Ek gösterge artışının ikramiye ve emekli aylığına yansımaları

Devlet memurları Kanununda kamu görevlilerinin hiyerarşik konumu, sorumluluk düzeyi, yürütmüş oldukları görevin önemi, hizmet sınıfı, kadro unvanı/derecesi ve eğitim durumu gibi kriterler esas alınarak ek gösterge sistemi düzenlenmiştir. Geçtiğimiz yıl bu kapsamda, başta öğretmen, polis, sağlık çalışanları ve din görevlileri ile yardımcı hizmetler sınıfına dâhil kadrolarda çalışanlar olmak üzere tüm kamu görevlilerinin ek göstergelerinin yükseltilmesi yönünde düzenlemeler yapılmıştır.

 

Bu düzenlemeler 15.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.Ek gösterge değişikliği başta emekli ikramiyesi ve emekli aylığı olmak üzere özlük haklarına olumlu yönde etki edecektir. Bu yazımızda ek gösterge artışı değişikliğinin yol açtığı grup değişikliği ile yansıtma oranlarına etkilerine yer verilmiştir.

 

 

Emekli Sandığı Kanununda (mülga ek 70. maddesinin b) bendinde) düzenlenen ve kısaca "Tazminat Aylığı" olarak adlandırılan tutar, en yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dâhil) brüt tutarının, ek gösterge rakamları gruplarına göre belirlenen yüzde oranları (tazminat aylığı yansıtma oranları) ile çarpılması sonucu hesaplanmaktadır.Söz konusu tazminat aylığı tutarı, ilgililer adına SGK’ya yatırılması gereken kesenek ve kurum karşılıkları ile sigorta primlerinin hesaplanmasının yanı sıra bu kişilerin kendilerine veya hak sahiplerine bağlanacak aylıklar ile ödenecek emekli ikramiyesinin hesaplanmasında da dikkate alınmaktadır.Ek Gösterge Değişikliğine ilişkin Kanun ile kamu görevlilerinin, unvan, rütbe ve öğrenim durumu ile derece ve kademelerine göre ek gösterge rakamlarının yeniden belirlenmesine bağlı olarak tazminat aylığı yansıtma oranlarında herhangi bir değişiklik yapılmaksızın, bu oranlara esas ek gösterge grupları yeniden belirlenmiştir.Ek gösterge gruplarında yapılan söz konusu değişiklik 15.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecektir. Buna göre, 15.01.2023 tarihine kadar uygulanacak tazminat aylığı ek gösterge grupları ve tazminat aylığı yansıtma oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

 

Tablo-1: 15.01.2023 Tarihine Kadar Uygulanacak Tazminat Aylığı Ek Gösterge Grupları ve Tazminat Yansıtma Oranları

 

Bahse konu Kanun ile yapılan değişikliğin yürürlüğe gireceği 15.01.2023 tarihinden itibaren uygulanması gereken tazminat aylığı ek gösterge grupları ve buna bağlı olarak belirlenen tazminat aylığı yansıtma oranları ise aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Tablo-2: 15.01.2023 Tarihinden İtibaren Uygulanacak Tazminat Aylığı Ek Gösterge Grupları ve Tazminat Yansıtma Oranları

 

 

Aylık başlangıç tarihleri 15.01.2023 tarihi ve sonrasında olacak şekilde kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlanacak olanların emekli ikramiyeleri de Tablo-2'de belirtilen yeni hükümlere göre hesaplanacaktır.

 

Ancak, görev aylıklarını her ayın 15'i yerine her ayın 1'inde alanlardan aylık başlangıç tarihleri 01.02.2023 tarihi ve sonrasında olacak şekilde kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlanacak olanların emekli ikramiyeleri Tablo-2'de belirtilen yeni hükümlere göre hesaplanacak olup, aylık başlangıç tarihleri bu tarihten önce olanların emekli ikramiyeleri ise Tablo-1'de belirtilen ek gösterge grupları ve yansıtma oranlarına göre hesaplanacaktır.

 

Buna göre ek gösterge değişiklikleri göz önünde bulundurulduğunda ek göstergesi 2200 olan bir kamu çalışanına 600 puan oranında artırıldığında tazminat yansıtma oranı %55 olarak aynı kalmaktadır.

 

Ancak Şube Müdürü unvanı esas alınarak 15.07.2000 tarihinden itibaren (+2200) ek gösterge rakamı esas alınarak Emekli Sandığı Kanun hükümlerine göre emekli aylığı bağlanan bir sigortalının emekli aylığı, Ek Gösterge Kanun ile 15.01.2023 tarihinden itibaren ilgilinin ek gösterge rakamı (+3600) şeklinde yeniden belirlendiğinden, herhangi bir kesenek ve SGK karşılığı veya sigorta primi farkı talep edilmeksizin %85 yansıtma oranı yerine %145 yansıtma oranı esas alınarak hesaplanacak ve kendisine 01.02.2023 tarihindeki tam aylığının yanı sıra 15.01.2023-31.01.2023 dönemi için yansıtma oranı artışından kaynaklı aylık farkı da ayrıca tahakkuk ettirilecektir.  Dolayısıyla ek gösterge artışının emekli ikramiyesi ve emekli aylığını yüksek oranda etkilemesi daha üst tazminat yansıtma oranları grubuna denk gelmesine bağlı olduğu söylenebilir.