Binanızın nüfus cüzdanı var mı?

Geçtiğimiz aralık ayında düzenlenen “Afete Dirençli Sürdürülebilir Şehirler" panelinde Türkiye'de birçok projede yer alan Japon İnşaat Mühendisi ve Yüksek Mimar Yoshinori Moriwaki, Türkiye ile Japonya'yı depremler ve sonuçları bakımından değerlendiren bir konuşma yapmıştı.

Yoshinori Moriwaki, deprem olma sıklığında Türkiye'nin 17'nci, Japonya'nın 6'ncı sırada olduğunu belirterek, "Türkiye'de Japonya'daki kadar büyük deprem yok. Buna karşılık Türkiye dünyada en fazla can kaybının olduğu 3'üncü ülke konumunda. Japonya ise 7'nci sırada. Üstelik Japonya'da tsunami de var" diyerek bunun sebebini sorgulamıştı.

Bu soruyla ilgili olarak önceki hafta Erzincan Valiliği ve AFAD İl Müdürlüğünün düzenlediği “13 Mart Depremi ve Sonrası” konulu panelde şunları ifade etmiştim:

18 Kasım 1983 günü meydana gelen depremde hiçbir can kaybı olmamış ancak yüksek ve bitişik nizam olan binalarda etkisi, beklenenden fazla olmuştu. Can kaybı olmayan ancak hasar gören bu binaların ciddi olmaksızın şekilsel tamir edildiği ifade edilmişti...

Konuşmamda bu duruma dikkat çekerek; “Asıl korkmamız gereken yıkıcı ve can yakıcı olmadığı için ciddiye alınmayan ama binalara ciddi zararlar veren düşük büyüklükteki bu depremlerdir. Ucuz atlattık diye önemsenmeyen ve hasarını ciddiye almadığımız binalar daha sonraki büyük depremlerde mezarımız oluyor. Bu ihmal de bizi, depremlerde dünyada en fazla can kaybının olduğu 3'üncü ülke konumuna çıkarıyor. Bunun çaresi tehlikeyi görmemizi sağlayacak biçimde depreme maruz kalan her binaya bir DEPREM KARNESİ vermektir” demiştim.

Daha önce de farklı ortamlarda ifade edilen “Binalara nüfus cüzdanı” verme fikrinin hayata geçirilmesi hakkında önceki gün sevindirici bir gelişme yaşandı.

Katıldığı bir televizyon kanalında Türkiye'deki binaların durumuna ilişkin değerlendirmelerde bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum Türkiye'de yaklaşık 28 milyon bağımsız  binanın 6,7 milyonunun riskli ve bunların da 1,5 milyonunun acilen dönüştürülmesi gereken konut olduğunu ve kontrolden geçirilmesi için her binaya “Kimlik Belgesi" verileceğini söyledi.

Bakan Kurum; "Bu kimlik aslında binaların nüfus cüzdanı. Binaya ilişkin her türlü bilgiye üzerindeki QR kodunu okutarak erişebiliyorsunuz. Nisan ayı itibarıyla projemize başlayacağız. Bu yıl 100 bin binada sistemi uygulamayı ve zorunlu hâle getirmeyi planlıyoruz" şeklinde konuştu.

"Binaların Nüfus Cüzdanı"nda, nelerin yer aldığı hakkında henüz bir açıklama yapılmadı. Ancak muhtemelen; binanın yapımında kullanılan malzemelerden kimler tarafından yapıldığına, statik açıdan özelliklerinden mimari özelliklerine, yalıtımındaki detaylı özelliklerinden aydınlatma ve enerji ağına kadar birçok bilginin yanı sıra eğer varsa geçirdiği depremdeki hasar ve onarım durumu gibi bilgiler bulunacak.

Binaların el değiştirmesi veya kiralanması durumunda yeni sahiplerine bir güvence vermesinin dışında rahat zamandaki bu kontrol felaket zamanlarını en az hasar ve can kaybıyla geçirmemizi mümkün kılar.

İdare sanatında “ölçmezsen yönetemezsin” diye bir kural vardır. Aynı kanun deprem felaketlerine karşı durmak için de geçerli. Uzun yıllar sadece laftan ibaret kalan “Depremle yaşamayı öğrenmenin” gereği de budur.

Her iki yılda bir bindiğimiz aracın teknik yeterliliği için araç muayene istasyonlarında kuyruğa geçerken hayatımızı emanet ettiğimiz evlerimizi, iş yerlerimizi rahat zamanda bir kere muayeneden geçirmek külfet değildir...