EYT’lilerin tazminat ve alacaklarına dair püf noktaları

23 yılı aşan EYT’de hakkın iadesi meselesine ilişkin Kanun teklifinin en geç bu ay ya da önümüzdeki ay içinde TBMM’ye sevk edilmesi ve yasalaşarak yürürlüğe girmesi beklenmektedir. 

 

EYT “Torba Kanun”un Resmî Gazete’de yayınlanmasıyla birlikte SGK tarafından uygulama esaslarına ilişkin genelge veya genel yazının yayınlanması söz konusu olabilecektir. Böylece bütün EYT’lilerin emeklilik başvurusu mümkün hâle gelecektir.

 

EYT’li çalışanların emeklilik başvuru şartları arasında işten ayrılma bildirgelerinin SGK’ya gönderilmesi de vardır. İşten çıkışları verilen EYT’li işçilerin ise iş mevzuatında doğan alacak ve tazminatlarının derhal ödenmesi elzemdir.

 

Bu yazımızda EYT’lilerin başka kıdem tazminatı ve diğer alacaklarında dikkat etmeleri gereken püf noktalarına yer verilmiştir.

Kıdem tazminatı EYT’li işçiler için büyük bir öneme sahip bulunmaktadır. Keza bu tazminat EYT’liler açısından bakıldığında; kimi zaman ev, araba hayali, kimi zaman çocukları için çeyiz parası, kimi zaman kendi iş yerini kurma parası, kimi zaman çocuğunun eğitim parası… özetle EYT emekliliğinden sonra en büyük güvencesi niteliğindedir.

 

Bu bağlamda EYT emeklilik sürecinin yukarıda açıkladığımız şekilde gerçekleşmesi hâlinde kıdem tazminatına hak kazanmak için her şeyden önce bir işverene bağlı olarak iş kanunu kapsamında yer alan bir iş yerinde en az 1 yıl çalışmak gerekmektedir. Bu şartı yerine getiren tüm işçi EYT’liler emekli olmaları hâlinde kıdem tazminatı hakkına sahip bulunmaktadır.

 

Tazminatı almak için işvereninize EYT nedeniyle emekli olmak istediğinize dair yazılı bir dilekçe vermeniz elzemdir. Dilekçede hangi tarihte işten ayrılacağınızı özelikle yazmanız gerekmektedir.

 

Dilekçeniz üzerine işveren işten çıkış nedeniniz “Emeklilik” olarak SGK’ya bildirmelidir. İşten ayrılma bildirgeniz verildikten sonra SGK’ya müracaat edebilirsiniz.

 

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, yapmış olduğu açıklamalarda işverenlere, KGF'nin EYT desteği olacağını belirtti. Bu kapsamda 36 aya kadar vade ve 6 ay ödemesiz dönem ve düşük faiz oranlarıyla işverenlerin destekleneceğini kamuoyuyla paylaştı.

 

Dolayısıyla bu desteği alan işverenlerin işçilerine kıdem tazminatlarını bir kerede topluca ödemeleri gerekmektedir.

İş Kanununa göre herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği öngörülmüştür.

 

Bu doğrultuda, sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin sürelerine ait ücretlerin hizmet akdinin feshinden sonra ödenmesi hâlinde, İş Kanununa göre akdin feshedildiği tarihte hak kazanıldığı nazarı dikkate alınarak, bu nitelikteki yıllık izin sürelerine ilişkin ücretler akdin feshedildiği ayın kazancına dâhil edilecektir.

 

Akdin feshedildiği ayda çalışılan gün sayısına tekabül eden günlük prime esas kazancın, prime esas günlük kazanç alt sınırının 7,5 katından fazla olması hâlinde, aşan kısım prime esas kazanca dâhil edilmeyecektir.

 

Bu meyanda işçi EYT’lilerin kullanılmamış yıllık izin süreleri varsa bu izinlere ait ücretlerin hesaplanıp toplu şekilde ödenmesi ve SGK’ya bildirilmesi yasal bir mecburiyettir.

Asgari ücret üzerinden çalışan EYT’lilerin kıdem tazminatlarının 01 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli 10.008,00 TL esas alınarak hesaplanması gerekmektedir. Yüksek ücretlerle çalışan EYT’lilerin ise 01/01/2023 tarihinden itibaren işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavan tutarı olan 17.904,62 TL’nin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

 

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçiye ödenen esas ücretlerle birlikte işçiye iş yerinde yemek veriliyorsa yemek bedelinin, servis kullandırılıyorsa bunun bedelinin de hesaplamaya katılması gerekmektedir. Hakeza fazla mesai ücretleri haricinde işçiye başka adlar altında yapılan diğer ödemeler varsa bunların da hesaplamaya katılması gereklidir.        

***

“Bir amaca bağlanmayan ruh, yoluna kaybeder; Çünkü her yerde olmak hiçbir yerde olmamaktır.” Montaigne