Toplumda geriye dönük SGK hizmeti kazanma olarak bilinen hizmet borçlanmaları, çalışanlara emeklilikte avantajlar sağlamaktadır.
Özellikle EYT’liler yaş şartının tamamen kaldırılacağı EYT düzenlemesinden faydalanmak maksadıyla eksik primlerinin tamamlanması, emeklilik maaşlarının artırılması, ya da borçlanma ile EYT’li olmak için bilhassa 2022/Aralık ayında SGK’da izdihama yol açacak kadar müracaat gerçekleştirdi.
Kendim de bir EYT’li olarak yapmış olduğum askerlik borçlanmama ilişkin belgeyi iş yerime ibraz ederek ödemiş olduğum gelir vergisi matrahından düşmesini talep ettim. Sonuç itibarıyla yapmış olduğum borçlanmanın gider olarak düşülmesiyle birlikte maaşım da artmış oldu.
Bu yasal uygulamadan EYT’lilerin ve diğer çalışanların da faydalanması için yazımızda yer verdik…
Gelir Vergisi Mevzuatındaki Düzenlemeler
Gelir Vergisi Kanununda; Ücretin gerçek safi değerinin tespitinde “Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesinde belirtilen sandıklara ödenen aidat ve primler”in indirim konusu yapılabileceği belirtilmiştir. Mezkûr Kanuna istinaden yürürlükte bulunan Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ise “Ücretin gerçek safi değerinin, işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından sigorta primi, şahıs sigortası primi ve sendika aidatı gibi kesinti ve ödemeler indirildikten sonra kalan miktar olduğu hüküm altına alınmıştır” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan bu hükümler esas alınarak Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı çok sayıda ilin vergi dairesi başkanlıklarının gelir birimleri tarafından değişik tarihlerdeki özelgelerinde SGK öncesi devredilen sosyal güvenlik kurumları ile bu kurumların devrinden sonra SGK nezdinde emeklilik maksadıyla yapılan askerlik borçlanması, doğum borçlanması başta olmak üzere diğer bütün hizmet borçlanmaları nedeniyle yapılan prim ödemlerinin gelir vergisi matrahından indirilmesi gerektiği yönünde karara bağlanmıştır.
Hizmet borçlanma bedellerinin vergiden düşürülmesi için ne yapılmalı?
Askerlik borçlanması, doğum borçlanması başta olmak üzere diğer bütün hizmet borçlanmalarından işçi-memur ayrımı olmadan tüm çalışanlar faydalanabilmektedir. Bunun için yapılan hizmet borçlanmasına ilişkin belgenin işverene ibraz edilmesi gerekmektedir. Mevzuatta miktar sınırlaması yer almamaktadır. Bu nedenle ibraz edilen hizmet borçlanma belgesinde yer alan borçlanma için ödenen bedelin tamamı indirim konusu yapılabilecektir.
Bahse konu özelgelerde yapılan açıklamalarda SGK’ya (önceden SSK’ya) askerlik hizmeti süresince ödenmeyen aidat ve primlerin borçlanmak suretiyle daha sonraki bir zamanda toptan ödenmesi durumunda, ödeme belgesini işvereninize ibraz ettiğiniz aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması olmadan ödenen tutarın tamamının safi ücretinizin tespitinde gider olarak indirilmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir. Bu durumda borçlanmaya ilişkin yapılan tüm ödemeler yıl sınırlaması olmadan bitene kadar indirim konusu yapılabilecektir.
Dolayısıyla askerlik borçlanması yapan erkekler, doğum borçlanması yapan kadınlar ile diğer hizmet borçlanması yapan EYT’liler başta olmak üzere bütün çalışanlar bu uygulamadan faydalanarak verginin düşürülmesine bağlı olarak işverenlerinden alacakları maaşlarda artış olarak yansıyacaktır.
Borçlanma parasını SGK’dan geri alanlar faydalanamaz
Sosyal Güvenlik Kurumu’na hizmet borçlanması nedeniyle ödenen paraların geri alınması belirli şartlarda mümkündür.
SGK borçlanmalarının iptal edilmesi ve borçlanma paralarının geri alınması için her şeyden önce SGK’dan emeklilik aylığı bağlanmamış olması şartına bağlıdır.
Henüz emeklilik maaşı bağlanmamış ise yazılı başvuruda bulunanların ödedikleri borçlanma tutarının tamamı, faiz uygulanmaksızın Türk lirası olarak iade edilmektedir.
Ayrıca SGK, borçlanmadan vazgeçme hâlinde kısmi iade yapmamaktadır.
Diğer bir ifadeyle, borçlanmanın bir kısmı iptal edilerek, bir kısmı geçerli sayılmayacaktır. Bu bağlamda iptal edilen hizmet borçlanmaları nedeniyle gelir vergisi indiriminden faydalanmanın mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.
***
“Zaman, sessiz bir testeredir.” İ. KANT