>> Üzeri için (isteğe göre):
>> 3 yemek kaşığı sıvı yağ
>> 1 çay kaşığı toz kırmızı biber
HAZIRLANIŞI
İlk olarak bütün tavuk suda haşlanır. Ufalanmış bayat ekmek içleri azar azar eklenen 1,5 su bardağı tavuk suyuyla yumuşatılır. Sarımsaklar tuz ilavesiyle havanda dövülür. Ceviz içi de havana eklenerek dövme işlemi sürdürülür. Hazırlanan sarımsaklı ceviz karışımı yumuşatılan ekmek içlerinin üzerine dökülür. Karabiber ile tatlandırılır. Haşlanan tavuk, kemik ve derilerinden arındırılarak ince uzun parçalar hâlinde tel tel ayrılır. Didiklenen tavuk etleriyle cevizli karışım ve bayat ekmek içi buluşturulup güzelce karışması sağlanır. Hazırlanan Çerkez tavuğu bir servis tabağına alınır. İsteğe bağlı olarak küçük bir sos tavasında sıvı yağ kızdırılır, toz kırmızıbiber de eklenerek yemeğin üzerinde gezdirilir ve servise sunulur.
İNCİR UYUTMASI
MALZEMELER
>> 2,5 su bardağı süt
>> 6 adet kuru incir
>> 6 tatlı kaşığı iri dövülmüş ceviz içi
HAZIRLANIŞI
Kuru incirler yıkanarak birkaç dakika suda bekletilir. Sapları kesilir ve incirin geri kalanı küçük zar şeklinde doğranır. Süt yoğurt mayalama sıcaklığına kadar ısıtılır. Serçe parmak ile ısı kontrol edilir. El yakmayacak sıcaklığa geldiğinde ocağın altı kapatılır. Isınmış sütün içerisine doğranan incirler eklenir ve el doğrayıcısı yardımıyla parçalanması sağlanır. Hiçbir incir parçası kalmayana kadar bu işleme devam edilir. Hazır olan tatlı servis kuplarına paylaştırılır. Her bir kupun üzerine birer tatlı kaşığı kadar dövülmüş ceviz serpilir ve kaşıkla hafifçe üzerine bastırılır. Kupların üzeri önce streç film ile ardından da bir mutfak örtüsü kapatılarak yaklaşık iki üç saat oda ısısında mayalandırılır. Kıvam aldığında sonra buzdolabında soğumaya bırakılır. Soğuk soğuk servise sunulur.
Adnan Şahin'in önceki yazıları...