Depremzedelere maaş bağlanması için hemen düzenleme yapılmalı!

Geçen sene bu zamanlarda Hatay’da 2 ay kalmıştım. Ardından Gaziantep ve Şanlıurfa olmak üzere birçok şehre seyahat etmiştim. Maalesef daha aradan bir yıl geçmeden 06.02.2023 ve 07.02.2023 tarihlerinde merkez üssü Kahramanmaraş olan depremler bu ilimizle birlikte Adana, Adıyaman, Hatay, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illeri ve ilçelerinde büyük yıkım ve felaketlere sebep olmuştur. Ziyaret ettiğim şehirlerdeki tanıdıklar, gazete okurlarımız ile sosyal medya hesaplarımızdan takipçilerimiz daha deprem yaraları tam sarılmadan haklı olarak işlerini güçlerini varlarını-yoklarını kaybettiklerini bundan sonra nasıl geçineceklerini SGK ve devletin maaş bağlayıp bağlamayacakları yönünde çok sayıda sual yöneltmektedir.

 

Hakikaten devletimiz milletimizle kenetlenerek imkânlarını depremde mağdur olan kardeşlerimiz için seferber olmuştur. Ancak bu yardım ve desteklerin yanı sıra ölen depremzede yakınlarına ve depremde engelli duruma düşerek istihdam açısından dezavantajlı konumda bulunan vatandaşlarımızın geçimlerini idame ettirmeleri için maaş bağlanması için bir an önce yasal düzenleme yapılması elzemdir. Keza daha önceki depremlerde birçok örnek yasa bulunmaktadır.

Ülkemiz deprem kuşağında bulunmaktadır. 1999 yılında vuku bulan büyük Marmara depreminden önce ve sonrasında çok sayıda depremin vuku bulduğu aşikârdır. Hâl böyle olunca deprem mağduru vatandaşlarımızın mağduriyetlerinin kalıcı olarak bertaraf edilmesi için çok sayıda yasal düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemelerle;

> Depremde ölenlerin yakınlarına kolay şartlarla emeklilik maaşı bağlanması,

 

> Depremde engelli kalan vatandaşlarımıza kolay şartlarla malullük maaşı bağlanması,

 

> Engelli hâle gelen depremzedelere verilecek protez, ortez, araç ve gereç bedelleri için katılım payı alınmaması ile

Diğer birçok imkân sağlanmıştır.

2011 yılında Van ilimiz ve etrafında meydana gelen depremde 600’den fazla kardeşimiz vefat etmiş, 3 binden fazla vatandaşımız da hastanelerde tedavi görmüştür. Bunun üzerine hükûmet 17 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe koyduğu yasa ile depremzedelerin yaralarını sarmıştır. Yürürlüğe konan yasada aynen;

 

“19/5/2011, 23/10/2011 ve 9/11/2011 tarihlerinde meydana gelen depremler sonucunda malul kalan sigortalılar ile ölen sigortalılar için, malullük ya da ölüme sebep olan deprem tarihinden önceki döneme ilişkin olarak en az 30 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi veya bir aylık kesenek ile karşılık ödenmiş ve bu süreye ilişkin sigortalı tescil işleminin Kanunda belirtilen sigortalı bildirim sürelerinden kaynaklanan hâller saklı kalmak kaydıyla deprem tarihlerinden önce yapılmış olması şartıyla, Kanunda öngörülen prim ödeme süresi, hizmet, prim ve prime ilişkin borcu olmama ve sigortalılık sürelerine ilişkin diğer şartlar aranmaksızın bu Kanun hükümlerine göre Kurumca kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlanır. Bu şekilde bağlanan aylıklarla ilgili Kanunda öngörülen prim veya kesenek ile karşılıkların eksik olan kısmı Maliye Bakanlığı tarafından Kuruma ödenir. Bu konudaki usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığınca müştereken tespit edilir.

 

Birinci fıkra kapsamına girenlerden depremler sonucunda yaralanan veya engelli hâle gelenlere verilecek protez, ortez, araç ve gereç bedelleri için katılım payı alınmaz” hükümlerine yer verilmiştir.

 

Bu bağlamda yeni yapılacak yasal düzenlemeyle 06.02.2023 ve 07.02.2023 tarihlerinde Kahramanmaraş, Adana, Adıyaman, Hatay, Diyarbakır, Elâzığ Gaziantep, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illeri ve ilçelerinde mağdur olan depremzedeler için de aynı hükümler teşmil edilebilir.

 

Böylece sadece 30 gün emeklilik (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları veya bir aylık kesenek) primi olup vefat eden depremzedelerin dul kalan eşlerine ve yetimlerine maaş bağlanacaktır. Ayrıca engelli kalanlarda 30 gün primle emekli olma imkânına kavuşacaktır.

Depremde ölenlerin şehit sayılması hâlinde ise şehit dul ve yetimleri ile anne-babaları daha fazla imkâna sahip olacaktır.

 

Keza mevzuatımıza bakıldığında şehitlerin hak sahiplerine maaş ödenmesinin yanı sıra; nakdî tazminat, ek tazminat, ilaç, ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçlerinin tamamen ücretsiz sağlanması, eğitim ve öğretim yardımı, işe alımlarda öncelik, faizsiz konut kredisi, ücretsiz seyahat hakkı, elektrik ve su indirimi ile diğer bir çok imkânlar sağlanmaktadır.            ***

"Mezardakilerin pişman oldukları şeyler için, dünyadakiler birbirlerini yiyorlar." GOETHE