Afganistan'dan sonra sırada kimler var?

Afganistan'a yönelik harekat sürerken, Amerikan kamuoyunda, "Irak'ı da vuralım" sesleri giderek artıyor. Televizyonlarda ve gazetelerde yeralan haber ve yorumlarda, Irak'ın da vurulması gerektiği geniş biçimde işleniyor. Dahası, İran'ın vurulmasını isteyenler bile var. Televizyonlara çıkan eski generaller, terör uzmanları, ayranı kabarık Amerikalılar, "İran'ı da vuralım. Ortadoğu'da Suudi Arabistan, Mısır dahil bütün ülkelere demokrasinin yerleştirilmesi için operasyonlar yapalım." diyorlar. Bütün bunlara ilaveten, Başkan Bush'un, "Terörle mücadelenin, hangi coğrafyada olursa olsun süreceğini" vurgulaması, harekatın sadece Afganistan'la sınırlı kalmayacağının sinyallerini veriyor. Gerçi bunlar Amerikan tarafının temennileri. Bugün Afganistan'a saldırıda ABD'nin etrafında toplanmış koalisyon, bir başka ülke ve şehire yönelik bir harekat başlarsa nasıl bir tavır takınır? Örneğin Arap ülkeleri, İslam Dünyası, Çin ve Rusya evet derler mi? Ayrıca Türkiye'nin mesela Irak'a karşı bir operasyon ihtimalinden fevkalade rahatsız olduğu biliniyor. Biliniyor bilinmesine ama, Türkiye'nin bu oyunda 'belirleyici' durumu, ya da 'sesini duyurabileceği' bir ortam da pek yok! Üstelik hem başbakan Ecevit hem de dışişleri bakanı İsmail Cem yaptıkları açıklamalarda, "Terörün coğrafyasının olmadığını, Amerika'nın terörle mücadelesinde Türkiye'den isteyeceği her desteğin verileceğini" defalarca belirttiler. Bunları sadece kapalı kapılar ardındaki görüşmelerde değil, yerli ve yabancı medyanın önünde yaptılar. Yani açıktan ve baştan 'angaje' oldular. Öte yandan ABD zaten terörle mücadele için daha başta, 'teröre destek verdiğini belgelediği her ülkeyi otomatik olarak vuracak mekanizmaları ve hukuki zemini' elde etti. Gerçi bunu istediği gibi ve istediği ülke için işletebilecek mi, bunu zaman gösterecek. Ama, en azından otomatik olarak kullanma hakkını almayı başardı. Zira BM Güvenlik Konseyi'nin 28 Eylül tarihinde aldığı 1373 numaralı kararı, ABD'ye, teröre karşı yapacağı her müdahaleyi (meşru müdafaayı) otomatik olarak tanıyor. Dahası bu 'bağlayıcı' karar çerçevesinde, her ülkenin Amerika'ya destek olmasını ve kendinden isteyeceği talepleri yerine getirmesini 'zorunlu' kılıyor. Başkan Bush bundan dolayı olsa gerek kesin ve net konuşuyor: 'Ya bizimle olursunuz, ya teröristlerin safında!' diyor. BM Yasası'nın uluslararası kriz ve müdahaleleri belirleyen ünlü 7. bölüm kapsamına 11 Eylül'den sonra 'terörü' de dahil eden bu kararın başlığı şöyle: "Terörist eylemlerin, uluslararası barış ve güvenliğe karşı oluşturduğu tehditlerle mücadele için uluslararası işbirliği" Bu karara göre ABD şu operasyonları otomatik olarak yapabilme meşru savunma hakkını elde etmiş oluyor: -Teröristlerin finansal kaynaklarını kesmeye yönelik uluslararası operasyonlar. -Terörist olduğunu belgelediği 'zanlıların', 'diğer ülke vatandaşlarının' suçlu ilan edilmesini, banka hesaplarının dondurulmasını, adalete teslimini sağlayacak uluslararası operasyonlar. -Terörist listesindeki organizasyonlara dünyanın her yerinden 'eğitim, sağlık vb insani yardım dahil' her türlü bağış ve katkının engelenmesi. Bunu yapanların terörist gibi cezalandırılması mekanizmasını işletmek. -Terörle mücadelede gerekli görmesi halinde ülkelerden hava sahalarını açmalarını, harekata destek olmalarını istemek. Destek vermeyenleri izole etmek ve ambargo uygulamak. ABD, Güvenlik Konseyi'nin son kararından başka otomatik harekat yapmasını mümkün kılan bir başka mekanizmayı da NATO'dan aldı. NATO tarihinde ilk defa 5 maddesini, bir üyesine yapılan bir saldırıya ortak harekata imkan tanıyan 5. maddesini ABD için işletme kararı aldı. Bu önemli kararı ve sonuçlarını bir başka yazıda değerlendiririz. Ama şimdiden söyleyeceğimiz, ABD'nin sadece Afganistan'a değil, terörle mücadele kapsamında başka ülkelere de harekat yapabilme hakkını hem BM'den hem de NATO'dan elde etmiş olması. Bu hakkını Afganistan'dan başka ülkeler için de kullanabilecek mi bakalım? Bekleyelim, görelim..