ABD'nin 2025 yı­lı bek­len­ti­le­ri

ABD Ulu­sal İs­tih­ba­rat Kon­se­yi 5'er yıl­lık dö­ne­mi kap­sa­yan ile­ri­ye dö­nük ra­por­lar ve tah­min­ler ya­yım­lı­yor. 2010, 2015, 2020 glo­bal bek­len­ti­ler ra­por­la­rın­dan son­ra ha­zır­la­nan "2025 Glo­bal Trend­ler" ra­po­ru da çok il­ginç tah­min ve se­nar­yo­la­rı ih­ti­va edi­yor. Dün­ya­nın na­sıl bir şe­kil­len­me içi­ne gi­re­bi­le­ce­ği ile ala­ka­lı si­ya­si, as­ke­ri, eko­no­mik, ik­lim de­ği­şik­lik­le­ri, nü­fus, te­rör, güç odak­la­rı, ça­tış­ma­lar vb. bir­çok baş­lık al­tın­da kü­re­sel de­ği­şim­ler­le il­gi­li tah­min ve bek­len­ti­ler di­le ge­ti­ri­li­yor. (Ra­po­ra www.dni.gov/nic/NIC_2025_ pro­ject.html ad­re­sin­den ula­şı­la­bi­lir.) Ra­por ya­yım­lan­ma­dan ön­ce geç­ti­ği­miz ay için­de Was­hing­ton Ens­ti­tü­sü'nde, Ulu­sal İs­tih­ba­rat Kon­se­yi Baş­ka­nı Tho­mas Fin­gar ko­nuş­tu. Fin­gar, 2025 yı­lı bek­len­ti­le­ri ve özel­lik­le Or­ta Do­ğu'nun ge­le­ce­ği ko­nu­sun­da il­ginç de­ğer­len­dir­me­ler­de bu­lun­du, so­ru­la­rı ce­vap­la­dı. Ra­por­da 2025 yı­lın­da da ABD'nin sü­per güç ko­nu­mu­nu ko­ru­ya­ca­ğı an­cak tek ba­şı­na be­lir­le­yi­ci ola­ma­ya­ca­ğı vur­gu­la­nı­yor. Bu­nun­la be­ra­ber ABD'nin müt­te­fik ve stra­te­jik or­tak­la­rıy­la da­ha ko­or­di­ne­li bir iş bir­li­ği için­de ola­ca­ğı­na dik­kat çe­ki­li­yor. Öte yan­dan Çin ve Hin­dis­tan gi­bi ül­ke­le­rin kü­re­sel et­ki alan­la­rı­nın ge­niş­le­ye­ce­ği ve sü­per güç ko­nu­mu­na yük­se­le­ce­ği be­lir­ti­li­yor. İn­ce­le­me ve ile­ri­ye yö­ne­lik se­nar­yo­lar­da ise Ba­tı'nın et­ki­si­nin aza­la­ca­ğı bir dün­ya­dan bah­se­di­li­yor. Bu ara­da gı­da, su ve ener­ji kay­nak­la­rı ile çev­re­sel so­run­la­rın çok da­ha önem­li ha­le ge­le­ce­ği bu­gü­nün gün­de­min­den çok fark­lı bam­baş­ka bir dün­ya­dan sö­ze­di­li­yor. Fin­gar'a "ABD'nin 2025 yıl­la­rı­na na­sıl bir Tür­ki­ye bek­le­di­ği­ni" sor­dum. So­ru­mu ce­vap­lar­ken, ken­di­si­nin Tür­ki­ye uz­ma­nı ol­ma­dı­ğı­nı be­lirt­ti. An­cak "Tür­ki­ye'nin kü­re­sel are­na­da, coğ­ra­fi ko­nu­mu se­be­biy­le da­ha stra­te­jik ve önem­li rol oy­na­yan güç­lü bir ko­nu­ma ge­le­ce­ği­ni" vur­gu­la­dı. Tür­ki­ye da­ha bu­gün­den hem böl­ge­sin­de hem de ulus­la­ra­ra­sı are­na­da da­ha güç­lü bir ko­nu­ma yük­sel­di. Önü­müz­de­ki 15 yıl­da bu ko­nu­mu ve dün­ya­da­ki et­ki­si da­ha da ar­ta­cak. Eko­no­mik ve si­ya­si is­tik­ra­rı­nı sür­dü­ren, de­mok­ra­si­sin­de­ki ek­sik­lik­le­ri gi­de­ren, as­ke­rî gü­cü­nü ge­liş­ti­ren ve dip­lo­ma­si bi­ri­ki­mi­ni da­ha ak­tif kul­la­nır ha­le ge­ti­ren bir Tür­ki­ye'nin yük­se­len yıl­dız­lı­ğı­nın de­vam ede­ce­ği­nin vur­gu­lan­ma­sı çok se­vin­di­ri­ci bir ge­liş­me­dir. İf­ti­har edi­le­cek bir du­rum­dur. Tür­ki­ye­miz ye­ter ki, fe­la­ket tel­lal­la­rı­nın ve de­ği­şi­me kar­şı çı­kan sta­tü­ko­cu­la­rın fre­nin­den kur­tu­la­bil­sin!