Eski, yeni ve yenilenen İstanbul hastaneleri... Ne eksikliğini gör ne de muhtaç kal

Eskiden kan anonsları üç beş hastane üzerinde dönerdi, Taksim İlk Yardım, Haydarpaşa Numune, Çapa, Cerrahpaşa, Gureba, Samatya... 
Şimdi her semtte 5-10 hastane var. Özeller takip edilemeyecek kadar fazla. 
Öyleyse harf sırasıyla girelim mevzua.  

 

Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman 

 

Üsküdar “Toptaşı Bimarhanesi” ihtiyaca cevap veremez hâle gelince ünlü hekim Mazhar Osman, Bakırköy Reşadiye Kışlasını hastaneye çevirir. Psikiyatri (akliye) ve nöroloji (asabiye) klinikleri açar. 1960’lı yıllarda başhekim Faruk Bayülkem hastaları cemiyete kazandırmak için meşgul etmeye bakar. Yıldırım Aktuna devrinde ek binalar yapılır, personel sayısı artar. AMATEM alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı kliniği hizmete başlar.

 

Mehmet Sadi Konuk 1894, İstanbul doğumlu hekim ve siyasetçidir. Kadın hastalıkları ve doğum mütehassısıdır. Tek partiden V’inci, VI. ve VII. Dönem Bursa, VIII. Dönem Samsun Milletvekilli olur. Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliği (Sağlık Bakanı) yapar. 

 

Avcılar Murat Kölük Bakırköy Dr. Sadi Konuk Hastanesine ek hizmet binası olarak düşünülür. Bilahare müstakil hastane olur. Nispeten sakindir güleryüzle hizmet sunar. Şu an 300 yataklı ilave binası inşa safhasında. 
Babaları Murat Kölük adına bağışta bulunan Hatice, Cemal, İsmail ve Mahmut kardeşler minnetle anılırlar.

 

Baltalimanı Kemik

 

Aslında M. Reşit Paşa’dan kalma bir saraydır. Devlet tarafından 250 bin altına satın alınır. Bir süre Damat Ferit Paşa ve Fatma Sultan yaşar, sonra hastane yapılır. Zamanla yıpranır, Sağlık Bakanı Osman Durmuş devrinde Sakıp Sabancı tarafından onartılır, ilave binalar yapılır. Hâlen Metin Sabancı adıyla tanınır.

 

 

Beşiktaş Sait Çiftçi 

 

Hayırsever iş adamı Sait Çiftçi (1914-83) aslen Mersinli olup Çiftçiler Holding’in sahibidir. Güzel bir hayra imza atar.

 

Cerrahpaşa

 

Cerrah Mehmed Paşa, III. Murad ve III. Mehmed’e sadrazamlık yapan devlet adamıdır. Enderun mektebinde yetişir. Hasoda ağası iken Şehzade Mehmed’i sünnet eder. Mahareti ile Cerrahpaşa ünvanını alır. Bilahare III. Mehmed’in halası ile evlenecek, servetini adını taşıyan külliyeye (cami, mektep, medrese, çeşme, sebil çifte hamam) harcayacaktır. 

 

Çatalca İlyas Çokay 

 

İlyas Çokay, eski Belediye Başkanı Gülay Aslıtürk’ün babasıdır. Atçılık camiasında iyi tanınır.

 

Esenyurt Necmi Kadıoğlu 

 

Necmi Kadıoğlu, Gümüşhane’de doğar (1954), Üniversite eğitimini İstanbul’da tamamlar. Gümrük işleri, mali müşavirlik, yurt içi ve yurt dışı üst düzey yöneticilikler derken bir dönem Esenyurt Belediye Başkanlığı yapar. 

 

Göztepe Prof Dr. Süleyman Yalçın 

 

S. Yalçın, Çanakkale’de doğar (1926). Kabataş Lisesinden sonra İÜ Tıp Fakültesine girer. Hem mesleğinde zirveye oynar hem de Büyük Doğu, Yeni İstiklal, Kök ve Boğaziçi’ne medeniyetimize dair yazılar yollar. Orta Doğu ve Tercüman’da köşe yazar. 2016’da vefat eder.

 

Haseki 

 

Kanuni Sultan Süleyman’ın hasekisi, “Hürrem Sultan” Mimar Sinan’a cami, medrese, imaret, sıbyan mektebi ve darüşşifa ihtiva eden bir külliye ısmarlar. Vakfiyeye göre darüşşifada iki hekim, kehhâl (göz tabibi), cerrah, eczacı ve hasta bakıcılar çalışacaktır.  Bilahare evsiz barksız kadınlara tahsis edilir (1843). 

