Depremzede çalışan ve işverenlere yönelik alınan tedbirler

Bu ay içerisinde meydana gelen depremler nedeniyle “Olağanüstü Hâl” kapsamına alınan Adana, Adıyaman, Hatay, Diyarbakır, Elâzığ Gaziantep, Kilis, Malatya, Osmaniye, Kahramanmaraş, Şanlıurfa illeri ve ilçelerinde bulunan iş yerleri ve çalışanlar da yakından etkilemiştir.

Özellikle çalışanların, deprem nedeniyle dul ve yetim kalanlar ile diğer vatandaşlarımızın mağduriyetlerinin giderilmesi için emeklilik, kısa çalışma ve diğer konularla ilgili alınması gereken tedbirlere gazetemizde yer vermiştik.

Tek geçim kaynağı emeği mukabili kazandığı ücret olan çok çalışanların mağduriyetlerinin giderilmesi, iş yerlerinin yeniden faaliyetine başlamasının sağlanarak istihdamın korunması için nitekim hükûmet tarafından çok sayıda özel tedbirler alınmıştır.

Olağanüstü hâl süresince depremlerin etkilerinden kaynaklı bölgesel kriz gerekçesiyle işverenlerin Türkiye İş Kurumuna yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, depremden etkilenme durumuna göre olağanüstü hâl ilan edilen bölgeden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenecek il/ilçelerde bulunan iş yerleri ve/veya deprem sebebiyle yıkık, acil yıkılacak, ağır veya orta hasarlı olduğunu belgeleyen iş yerleri için uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında işverenlerin başvurusu doğrultusunda kısa çalışma ödeneği verilecektir.

Olağanüstü hâl ilan edilen illerde her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, olağanüstü hâl süresince İş Kanununun ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hâller ve benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, iş yerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi hâlleri dışında işveren tarafından feshedilemeyecektir.

Aksi takdirde sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanacaktır.

Olağanüstü hâl ilan edilen illerde, 6/2/2023 tarihi itibarıyla iş sözleşmesi bulunan işçilerden, kısa çalışma ödeneği için gereken şartları bulunmayanlar ile işsizlik ödeneği alamayanlara nakdî ücret desteği verilecektir. Bu destekten emekliler faydalanamayacaktır.

Nakdî ücret desteği ödeme süresi olağanüstü hâl süresini geçmemek üzere İşsizlik Sigortası Fonundan günlük 133,44 TL olarak verilecektir.

Nakdî ücret desteğinden, bakmakla yükümlü olduğu kişiler de Genel Sağlık Sigortası yardımlarından faydalanabilecektir.

Belirtilen uygulamalara ilişkin işverenin gerçeğe aykırı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamındaki yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş sözleşmelerinin yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreler olağanüstü hâl ilan edilen illerde 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren olağanüstü hâl süresince uzatılmıştır.

Diğer yandan olağanüstü hâl ilan edilen illerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmeti sunucularının avans ödemeleri, 6/2/2023 ve sonrasını kapsaması durumunda olağanüstü hâl süresince 10/12/2003 tarihli ve Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun ilgili hükümlerinden muaf sayılacaktır. Ayrıca belirtilen illerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmeti sunucuları tarafından SGK’ya sunulması gereken ancak depremlerin etkilerine bağlı olarak temin edilemeyen sağlık giderlerinin ödemesine esas fatura, belge ve ekleri fatura denetiminde aranmayabilecektir.

Olağanüstü hâl ilan edilen illerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmet sunucularının fazla ve yersiz ödeme ile sözleşmeden kaynaklanan cezai şart borçları Sosyal Güvenlik Kurumunca olağanüstü hâl süresince ertelenebilecektir.