En geniş kapsamlı devlet borç yapılandırmasının detayları

Gazetemizi takip eden borçlu EYT’liler ve diğer çalışanlar başta olmak üzere esnaf-sanatkâr, şirket ortağı, iş yeri sahibi ve diğer okurlarımız özellikle pandeminin de yaşattığı malum sıkıntılar, yüksek enflasyon ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar gibi nedenlere binaen kamuya olan borçlarını yapılandırıp rahat bir nefes almak maksadıyla uzun süreden beri devlete olan borçların yeniden yapılandırmasını talep etmektedir.

 

Okuyucularımızın bu taleplerine istinaden başta SGK ve vergi borçlarının EYT düzenlemesiyle birlikte yürürlüğe konması gerektiğini daha önceki yazılarımızda gündeme getirmiştik. Nihayet 23 Ocak 2023 günü yapılan Cumhurbaşkanlığı kabine toplantısı akabinde kamuya ait hemen hemen tüm borçların en kapsamlı şekilde yapılandırılacağı bizzat Cumhurbaşkanımız tarafından açıklandı.

 

Son 15 yıldan beri bir veya en geç iki yılda bir yürürlüğe giren “torba yasa” silsileleri ile yapılandırılan kamu alacakları, EYT düzenlemesi arifesinde vatandaşların beklentileri göz önünde bulundurularak hazırlanacak olan yeni torba kanunla çok geniş bir şekilde ele alınacaktır. Yeni yürürlüğe giren Torba Yasa neredeyse tüm kamu alacak ve para cezalarını kapsayacaktır.

Hazırlanacak yeni torba kanunda belirli bir tarih milat kabul edilerek bu tarihten önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, Milat kabul edilen tarihten önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları ile belirlenecek tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları yapılandırma kapsamında bulunması beklenmektedir.

Belirli bir tarih esas alınarak bu tarihinden önce verilen idari para cezaları (Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanuna göre verilen idari para cezaları ile Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlarca verilen idari para cezaları hariç) yapılandırma kapsamında yer alması beklenmektedir. Diğer yandan Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince tahsil edilen ve yukarıdaki belirtilenler dışında kalan ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları (adli para cezaları hariç) da yapılandırma kapsamında bulunmaktadır.

Belirlenecek tarihten önce Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri ile gecikme zammı alacakları yapılandırma kapsamında bulunmaktadır.

İl özel idarelerinin; Amme Alacakları Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi öngörülecek tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde yürürlüğe konacak Torba Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan asli ve fer’i amme alacakları, Belediyelerin;

> 213 sayılı Kanun kapsamına giren ve belirlenecek tarihten önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları ile belirlenecek dönemlere ilişkin diğer tahakkuk eden vergi asli ve fer’i amme alacakları,

 

> Belediye Gelirleri Kanununa göre tahsili gereken ve vadesi belirlenecek tarihten önce olduğu hâlde yürürlüğe konacak Torba Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ücret alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacakları,

 

> Belediye Kanunu kapsamındaki belediyelerin su abonelerinden olan ve vadesi belirlenecek tarihten önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer’i (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacakları,

 

> Büyükşehir belediyelerinin, Çevre Kanununa göre vadesi belirlenecek tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer’i (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacakları ile diğer alacakların Torba Kanun kapsamında yapılandırılması öngörülmektedir.

Daha önceki yapılandırma kanunlarında olduğu gibi belirlenecek tarih itibarıyla ödenmesi gerektiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihine kadar ödenmemiş olan;

> Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu hükümlerine göre üyelerin oda ve borsalara olan aidat, navlun hasılatından alınacak oda payları ve borsa tescil ücreti ile oda ve borsaların Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine olan aidat borçları asılları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine ödenmesi gereken sigorta eksperleri ve sigorta acenteleri levha aidat borç asıllarının tamamının,

 

> Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu hükümlerine göre esnaf ve sanatkârların üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonuna olan katılma payı, esnaf ve sanatkârların meslek eğitimini geliştirme ve destekleme fonu borç asıllarının tamamının,

 

> Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu hükümlerine göre meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğine olan birlik payı borçlarının asıllarının tamamının,

 

> Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatların ve stajyer avukatların baro kesenekleri ile staj kredisi borçlarının asıllarının tamamının,

 

> Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine göre ihracatçıların üyesi oldukları ihracatçı birliklerine olan üyelik aidat borçlarının asıllarının tamamının ile

 

> Kapsamı belirlenecek bazı yükseköğretim kredi borçlarının, hazırlanacak Torba Kanun kapsamında yapılandırılması beklenmektedir

Devlete ait alacakların yapılandırılmasının yanı sıra trafik ceza puanlarının silinmesi, kamu tarafından uygulanan 2000 TL’yi aşmayan bazı idari para cezalarının silinmesi öngörülmektedir. Diğer yandan kamuya olan borçların büyük bölümünü gecikme zammı ve gecikme cezaları teşkil etmektedir. Bunların tamamen silinip düşük faizlerle taksitli ve peşin ödenmesi seçeneklerinin sunulması öngörülmektedir.

 

NOT: Önümüzdeki haftalarda siz değerli okurlarımızdan gelen sorular çerçevesinde özellikle SGK borç yapılandırması ve affına ilişkin tüm detayları EYT düzenlemesi bağlamında 28 yılı aşkın SGK sosyal güvenlik uygulama ve tecrübemizle buradan ayrıntılı olarak açıklamaya devam edeceğiz…