Memurların doğum izinleri

Doğum izinleri aile birliğinin sağlanması, bebeklerin sağlıklı bir şekilde büyütülmesi özelikle de kadınların çalışma hayatına katılmaları ve devam etmeleri açısından büyük önem taşımaktadır.

 

Doğum ve evlat edinme sebebiyle verilecek izinlerin kullanımında kamu kurum ve kuruluşları arasında uygulama birliği 2016 yılında yapılan kapsamlı düzenlemelerle sağlanmıştır. Bu yazımızda memur okuyucularımızdan gelen talepler muvacehesinde doğuma bağlı olarak verilmesi gereken izin haklarına yer verilmiştir.

Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan “Kadın memura; doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süreyle analık izni verilir. Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği hâlinde doğumdan önceki üç haftaya kadar kurumunda çalışabilir. Bu durumda, doğum öncesinde bu rapora dayanarak fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası analık izni süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir. Doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda ise doğum tarihi ile analık izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrası analık iznine ilave edilir. Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir.…” hükümlerle analık izni yasal dayanağa bağlanmıştır. Bu hükümlere göre analık izninin uygulanmasında aşağıdaki açıklamalara göre işlem yapılması gerekmektedir.

Memura beklenen doğum tarihinden önce sekiz ve doğum yapmasından sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süreyle analık izni verilecektir.

 

Çoğul gebeliklerde (ikiz, üçüz, ...) doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki haftalık bir süre daha ilave edilecektir. Böylece, çoğul gebeliklerde doğumdan önceki analık izni süresi 10 hafta olacaktır. Bu izinlerin kesintisiz kullanılması mecburidir. Bu nedenle analık izinlerinin bölüm bölüm kullanılması yasanın amacına aykırılık teşkil edecektir.

Annenin ölüm hâli hariç analık izninden sadece kadın memur yararlanabilmektedir.

Memur, sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporu ile belgelendirmesi kaydıyla, isteği üzerine beklenen doğum tarihinden önceki 3 haftaya kadar kurumunda çalışabilir. Beklenen doğum tarihinden önceki 3 haftaya kadar kurumunda çalışmaya devam etmek isteyen memurun sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğuna dair tabip raporunu, doğum öncesi analık izin süresinin başlangıcında kuruma iletmesi elzemdir.

 

Memura beklenen doğum tarihinden önceki 3 haftaya kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğuna dair verilen tabip raporu, SGK ile sözleşmeli veya sözleşmesiz bir sağlık hizmeti sunucusundan alınması gerekmektedir.

 

Memurun sadece tabip raporuna dayanarak doğumdan önce kurumunda fiilen çalıştığı süreler (tekil gebeliklerde azami 5 hafta, çoğul gebeliklerde azami 7 hafta) doğum sonrası analık izni süresine eklenecektir.

 

Sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporu ile belgelendirmeden bu süre içinde kurumunda çalışmaya devam eden memurun fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası analık izni süresine eklenmeyecektir.

 

Beklenen doğum tarihinden önceki 3 haftaya kadar kurumunda çalışabileceği tabip raporuyla onaylanan memurun bu süre içinde kanuni izinlerini (hastalık izni, mazeret izni, yıllık izin vb.) kullanması mümkündür. Ancak, bu kanuni izin süreleri doğum sonrası analık izni süresine ilave edilmeyecektir.     

 

Her hâl ve şartta memurun beklenen doğum tarihinden önceki üç hafta içinde kurumunda çalışması mümkün değildir.

Doğumun beklenen tarihten sonra gerçekleşmesi hâlinde, fazladan geçen süreler doğum sonrası analık izni süresinden düşülmemektedir.

Ölü doğum yapan memur, sağ doğum yapan memura verilen doğum öncesi ve doğum sonrası analık izninden aynı şekilde yararlanacaktır. 

 

Memurun düşük mü yoksa ölü doğum mu yaptığı hususunda tabip tarafından verilen rapora göre karar verilecektir.

 

Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilmesi mümkündür.