Bush ve Sezer telefonda ne konuştular

ABD Başkanı Bush geçtiğimiz çarşamba sabahı günlük çalışmasına, Cumhurbaşkanı Necdet Sezer'i telefonla arayarak başladı. Irak konusunda geri saymanın başladığı ve ABD'nin, BM Güvenlik Konseyi'nden olur almadan dahi Irak'ı muhakkak silahsızlandıracağını açıkladığı bir dönemde Bush'un Sezer'i araması, çok çok önemli. Zira hafta başında, ABD'nin Körfez bölgesindeki güçlerinden sorumlu Merkez Komutanı Orgeneral Tommy Franks ve NATO Avrupa Müttefik Kuvvetleri Komutanı Joseph Ralston Türkiye'de idiler. Türk Genelkurmayı ile detaylı görüşmeler yaptılar. Ayrıca geçtiğimiz aylarda ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan Marc Grossman başkanlığında yüksek seviyeli bir heyet de Irak konusunda Türkiye'de temaslarda bulunmuştu. Türkiye karşı ama Başkan Bush'un, muhtemel Irak müdahalesinin komutanı ve Saddam sonrası Irak'ın "geçici genel valisi" olması beklenen Org. Franks'in ziyaretinden hemen sonra Sezer'i araması çok dikkat çekici. Zira Türkiye'nin, Irak'a müdahale konusunda önemli çekinceleri var. Başbakan Ecevit'ten Dışişleri Bakanı Sina Gürel'e kadar her yetkili, her vesile ile bunları tekrarlıyorlar. Türkiye, bir BM kararı olmaksızın Irak'a müdahaleye şiddetle karşı. Başkan Bush ise, Irak'ı silahsızlandırmak için gerekirse ABD'nin, "bazı müttefikleri" ile birlikte, BM kararı olmaksızın da hareket edeceğini, defalarca açıkladı. Gerçi Bush, "Irak probleminin askeri müdahaleye gerek kalmadan da çözülebileceğini" söyledi. Ama bu sözler, Güvenlik Konseyi'ne sunulan son ABD Tasarısı'na destek sağlamak için söylenen sözler. Hem ABD'nin yeni Milli Güvenlik Startejisi, hem de Bush'un global terörle mücadeleyi gerektiğinde "tek başına ve behemahal" sürdürmekte kararlı olması dikkate alındığında, Irak'a harekat yapılması sadece "zaman" meselesi. Yani ABD Irak'a, uygun gördüğü zamanda müdahale edecek! ABD'nin jestleri Ancak Türkiye için, bazı zorluklar var. Zira Türkiye, ne kadar karşı olsa da, ABD'nin böyle bir müdahalesini durduracak veya bu konudaki kararında etkili olacak bir konumda değil. Ayrıca Türkiye'nin daima, "ABD ile birlikte hareket edeceği" konusunda, Washington'da yerleşmiş bir kanaat var. Televizyonlarda, Başkan Bush'un ABD'nin Irak'ı müttefikleri ile vuracağı konusu işlenirken sayılan müttefik ülkelerin içinde, de daima Türkiye bulunuyor. Türkiye'nin adı hep, İngiltere, Kuveyt gibi ülkelerle birlikte, ABD'ye kesin destek verecek ülke olarak zikrediliyor. Dolayısı ile Başkan Bush'un Cumhurbaşkanı Sezer'i araması, "Türkiye'ye 'güvenildiğini' gösteren bir jest" anlamı taşıyor. Ayrıca telefon görüşmesinde başka jestlerde de bulunuldu. Türkiye'nin AB'ne üyeliği için, ABD'nin ne kadar destek verdiği de gündeme geldi. Zaten son günlerde ABD'nin, özellikle Almanya nezdinde, "Türkiye'nin AB'ne üyelik için tarih alması konusunda yoğun girişimleri" oluyor. Beyaz Saray basın sözcüsü Ari Fleischer görüşmeyle alakalı olarak yaptığı açıklamada, "İki lider, Irak konusunda işbirliğini görüştüler. Irak'ın, BM Güvenlik Konseyi kararlarına tamamen uyması gerektiği konusunda da ortak görüş belirttiler" şeklinde açıklama yaptı. Fleischer ayrıca görüşmede, "Kıbrıs, Türk-Amerikan Stratejik müttefiklik ilişkileri çerçevesinde Balkanlar, Kafkaslar ve Afganistan konularında görüş alış verişinde bulunulduğunu." söyledi. Görünen o ki; Türkiye yine, sadece "jestlerle" yetinmek zorunda kalacak. Irak konusunda ABD'ye istişare sürecinde "söylediklerinin" ne kadar dinlenildiğini ise, zamanı geldiğinde öğreneceğiz. Umarız Türkiye, bu yakınında ortaya çıkacak olup bittilerden, en az zararla çıkar. Bekleyelim, görelim.