 

Nisa Hastanesi 1880’de Şehremaneti’ne geçer. Moralı Ali Şefik Bey Konağı’nı da satın alır, yatak sayısını yüze çıkarırlar. 

 

Bezmiâlem Vakıf

 

Abdülmecid Han’ın annesi Bezmiâlem Valide Sultan fakir fukara, garip gureba için yaptırır, Terkos Gölü ve civarının gelirini bağışlar. Vakıf senedine “bir limon bir sarı lira olsa, alına, hastalara sunula” yazdırır. Çapa Hastanesi de Gureba arazisi üzerinde yer alır.

 

 

Haydarpaşa Numune 

 

Isparta Gelendostlu Haydar Paşa Tabya subayı yetiştiren “Darussınai” mezunudur. İkinci Mimar Sinan’dır. Yavuz zamanında Kasımpaşa Tersanesini ve Cidde Donanma Üssünü kurar. Kanuni devrinde Anadolu’da yollar, köprüler yapar. Kışlalar, hanlar derken İstanbul-Bağdat hattına çok emek harcar. Başında bulunduğu istihkâm alayı ile Budapeşte’nin fethini sağlar. 1548 İran, 1551 Transilvanya seferlerindeki faydası onu “Üç Tuğlu Vezir” yapar. 

 

1571’de Sokullu Mehmet Paşa ile Kıbrıs’ın fethinde rol oynar. Bir ara Tunus Beylerbeyi olur, sonra gelir Selimiye Kışlasını planlar. III. Murat devrinde Doğu Orduları Komutanı’dır, Karabağ’ı alır. Sonra Sivas Beylerbeyi yapılır. III. Mehmed Han devrinde saray veziridir, Kadıköy ve Aksaray’da hastaneler yaptırır. Bükreş önünde şehit düştüğünde (Eflak Seferi) 83 yaşındadır.
Haydarpaşa Prof. Dr. Siyami Ersek 

 

İzmirli Siyami, ilk ve ortaokulu İkiçeşmelik’te bitirir, sonra İstanbul Erkek Lisesine gelir. İst. Ünv. Tıp Fakültesinden (Çapa ve Cerrahpaşa ayrılmamıştır daha) mezun olup cerrahi dalında uzmanlaşır. 1948-49 İngiltere’de göğüs cerrahisi ve anesteziyoloji üstüne çalışır. Heybeliada ve Bursa-Uludağ Sanatoryumlarından sonra Haydarpaşa Hastanesinde ‘Göğüs Cerrahisi Merkezi’ni kurar, Türkiye’de ilk açık kalp ameliyatını o yapar. 1983’te emekliye ayrılır, ihtilal sonrası Danışma Meclisine alınır. MDP İstanbul İl Başkanı olur. 1993’te kurduğu serviste hayatını kaybeder. Edirnekapı Şehitliği’ne defnedilir.

 

Maltepe Süreyya Paşa 

 

1874 Podgorica doğumlu Ferik Süreyya Paşa uzun yıllar Genelkurmay’da çalışır. Bilahare askerlikten ayrılır ticarete atılır. Dokuma fabrikası (Adalet Mensucat) açar, sinema ve opera işletmeciliği yapar...1927 CHP  İstanbul Mebusu olur, 1930’da siyaseti bırakır. 

 

Kartal Dr. Lütfi Kırdar 

 

İlk ve ortayı Kerkük’te, liseyi Bağdat’ta tamamlar, İstanbul’da tıp fakültesine girer, henüz bitirmeden Balkan Savaşı kopar, cepheye koşar. Harbi müteakip derslerini ikmal edip (1917) hekim çıkar. Necef Belediye Tabibi olarak meslek hayatına başlar. I. Cihan Harbi’nde yine orduya katılır. Harb-i Umumi sonrası muhacirlere sağlık hizmeti sunar. Bilahare Viyana ve Münih’te göz ihtisası yapar. 

 

Dönünce İzmir Sıhhat Müdürü, 1935’te Kütahya milletvekili, 1936’da Manisa Valisi ve 1938’de İstanbul CHP il Başkanı (dolayısı ile İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı) olur. Spor ve Sergi Sarayı, Açık Hava Tiyatrosu ve Dolmabahçe Stadı’nı yaptırır. 1940’da İnönü gezisi için tarihî Taksim Kışlasını yıktırır. Atatürk Bulvarı açılırken nice cami, medrese, sebil, Sinan’da kalma kırkçeşmeler kırıma uğrar.   

