Tezkere krizini askerler çözdü

Türk-Amerikan ilişkilerinde hafta boyunca ciddi bir kriz yaşandı. Bunun adı "tezkere" kriziydi. Bilindiği gibi iki ülke arasında, ta geçen yazdan beri Irak konusunda heyetler arası görüşmeler ve istişareler yapılıyor. Askeri, ekonomik ve siyasi olarak sürdürülen bu istişareler, son 2 ayda iyice yoğunluk kazanmıştı. Sonuçta, iki tarafı da tatmin eden bir mutabakat metni ortaya çıktı. Ancak kriz bundan sonra başladı. Zira geçen hafta TBMM'de tezkere, yeterliden 3 oy eksik alarak kabul edilmedi. Bütün planlarını Türkiye ile Kuzey Irak'ta müşterek bir cephe açma üzerine yapan ABD, TBMM'deki bu oylama sonunda hayal kırıklığına uğradı. Amerikan yönetimi ve Pentagon, stratejik ortağı Türkiye'nin, "ABD'nin yanında yer almasına" çok önem veriyor. Zira Türk Ordusu'nun üstün yeteneklerini ve bölgedeki tecrübesini iyi biliyor. Bundan dolayı da oylama sonrası ortaya çıkan duruma şiddetli reaksiyon vermekten kaçındı. Serinkanlı ve sağduyulu biçimde krizin çözülmesine yönelik bir pozisyon aldı. Washington-Ankara hattında geçen hafta sonundan itibaren, yoğun diplomasi ve telefon trafiği başladı. Bu trafikte özellikle askerlerin istişareleri, olumlu sonuç verdi. İkinci tezkere umuduyla, kriz çözülme sürecine girdi. Amerika ikinci tezkereyi bekliyor ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Richard Myers önceki gün Amerikan WMAL radyosunun bir programına katıldı. Programda Türkiye ve tezkere krizi ile ilgili soruyu cevaplarken, Myers şöyle konuştu: -"Kuzey Irak'ta, Türkiye olmadan da etkili bir operasyon düzenleyebilecek kapasitedeyiz. Ama bu çok daha zor olacak. Türkiye'yi yanımıza almayı tercih ederdik. Ben hâlâ Türkiye'nin bize ne tür destek sağlayacağı konusunu bir kenara bırakmanın, erken olduğunu düşünüyorum. Ayrıca Türk Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök ile çok sık görüşüyoruz. Türkiye, çok önemli bir müttefikimizdir. Eğer Türkler sonunda, çabalarımızı desteklemeye karar verirse, Kuzey'deki amaçlarımızı daha kolay kazanırız. Türkiye bugüne kadar birçok çatışmada bizim yanımızda yer aldı. Türkler iyi bir müttefiktir. Hiçbir şeyi önyargı ile değerlendirmemek gerekir. Sonunda Türkler'in nasıl bir tavır alacağını hep beraber bekleyelim." Orgeneral Myers'in açıklıkla ortaya koyduğu pozisyon bu. Yani Amerika, karara şok oldu; bozuldu; kızdı! Ama öfkelenmedi; henüz tepkisini göstermedi. Duygusal hiç davranmadı. Şimdilik beklemede. İkinci tezkerenin kısa zamanda TBMM'ye geleceğini ve bu sefer geçeceğini umuyor. Türk-Amerikan stratejik ilişkilerinin, örtüşen 'ortak menfaatler' doğrultusunda sürdüğüne-süreceğine inanıyor. Hatadan geri dönülme sürecini bekliyor. Sağduyulu ses ve yorumlar Tabii krizle beraber duygusal tepkilerini ortaya koyanlar oldu. Hatta çok garip bir sevinenler cephesi ortaya çıktı. İnanılmaz ama camideki, meyhanedeki, diskodaki, sokaktaki, evdeki Türkler ile, Saddam, Barzani, Talabani, PKK, KADEK ve bilumum Kürtler, Amerika'daki Ermeni lobisi ile yandaşları sevinç içinde aynı "sevinç ve kutlama çizgisinde" buluştular. Ancak sağduyulu sesler de var. Zaten tezkere sonrasında en gerçekçi, duygulardan arınmış yorumu onlar yapıyor. Mesela sağduyulu bir başka askerin şu değerlendirmesine bir bakın.. Geçen Cuma NATO komutanlığından emekli olup, CBS televizyonunda savunma danışmanlığına başlayan Türk dostu (Emekli) Org. Joseph Ralston şöyle konuştu: -"Bu tezkere kararı, ABD'den daha çok Türkiye'yi kötü bir şekilde etkileyecek ve zarara uğratacaktır. Eğer Başkan Bush Irak'ta savaşa karar verirse, ABD Türkiye'siz de bu savaşı yapar. Ama bu durumda Türkiye Kuzey Irak'ta olacaklardan ve buradaki istikrarsızlıktan çok kötü etkilenecek. Türkiye ABD'nin çok değerli bir dostu ve müttefikidir. Ama şu anda tecrübesiz bir hükümet var. Fakat ABD ile Türkiye müşterek istişarelerini sürdürüyorlar. Umarım Kuzey Cephesi Türkiye ile birlikte açılır." Özkök Paşa rahatlattı Öte yandan, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök de önceki gün yaptığı açıklama ile, hem Türkiye'yi, hem de Amerika'yı rahatlattı. Bu yüzden Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök'ün açıklamalarını döne döne okumakta büyük fayda var. Özkök Paşa açıklamasında özetle şöyle diyordu: -"Türk Silahlı Kuvvetleri'nin görüşü, hükümet ile aynıdır. Hükümetimizin yüce Meclis'e sunduğu tezkeredeki gibidir. (.) Savaş başlarsa, Türkiye'nin hareket tarzı ne olursa olsun, zarar görürüz. Türkiye, savaşı tek başına önleme imkan ve yeteneğinde değildir! Dilerim savaş önlenebilsin. Ama biz hesabımızı savaş çıkmayacak varsayımına dayandıramayız. Bu hususta seçeneğimiz iyi ile kötü arasında değil, kötü ile daha kötü arasındadır. Ya savaşa karşı çıkacak; ya da savaşa katılanlara yardımcı olacağız. Savaşa yardımcı olursak, zararımızın bir kısmı telafi edilebilecek. Savaşanların yanına katılmadan Kuzey Irak'ta mültecilere yardım edeceğiz. KUZEYDEN CEPHE AÇILSAYDI, BEKLENENDEN AZ KAYIP OLACAKTI. BUNLAR BİR DENGEYE BAĞLANDI VE NİSPETEN GARANTİYE ALINDI. Ekonomik yardım işbirliğinden dolayı değil, savaşanların bize vereceği zararın bir kısmıydı. (.) Bütün dileğim, savaştan kaçınmak için yaptığımız hareket, BİZİ SAVAŞANLARIN DA KARŞISINA ALACAK BİR DURUMA SOKMAZ!" Bu ferahlatıcı sağduyulu açıklamalardan sonra, 'iyi ki askerler var' diyoruz. İyi ki MGK'ya ve Hilmi Paşa gibi gibi askerlere sahibiz. Yoksa, duygusal tepkiciler yüzünden, geleceğimiz kararacak. Ümitlerimiz sönecek.. İkinci tezkerenin TBMM'den yakın bir zamanda geçmesini ve Türk-Amerikan Stratejik Ortaklığı'nın daha da gelişerek sürmesini umuyor ve diliyoruz.