EYT emeklilik hayalinde şok yaşama ihtimali bulunanlar!

SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’nın Sosyal Güvenlik Kurumu adı altında tek çatıda birleşmesine rağmen SGK çatısı altında tek tip sigortalılık bulunmamaktadır.

 

Hâl böyle iken bir kişinin aynı anda aynı statüde ya da farklı statüde birden fazla sigortalı olma durumu söz konusu olmaktadır.

 

Çok sayıda sigortalılık çeşidinin bulunması ayrıca bu sigortalıların başta emeklilik olmak üzere sağlanan diğer sosyal güvenlik haklarının cazibesinin de farklı olması sigortalılık hâllerinin birleşmesi, çakışması veya değiştirilmesi gibi sonuçları beraberinde getirmektedir. Bu durumlardan en yaygın olanı Bağ-Kur’luların (4/1-b) SSK’lı (4/1-a) olarak gösterilmeleridir.

 

EYT ile ilgili “Torba Kanun”un TBMM’ye intikal ettirilmesine sayılı günler kala belirtilen durumlardan dolayı emeklilik hayali kuran çok sayıda EYT’liyi bekleyen riskler bu yazımızda değerlendirilmiştir.

2008 yılı Ekim ayı başı itibarıyla yürürlüğe giren SGK (5510 sayılı) Kanunu ile sigortalının; (4/1-a), (4/1-b), (4/1-c) sigortalılık hâllerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması hâlinde; öncelikle (4/1-c) kapsamındaki sigortalılık geçerli olmaktadır.

 

01/03/2011 tarihinden öncesi çalışmalar için SGK, (4/1-c) kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisini esas alarak sigortalılık işlemlerini sağlamaktadır.

 

Diğer yandan 2008/Ekim ayından itibaren (4/1-b) kapsamında sigortalı sayılanların, kendilerine ait veya ortak oldukları iş yerlerinden dolayı (4/1-a) kapsamında sigortalı bildirilemeyecekleri hüküm altına alındığından bu kurala dikkat edilmektedir.01/03/2011 tarihinden itibaren ise sigortalıların (4/1-a) ve (4/1-b) yer alan sigortalılık statülerinin birleşmesi hâlinde (4/1-a) sigortalılığının esas alınacağı hükme bağlanmıştır.

 

Kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar (eksik gün nedeni 6-Kısmi istihdam), tam süreli çalışmakla birlikte ay içinde puantaj kaydı tutularak kısmi hizmet bildirilen (eksik gün nedeni 7-Puantaj kaydı) ile ev hizmetlerinde 30 günden az çalışanların (eksik gün nedeni 17-Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) aynı anda (4/1-b) kapsamında sayılan sigortalılık hâllerinin bulunması durumunda sadece çakışan süredeki (4/1-b) tabi sigortalılıkları iptal edilecektir.

 

Çakışma sürelerinin tespitinde her bir ay için ayrı ayrı değerlendirme yapılacaktır. Bu durumda, ay içinde kısmi çalışılan süreler dışında kalan sürede (4/1-b) kapsamındaki sigortalılık geçerli sayılacaktır. Bu bağlamda EYT’lilerin hangi statüde emekli olup olmayacakları bu kurallara göre belirlenecektir.

SGK uygulamasında Bağ-Kur (4/1-b) kapsamında sigortalı sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları iş yerlerinden dolayı SSK (4/1-a) kapsamında sigortalı bildirilmeleri geçerli sayılmamaktadır.

 

Bu hususta Kanunun kesin emredici hükmüne rağmen maalesef çok sayıda işveren, şirket ortağı, iş yeri sahibi kendilerini iş yerlerinden sigortalı gösteriyor. Bunların iptal edileceğini, hatta emekliliklerinin tehlikeye gireceğini bu köşemizden daha önce dile getirmiştik. Bu durumdaki sigortalıların, SGK sigortalı tescil ve hizmet servislerince gerek sigortalılık statüsünün belirlenmesinde, gerek hizmet bildirme, gerekse aylık bağlanması sırasında yapılacak hizmet birleştirme işlemlerinde sigortalıların kendi iş yerlerinden bildirilip bildirilmediği hususu SGK tarafından kontrol edilerek gerekli işlemler yapılmaktadır.

 

Bu bağlamda özelikle 2008’den sonra belirtilen durumdaki EYT’li Bağ-Kur sigortalılarından kendilerini iş yerlerinden ya da ortak oldukları şirketlerden SSK’dan daha az primle ve daha çok emekli maaşı almak için hayal kuranların büyük bir çoğunluğu EYT düzenlemesi yürürlüğe girince büyük şok yaşayacaktır.

 

Keza izah ettiğimiz üzere SGK kanunu açık ve net bir şekilde şirket ortağı ve iş yeri sahiplerinin kendilerine ait iş yerlerinden kendilerini sigortalı gösterilmelerini yasaklamıştır.     

 ***

"Yeryüzünde barışı sağlayacak sihirli değnek analarla öğretmenlerin elindedir. Eğitim demek, vücutta ve ruhtaki güzelliği ve mükemmelliği son mertebesine kadar geliştirmek demektir."  Platon