Gurbetçinin en üst emeklilik maliyeti 13 milyon 580 bin TL'yi aştı!

Gurbetçileri ilgilendiren en önemli husus yurt dışı borçlanması ve emekliliğidir. Bu düzenlemeler hâlen yurt dışında bulunan ve belirli bir süre bulunduktan sonra yurda dönüş yapan 9 milyonu aşkın vatandaşımızı yakından ilgilendirmektedir.

 

Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler, Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sürelerini borçlanarak emekli olma imkânı elde etmektedir.

 

Borçlanma bedeli cari asgari ücret esas alınarak hesaplanmaktadır. Temmuz ayından itibaren asgari ücretin %34 oranında artmasına paralel olarak borçlanma bedeli de artmıştır. Yüksek emekli aylığı hayal edenler ise astronomik bedel ödemek zorundadır.

Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanununda, bağlanacak aylıkların tahsisinin yapılma şartları düzenlenmiştir.

 

Bu kapsamda yurda kesin dönülmüş olması, tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması ve borcun tamamının ödendikten sonra yazılı istekte bulunulması şart olarak öngörülmüştür.

 

Bununla birlikte anılan Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesileceği hüküm altına alınmıştır.

Gurbetçiler borçlanacakları her bir gün için tahakkuk ettirilecek borçlanma tutarının, başvuru tarihindeki prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın %32’si esas alınırken bu oran 01/8/2019 (dâhil) tarihinden itibaren artık %45’e yükseltilmiştir. Bu bağlamda gurbetçilerin prim oranlarında %13 puanlık bir artış yapılmıştır. 

 

Mevcut uygulamada gurbetçiler, yurt dışı borçlanması için SGK tarafından belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın %45’i oranında prim ödemektedir.

 

Bu orana göre hesaplama formül ile ifade edilirse;

 

 

şeklinde olacaktır. Diğer yandan belirtilen tarihten itibaren gurbetçilerin yurt dışı hizmet borçlanması yaparak emekli olmak istemeleri hâlinde sadece Bağ-Kur (4/1-b) kapsamında emekli olabilmektedir. Erkek gurbetçilerin normal şartlarla emekli olabilmeleri için en az 9000 gün prim ödemeleri elzemdir.

 

01/07/2023 ila 31/12/2023 dönemi için belirlenen asgari ücret tutarları karşısında yurt dışında geçen sürelerin borçlanılmasında ise;

01/7/2023 ila 31/12/2023 tarihleri arasında borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarının;

Esas alınmaktadır.

 

Buna göre bir erkek gurbetçi ülkemizde hiç çalışması yoksa ödeyeceği en az maliyet 201,22x9000=1.811.000 TL olacaktır.

 

Aynı kişi tavandan prim ödeyerek hizmet borçlanması yaparsa 1.509,13x9000=13.582.000 TL ödemek zorunda kalacaktır.

Yurt dışı sürelerinin borçlandırılmasında, başvuru sahibince talep dilekçesinde belirtilen gün sayısı, SGK’ya ibraz edilen ispatlayıcı belgede kayıtlı bulunan son tarihten geriye doğru olmak üzere belirlenecektir. Bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün olarak hesaplanacaktır.

 

Sigortalılık statüsünün tespiti yapılan değişiklikle birlikte 1/8/2019 (dâhil) tarihinden itibaren borçlandırılan yurt dışı sürelerinin 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edileceği öngörülmüştür. Buna göre, 1/8/2019 tarihinden itibaren yurt dışı sürelerini borçlanma talebinde bulunanların borçlanma işlemleri talep tarihindeki en son sigortalılık statüsüne bakılmaksızın 4/1-(b) kapsamında sonuçlandırılmaktadır.