Genel Sağlık Sigortasına ilişkin yeni düzenleme TBMM’de

Sosyal güvenlik reformunun en önemli ayağını “Genel Sağlık Sigortası” oluşturmaktadır. Birkaç istisna dışında şu anda neredeyse toplumun tamamı genel sağlık sigortası kapsamında yer almaktadır.

 

Bu sigorta kolu uygulaması ile birlikte ”18 yaşını bitirdikten sonra eğitim hayatına devam etmeyen tüm işsizler, kaçak sigortalı çalışanlar, liseyi bitirdikten sonra 20 yaşını aşıp eğitimine devam etmeyenler, 25 yaşını doldurmuş ve hiçbir işte çalışmayan üniversite mezunları ile hiçbir sigortalılığı bulunmayıp sağlık harcamalarını kendi cebinden karşılayanlar ile diğer tüm zorunlu sosyal güvenliği olmayan vatandaşlar kendi primlerini ödemek zorunda bulunmaktadır. Aksi takdirde sağlık sigortasından faydalanmaları zorlaşmaktadır. Belirtilen kişilerin re’sen kapsama alınması zorunluluğu 01 Ocak 2012 tarihinde başlatılmıştır. Buna rağmen bu durumun farkında olmayan ve her ay hanesine (asgari ücrete göre değişen 2022 yılı için) 194,33 TL borç ve borca ait gecikme zammı ile cezası uygulanan çok sayıda vatandaşımız bulunmaktadır. Hâl böyle iken belirtilen kişilerin yüklü miktarda birikmiş genel sağlık sigortası borcu bulunmaktadır.

 

Genel Sağlık Sigortası borçları ile diğer SGK borçlarının yapılandırılması için önceki yıllarda çok sayıda af ve yeniden yapılandırma kanunları çıkarılmasına karşın hâlen borcunu ödemeyen çok sayıda vatandaşımız bulunmaktadır.

 

İktidar milletvekilleri tarafından TBMM’ye gönderilen “Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” teklifinde belirtilen borçlarla ilgili sınırlı bir dönemi kapsayan kısmi af yapılmasına ilişkin sürpriz düzenlemelere yer verilmiştir.

 

 

 

Muhtaç olanların primi hazineden           

 

 

 

SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ya da diğer herhangi bir kapsamda sosyal güvencesi olmayan vatandaşların prim ödeyip ödeyemeyeceklerini, ödeyeceklerse ne kadar prim ödeyeceğini belirleyen işlemler gelir testi olarak ifade edilmektedir.

 

Gelir testi yaptırmak bu kapsamdaki vatandaşlarımız için daha önceden mecburi idi. Bu zorunluluk 2017 yılında kaldırılmıştı. Ancak düşük gelirli olanlar için bu testi kendi isteği ile yaptırması avantajlı bulunmaktadır.

 

Keza ikametgâhın bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek yapılacak gelir testi sonucunda gelirin aynı hanede yaşayan aile içinde kişi başına düşen tutarı asgari ücretin 1/3’ünün altında çıkması hâlinde tek kuruş GSS primi yatırmadan genel sağlık sigortasından faydalanmak mümkün olacaktır.

 

Kapsamda bulunup gelir durumu değişenler de durumlarının değiştiği tarihten itibaren yeniden gelir testi için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat edebilirler.

 

 

 

Testi yaptırmayanlara her ay 194,33 TL+Faiz

 

 

 

Geliri brüt asgari ücretin üçte birinin üzerinde olan kişilerin ödemesi gereken prim tutarı brüt asgari ücretin %3’ü tutarındadır. Bu nedenle 2022 yılı için bu kapsamdaki kişilerin ödeyeceği prim tutarı aylık 194,33 TL’dir.

 

Gelir testi yaptırmayan bu kapsamdaki kişiler gelirleri düşük olsa bile her ay 194,33 TL borç ve borca ait gecikme zammı ile cezası uygulanmaktadır. Bu borç zaman geçtikçe yüklü miktara ulaşmaktadır.

 

 

 

Kanun teklifi TBMM komisyonunda

 

 

 

TBMM’ye gönderilen “Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” teklifiyle kamu üniversite sağlık hizmeti sunucularının hizmetin ifasında mali güçlükler yaşamamaları ve sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği bakımından söz konusu sağlık hizmeti sunucularının finansal yeterliliğine katkı sağlanması ile önceki yıllara ait incelemeler sonucu cari yılda parasal bir kesintiye uğramamaları ve geri ödeme birimi olan SGK'nın sağlık hizmeti sunucularının cari dönemde finansal ihtiyaçlarını sağlayan Kurum olmaktan çıkarılması amaçlanmaktadır.

 

Diğer yandan GSS prim ödeme yükümlüsü olanların yürürlüğe konulan yapılandırma kanunlarından yararlanamayan ya da yararlanmalarına rağmen GSS prim borçlarını ödeyemeyen genel sağlık sigortalılarının, kamuya olan borç yüklerinin hafifletilmesi ve sağlık hizmetlerine erişimlerinin kolaylaştırılması gerekçesiyle yeni düzenleme öngörülmektedir. Buna göre 31/12/2012 tarihinden önce;

• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz faydalanan kişiler ile ana ve babası olmayan Türk vatandaşlarından 18 yaşını doldurmamış çocuklar,

• Mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla, oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişiler ile

• SGK (5510 s.) Kanunun 60. Maddesinde sayılan diğer kişiler dışında kalan ve başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan vatandaşların,

Genel Sağlık Sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer'i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Düzenlemeye ilişkin Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar söz konusu süreler için ödenmiş olan primler ise iade ve mahsup edilmeyecektir. Görüldüğü üzere öngörülen düzenleme sadece 31.12.2012 tarihi öncesini ve sınırlı kişileri kapsamaktadır. Umarız kanun teklifi TBMM görüşmeleri esnasında başta GSS prim borcu olan EYT’liler olmak üzere borcu olan bütün vatandaşlarımızın borçlarının silinmesini ya da en azından kolaylık getirmesini sağlar.