 

1949’da açık oy gizli tasnifle CHP Manisa Milletvekili olsa da 1950’de sandığa takılır. 1954 ve 57 seçimlerinde DP listesinden katılır, kazanır. Son Menderes hükûmetinde sağlık bakanıdır. 27 Mayıs darbesi ile tutuklanır, Yassıada’da yargılanır. Çok eziyet görür, âdeta öldürülür. Kalp krizi diyorlar o başka. Hâlbuki bir zamanlar çok hizmet etmiştir onlara. 

 

Okmeydanı Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu

 

Dr. Cemil 1952’de Rize’de doğar, iki yaşındayken İstanbul’a taşınırlar. Çapa Tıp Fakültesini bitirdikten sonra Şanlıurfa’ya tayin olur. sonra yine Çapa’da dâhiliye ihtisası yapar. 

 

Pandemi sırasında Türkiye’de görülen ilk vakalara bakar, virüs kapar. Ve yine Çapa’da gözlerini yumar. 

 

 

Sancaktepe Prof. Dr. Feriha Öz

 

Ganime Feriha Öz 1933, Kadıköy’de doğar. 1951’de Çamlıca Kız Lisesinden, 1957’de İstanbul Tıp Fakültesinden mezun olur. Yozgat Akdağmadeni’nde hekimlik yapar. 

 

Akademik hayata Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde başlar, patoloji profesörü olur. 2 Nisan 2020’de Covi-19 sebebiyle ölür. Zincirlikuyu Mezarlığı’nda...

 

Sancaktepe Prof Dr. İlhan Varank 

 

İlhan Varank, ABD’de Ohio State Üniversitesinde bilgisayarlı öğretim teknolojileri alanında yetişen bir dehadır. Yıldız Teknik Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölüm başkanıdır. 15 Temmuz gecesi Vatan Caddesi’nde darbeciler tarafından şehit edilir insafsızca. 

 

Şişli Hamidiye Etfal  

 

Yedi aylık kızı Hatice Sultan difteriden vefat edince II. Abdülhamid Han çok üzülür. Gelgelelim küçük hanım bir hayra vesile olur. Sultan, Dr. İbrahim Bey’i etfal (çocuklar) hastanesi kurmakla vazifelendirir. Hastane takriben bir sene içinde faaliyete geçer, önemli bir açığı kapar. 

 

Yine II. Abdülhamid Han’ın emriyle hastane bahçesine saat kulesi yaptırılır. Esere  Raimondo D’Aronco, hastanenin başmimarı Mahmud Şükrü Bey ve F. Pellini gibi sanatkârlar imza atar. 

 

Etfal Hastanesi Balkan Savaşları, I. Cihan Harbi ve İstiklal mücadelemizdecephede yaralanan gazilerimize hizmet sunar. Hâlen 21 ihtisas dalında asistan yetiştiren önemli bir ocaktır.  

 

Yeşilköy Prof. Dr. Murat Dilmener 

 

Murat Hoca 1942 yılında Mardin’de doğar, İstanbul Tıp Fakültesinde uzun yıllar hekim ve akademisyenlik yapar. Korona ile hayatını kaybeden hekimlerimiz arasındadır (3 Mayıs 2020).

 

Zeynep Kâmil Kadın ve Çocuk 

 

Yusuf Kâmil Paşa ile eşi Zeynep Hanım 1862 yılında Nuh Kuyusu’nda bir bostan alır, üstüne hastane yaptırırlar. Maksatları hamile kadınlara ve çocuklara bilabedel (bedava)  hizmet sunmaktır.  

 

Zeynep Hanım, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın kızıdır. Arapgirli Yusuf Kâmil Paşa ise devletin her kademesinde çalışan pırıl pırıl bir gençtir, vazifeyle Mısır’a yollandığında Hidiv ona hayran olur ve çok sevdiği kızı Zeynep’le evlenmesini sağlar. Zevç zevce çok iyi anlaşırlar, şu anda da hastane bahçesindeki münzevi türbelerinde yan yana yatmakta, dua almaktadırlar. 

 

Zeynep Kâmil Hastanesinde Dr. Cemil Topuzlu Paşa, Dr. Eyüp Sabri Aksoy, Dr. Fahri Atabey ve Dr. Ziyaeddin Akbay gibi ünlü hekimler vazife yapar. 
Hastanelerimiz arasında Eyüp Sultan, Fatih, Kanuni, Mimar Sinan, Gaziosmanpaşa, Mehmet Akif adını taşıyanlar da var, onları tanıyorsunuz nasıl olsa.