İş kazasında bildirim sürelerine ilişkin uygulanan yaptırımlar

Ülkemiz, iş kazaları sayısı bakımından maalesef Avrupa ülkelerinin çok ötesinde bulunmaktadır. İş kazaları hem işverene hem ülkeye büyük maliyetlere sebep olmaktadır. İş yerinde iş kazası meydana gelen işverenin birçok yükümlülüğü bulunmaktadır.

 

Bu yükümlülüklerden biri de yasada öngörülen süre içerisinde bildirim yapmaktır. SGK uygulamasında bildirim ve süreler çok önemlidir. Sürenin geçirilmesi hâlinde genel olarak her yükümlülük için idari para cezaları uygulanmaktadır. Bu hususta maalesef iyi niyetli olmak da cezaları engellemiyor. SGK’ya karşı yükümlülüklerden biri de iş yerinde meydana gelen kaza ve hastalıkların en geç 3 gün içinde SGK’ya bildirilmesi zorunluluğudur.

4/1-a (SSK’lı) işçinin iş yerinde bulunduğu sırada geçirdiği her türlü kazalar, beyin kanaması, kalp krizi, emboli… gibi rahatsızlıklar da iş kazası sayılmaktadır. Ayrıca;

Meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaylar iş kazası sayılmaktadır. Diğer yandan kaza neticesinde işçinin hafif yaralanması da olayın iş kazası niteliğini değiştirmemektedir.

4/1-a (SSK) sigortalılarının (ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar ve intörn öğrencileri de dâhil olmak üzere) iş kazası geçirmeleri hâlinde işverenleri tarafından kazanın olduğu yerdeki yetkili kolluk kuvvetlerine derhal, SGK’ya da kazadan sonraki, 3 iş günü içinde bildirilmesi elzemdir.

 

Sigortalıların, işverenin kontrolü dışındaki yerlerde iş kazası geçirmeleri hâlinde ise, iş kazası ile ilgili bilgi almasına engel olacak durumlarda, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren bildirim süresi 3 iş günüdür.

 

Bildirim süreleri iş günü olarak belirlendiğinden cumartesi, pazar ile resmî tatil günleri hesaba katılmayacak, bu günlere rastlayan kazaların anılan günleri takip eden günden itibaren 3 iş günü içinde bildirilmesi gerekecektir. İdari izinler resmî tatiller kapsamında olmadığından kısa vadeli sigorta kolları mevzuatı kapsamında sayılan süreleri uzatmayacaktır. Örneğin iş kazası bildiriminin son gününün idari izne rastlaması, bildirim süresini idari izin sonrası ilk iş gününe uzatmayacaktır. İdari izinde bildirim yükümlülüğü devam etmekte olup, Kanunda belirlenen sürede bildirimin yapılması gerekmektedir.

 

İş kazası bildirimleri Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunda sayılan ertelenen süreler dışında tutulduğundan, mali tatile denk gelmesi durumunda, belirtilen süreler uzamayacaktır.

Meydana gelen iş kazasının işveren tarafından Kuruma e-Bildirim programı üzerinden bildirilmesi gerekmektedir. Elektronik İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formuna www.sgk.gov.tr  adresinden ulaşılabilecektir.

Ancak, bilgi işlem altyapısında meydana gelen arızalar ya da elektronik erişimin sağlanamaması, e-Bildirge şifresi alınamaması gibi nedenlerle, bildirimin elektronik ortamda yapılamaması durumunda, işverenlerce veya sigortalılarca www.sgk.gov.tr adresinde yer alan İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu ile kâğıt ortamında bildirim geçerli sayılacaktır. Adi posta ile yapılan bildirimlerde Kurum kayıtlarına intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta veya Alo POST, PTT kargo ile yapılan bildirimlerde ise postaya veriliş tarihi esas alınacaktır.

SSK kapsamındaki sigortalıların iş kazası geçirmeleri hâlinde belirtilen sürelerde işverence bildirim yapılmaması durumunda, bildirimin SGK’ya yapıldığı tarihe kadar sigortalıya ödenen/ödenecek geçici iş göremezlik ödeneğinin SGK tarafından işverenden tahsil edilmesi için gerekli işlemler yapılacaktır.

 

Diğer yandan iş kazalarının 3 iş günü içinde SGK'ya bildirmemesi hâlinde belirtilen yaptırımların yanı sıra 2023 yılı için 15.529 TL’den 46.587 TL’ye kadar değişen idari para cezaları uygulanmaktadır.