Gölge etme…

“Deyimler nasıl dendiler yazılarınızı boşladınız” diye mailler, sitemler geliyor; Aaa, boşlamadım kii!.. İşte geliyor yeni bir tanesi…

 

Günümüzde de pek sıkça kullanmaya ihtiyaç duyduğumuz “Bana hayrının dokunmasından geçtim, zararın dokunmasın yeter” anlamına gelen söz “Gölge etme başka ihsan istemem" bakalım nasıl denmiş?

 

Sözün sahibi MÖ 412 yılında dönemin Yunan kolonisi olan Sinop'ta dünyaya gelen, “Mutluluğun en basit biçimde yaşanarak bile elde edilebileceğini” savunan ve hayatını bir fıçıda geçiren, “Kinik felsefesi”nin öncüsü ünlü filozof Diyojen…

 

Efem, Makedonya Kralı bütün dünyaya hâkim olan Büyük İskender, şehri gezerken fıçı içinde yaşayan bir adam görür. Adam, fıçının içinde güneşlenmektedir. Tüm serveti üstüne örttüğü bir şal ve günlük malzemelerini koyduğu bir torba olan bu adam, bizim filozof Diyojen'dir.

 

Büyük İskender'i görmesine rağmen, hiç istifini bozmadan güneşlenmeye devam eder. Büyük İskender'in askerleri, saygısızlığından ötürü Diyojen'i tartaklayacağı sırada Büyük İskender engel olur. "Herkes, Büyük İskender geliyor diye ayağa kalkıyor, sen neden ayağa kalkmıyorsun, yoksa sen, Büyük İskender'i tanımıyor musun?" diye sorar.

 

Diyojen; "Tanıyorum ve iyi biliyorum" der.

 

Büyük İskender;

 

"Öyleyse, söyle bakalım, ben kimim?" der.

 

Diyojen ise "Sen, benim esirimin esirisin" der.

 

Bu söz, Büyük İskender'i şaşırtmıştır. Atından iner ve; "Ne demek bu?" diye sorar.

 

Diyojen: "Sen toprak için, mal için insan öldürüyorsun. Hâlbuki bunlar, benim değer vermediğim şeyler, benim esirim. Sen ise, benim esirime köle olmuşsun. Kim, kime ayağa kalkacak?" der.

 

Büyük İskender, kimseye minneti olmayan bu adamın büyük bir filozof olduğunu anlar ve ona ‘kıyak’ çekmek için;
"Dile benden ne dilersen" der. Diyojen de o meşhur sözünü sarf eder:“Güneşimi kesiyorsun, gölge etme başka bir şey istemem!"

Ninem diyor ki; Az tamah çok zarar getirir.