Cumhuriyet Bayramında çalışanların hakları

1923 yılında Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayramdır. Türkiye'nin içinde ve dışında devlet adına yalnız bugün tören yapılmaktadır. Bayram 28 Ekim günü saat 13.00'ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder.

 

Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanuna göre resmî tatiller arasında Cumhuriyet Bayramına ilişkin belirtilen sürelerde çalışanların hakları da farklılık arz etmektedir.

 

Gazetemize ve sosyal medya hesaplarımıza gelen iletilerden çok sayıda okuyucumuz Cumhuriyet Bayramı tatilinde çalışıp çalışmamalarına göre ücret ve diğer haklarını merak etmektedir.

 

 

 

ÇALIŞAN İŞÇİYE YAPILACAK ÖDEMELER

 

28 Ekim 2022 Cuma günü saat 13.00’ten 29 Ekim 2022 günü devam eden Cumhuriyet Bayramı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kanunu kapsamında bulunmaktadır.

 

İşçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesiyle kararlaştırılabilir. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması hâlinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayının alınması gerekmektedir. İş yerlerinde çalışan işçilere her bir bayram günü için;

 

> Hiç çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak,

 

> Tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ilave ücret ödenmesi gerekecektir.

 

Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçilere her bir gün için 1 günlük ilave ücret ödenmesi gerekecektir. Yüzde usulünün uygulandığı iş yerlerinde de işçi ücretlerinin işverence işçiye ödenmesi gerekmektedir. 

 

Bu bağlamda 1,5 günlük resmî Cumhuriyet tatilinde belirtilen esaslara göre hesaplama yapılmalıdır.

 

Ulusal bayram ve genel tatil günleri olarak kabul edilen günlerde işçi normal çalışma süresinin üzerinde çalışıp fazla mesai yaparsa ayrıca ilave bir günlük ücrete ilave olarak %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanmaktadır. Bu nedenle bayram günü çalışan işçiler fazla mesai yapmazlar ise her halükârda çifte yevmiyeye hak kazanacaktır. Fazla mesai yaparlarsa çift yevmiyenin yanı sıra her fazla mesai saati için %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanacaklardır.

 

Hemen belirtelim ki; genel ve resmî tatil günleri çalışma karşılığı elde edilen ücretler ile fazla mesai ücretleri de işçinin emeklilik maaşının hesabında SGK tarafından dikkate alınmaktadır.

 

 

 

ÜCRETİ ÖDENMEYEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

 

Cumhuriyet Bayramında çalışıp da %100 zamlı ücreti ödenmeyen işçi işten ayrılmamış ise İŞ-KUR müdürlüklerine ya da Çalışma Bakanlığı İş Müfettişlerine bir dilekçe ile şikâyette bulunabilir. İşten ayrılmış ise önce ara bulucuya gitmesi gerekmektedir.

 

Ara bulucuda uzlaşamamış ise iş mahkemesine başvurabilecektir. Bayram günlerinde çalıştığını iddia eden işçi, bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Hem idari hem de mahkeme safhasında işçinin imzasını taşıyan bordro bu konuda -sahteliği ispat edilinceye kadar- kesin delil niteliğinde kabul edilmektedir.

 

İmzalı bordroda yer alan bayram ve genel tatil ücreti ödemesinin yapıldığı varsayılır. Bordroda ilgili bölümün boş olması ya da bordronun imza taşımaması hâlinde işçi, bayram günlerinde çalıştığını her türlü delille ispat edebilir. Ulusal bayramlarda çalışıldığının ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle iş yerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, yazılı delil niteliğindedir. Ancak, sözü edilen çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda, tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmektedir. Bununla birlikte, iş yerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilmemektedir.

 

             ***

 

“İhtiyarlıktaki mutluluğumuz veya mutsuzluğumuz, gençliğimizde yaptığımız işlerin mükâfatıdır.” Robert Browning