Çalışmayan memurun isteğe bağlı sigortalılığı
12 Haziran 2023 02:00 | Güncelleme :2 Ekim 2023 19:40
Sosyal Güvenlik Kurumu; çeşitli nedenlerle çalışma hayatından çekilenlere eksik kalan prim gün şartlarını yerine getirmeleri için kişilerin kendi primlerini kendileri ödeyerek tamamlama imkânı sunmaktadır. Böylece sırf eksik prim nedeniyle emekli olamayanlar bu uygulama ile birlikte eksik primleri ikmal ederek emeklilik imkânına kavuşmaktadır.
SGK uygulamasında çalışmadan emekli olmanın yolu isteğe bağlı sigorta ile olmaktadır. İsteğe bağlı sigorta sadece SSK’lılar ve Bağ-Kur’lular için öngörülmemiştir. Memurlar da belirli şartlarla isteğe bağlı iştirakçilik yoluyla memur statüsünde Emekli Sandığından emekli olabilmektedir.
10 YIL MEMURİYET HİZMETİ ŞART!
Devlet Memurları Kanununa ve diğer personel kanunları ile kendi kuruluş kanunlarına göre Emekli Sandığı Kanunu iştirakçisi olarak en az 10 yıl çalışması bulunanlar Emekli Sandığı Kanununa tabi isteğe bağlı iştirakçi olma hakkına sahip bulunmaktadır.
10 yıllık sürenin hesabında fiilî hizmet süresi zammı, itibari hizmet süresi, ücretsiz izinli geçen süreler, hizmet borçlanmaları ile benzeri süreler dikkate alınmamaktadır.
Ayrıca, sermaye durumu itibarıyla Emekli Sandığı Kanununun ilgili hükümleri kapsamında olan ancak kadro ihdası olmayan (Botaş, Temsan, Taksan ve Testaş vb.) kurumlar ve kuruluşlar ile özel hukuk hükümlerine göre kurulmuş olup personeli hakkında Kanun hükümleri uygulanmayan kurum ve kuruluşlarda (TPAO, Petkim, Tüpraş vb.) gerek açtıkları davalar sonucunda gerekse özel hükümler uyarınca Kanunla ilgilendirilenlerin bu kurum ve kuruluşlarda bu statüde geçen süreleri de 10 yılın hesabında dikkate alınacak ancak, gerek yukarıda örnek verilen gerekse benzer durumda olan kurum ve kuruluşların satışları yapılarak sermayelerinin %50’nin altına düştüğü tarihten sonra geçen süreler 10 yılın hesabında dikkate alınmayacaktır.
MEMURİYETTEN ATILANLARIN DURUMU
Devlet memurluğundan çıkarılmış olanlar isteğe bağlı iştirakçilik düzenlemesinden faydalanamazlar. Ayrıca;
> Devlet Memurları Kanunu uyarınca taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmaları nedeniyle Devlet Memurluğuna alınma şartlarını kaybetmiş olanlar,
> Devlet Memurları Kanunu uyarınca olağanüstü hâl, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hâllerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet memurlarından, yerine atanacaklar gelip işe başlamadan görevlerini bırakanlar,
> Diğer sosyal güvenlik statüleri kapsamında zorunlu olarak ilgilendirilmeleri gereken görevlerde çalışmakta olanlar,
> Diğer sosyal güvenlik statüleri veya Kanun uyarınca kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı alanlar, isteğe bağlı iştirakçi olarak ilgilendirilmeyeceklerdir.
Ayrıca, gerek Kanun gerekse diğer sosyal güvenlik statülerinden birisi tarafından kendi çalışmalarından dolayı aylık bağlanmış olanlar ile bunlardan daha sonra Kanuna veya diğer sosyal güvenlik statülerinden birine tabi çalışarak tüm sigorta kollarına prim ödemeleri nedeniyle (aylıkları kesilmek suretiyle) emeklilik statüsü ortadan kalkanların, bu görevlerinden ayrıldıktan sonra Kanun uyarınca isteğe bağlı iştirakçi olmaları mümkün değildir.
6 AYLIK SÜREYİ GEÇİRMEYİN!
Diğer bir şart ise memuriyetten ayrıldıktan sonra 6 aylık süreyi geçirmeden müracaat etmek gerekmektedir. Memurluktan ayrıldıktan sonra 6 ay geçmeden, (4/1-a) ve (4/1-b) kapsamında sigortalı çalışmaya başlayanların ise zorunlu sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren 6 ay içinde SGK’ya yazılı olarak müracaat etmeleri, hâlinde Emekli Sandığı Kanununa göre isteğe bağlı iştirakçilikleri sağlanmaktadır.
Diğer sosyal güvenlik statülerinde zorunlu olarak ilgilendirilmelerini gerektiren görevlerde çalışmakta olmaları sebebiyle isteğe bağlı iştirakçi olmak için başvuruda bulunamamış olanlar ile isteğe bağlı iştirakçi olduktan sonra çalışmaya başlamaları sebebiyle isteğe bağlı iştirakçiliklerine son verilenlerin, herhangi bir sosyal güvenlik statüsünde kendi çalışmalarından dolayı aylık bağlanmamış olması kaydıyla, diğer sosyal güvenlik statüleri ile zorunlu olarak ilgilendirilmelerini gerektiren görevlerinden ayrıldıktan sonra altı ay içinde yapacakları müracaatları neticesinde isteğe bağlı iştirakçi hakkından yararlandırılması gerekmektedir.
BAŞVURU
Emekli Sandığı Kanununa göre isteğe bağlı iştirakçi olmak isteyenlerin 5434 sayılı Kanuna göre isteğe bağlı sigortalı olarak ilgilendirilmesi istemini içeren dilekçeyi doldurarak bu dilekçe ile Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığına müracaat etmeleri gerekmektedir.
Dilekçenin Kurum kayıtlarına geçtiği tarihi takip eden ay başından itibaren isteğe bağlı iştirakçilik başlatılmaktadır.