Piyasalar iyi değil...

Geçen hafta Merkez Bankası rezervlerini yazdım. Gerçekten rakamlar iyi durumda. 19 Mart sonrası Merkez Bankası, rezervlerde rekor kırıyor...

 

Enflasyonda bir düşüş olduğu da muhakkak. Mehmet Şimşek’in Orta Vadeli Programı işe yarıyor. Birkaç seneye daha iyi olacak... 

 

Ancak madalyonun bir de diğer yüzü var. Piyasalar maalesef kan ağlıyor. Geçen cuma bir grup orta ölçekli iş insanıyla beraber sabah programından sonra Arnavutköy’deydim. Gaziosmanpaşa Kaymakamı İskender Yönden de konuklar arasındaydı. Kahvaltı ettiğimiz mekân Arnavutköy’ün iyi yerlerinden biri. Ancak son 6-7 aydır yüzde 60 oranında işler düşmüş. Böyle giderse bir seneye kalmaz kapatacağını açıkladı iş yeri sahibi. Orta hâlli yerler de aynı durumda. 

 

Sonra cuma namazı için Hazreti Osman Camii’ne gittik. Namaz çıkışı vatandaşlar da ekonomiden dert yandılar. Özellikle sanayiciler büyük sıkıntı içindeler...

 

Kahvaltıda üretici olan iş adamları da son 6 aydır zarar ettiklerini açıkladılar. İşler iyi diyen bir kişi görmedik. Elbette hizmet sektöründe kahve satan yerler gibi mekânlar daha iyi ama onların da başka dertleri var... 

 

Türkiye’nin en büyük firmaları son altı ayda zarar açıkladılar. Mesela Arçelik son altı aylık periyotta 4 milyar, Kalyon Güneş Teknolojileri 1 milyar 268 milyon, Doğanlar Mobilya 1 milyar 212 milyon, Vestel 12 milyar, Carrefour Sabancı 3 milyar 233 milyon TL zarar açıkladılar... 

 

Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşlarının durumu bu. Peki neden zarar ediyorlar? Birincisi giderler pahalı, işçilik maliyetleri çok yüksek. Döviz artmıyor. Bu vatandaş için iyi ama ihracat yapanlar için kötü. En önemlisi para pahalı, yani faizler zirvede. Yüzde 43’le borçlanmak kârınızın çoğunu vermek demek...

 

Bir diğer sebep de satış yok. Dünyada da genel bir sıkıntı olduğu için ihracat zayıf...

 

Özel sektör çalışanlarının durumu berbat. Kimse ihtiyacı dışında bir şey almıyor. Ülkede genel durumu iyi olanlar var ama bu dönemde sanayici, üretici, iş yapanlar, esnaf ayı zor çıkartıyorlar... 

 

Bizzat kendim baktım. 2014-2023 arası icra dosya sayısı 21-22 milyon seviyesindeydi. 20 Ağustos 2025 itibarıyla 24 milyon 441 bin seviyesine gelmiş. Özellikle küçük işletmeler kapanıyor. Büyükler de eleman çıkarıyorlar...

 

Bu durumdan çıkmak için paranın ucuzlaması şart. Faizler inmezse piyasalar daha kötü olur. Vergi ve işçilik maliyetlerinin makul seviyeye gelmesi lazım. Çalışanların aldıkları maaşlar yetmiyor. Onlar da haklılar. Kiralar hâlâ uçuk seviyelerde. Öyle bir durumdayız ki, kimse hâlinden memnun değil. 

 

2022 ve 2023 böyle değildi. Gene sıkıntı vardı ama piyasalarda hareket vardı. Son iki senedir piyasalar iyi değil. Hükûmetin sokağa bakmasında fayda var. Küçük esnafla konuşması şart... 

 

Benim gibiler, itibarını sokakta gördüğünü aktararak korurlar. Millet ne derse ona kulak vermek lazım. 2024’e giderken emeklilere çok dikkat çekmiştim. Haklı çıktım. Gördüğümü söylemezsem millete ayıp etmiş olurum. Şimdi de ne görüyorsam onu aktarıyorum...

 

Son olarak hâlâ en kötü durumda olanlar emekliler. Onları da unutmamak lazım... 

 

Allah hepimizin yardımcısı olsun. Tozpembe tablo olsa ben de çizerdim ama durum öyle değil...

 

 

 

Cem Küçük'ün önceki yazıları...