Memurların maaş ve ikramiyesini artıran hizmet satın almaları
28 Haziran 2023 02:00 | Güncelleme :2 Ekim 2023 19:38
Memurların emeklilik işlemleri işçi ve diğer sigortalılara göre farklılık arz ettiği gibi borçlanma olarak bilinen hizmet satın alma esasları da farklıdır. Emekli Sandığına tabi memurlar açısından borçlanma; emeklilik hakkı tanınmadan geçmiş hizmetlerin, çeşitli Kanunlarda öngörülen kurallara uyularak iştirakçiler tarafından kesenek ve karşılıkları ödenmek suretiyle emeklilik işlemlerinde nazarıdikkate alınmasına yönelik “Hizmet Saydırma” veya “Hizmet Satın Alma” işlemidir. Buna göre, bir hizmetin borçlandırılabilmesi için;
> Zorunlu sigortalılık kapsamında olmaması,
> Borçlanma yoluyla hizmete ekleneceğine dair bir Kanun hükmü bulunması ve
> Sigortalının borçlanma isteğini SGK’ya yazılı olarak bildirmesi gerekmektedir.
Borçlanma, istek sahibine fiilî hizmet kazandırdığı gibi emekliliğinde ödenecek emekli ikramiyesinin de artmasını sağlayan bir haktır. İstisna olarak yurt dışı hizmet borçlanması ikramiyede nazarıdikkate alınmamaktadır. Borçlanma isteğe bağlı bir işlem olup, sigortalılar borçlanma kapsamında olan süresinin tamamını borçlanabileceği gibi bir kısmını da borçlanabilecektir.
BORÇLANMA YAPACAKLAR
Emekli Sandığı Kanununa tabi iştirakçi iken, 2008 yılı Ekim ayı başı itibarıyla SGK kanunu uyarınca 4/1-c) kapsamına alınanlar ile hak sahipleri,
2008 yılı Ekim ayı başından önce Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışmış olup, SGK (5510 s.) Kanunun 4/1-c kapsamında yeniden çalışmaya başlayanlar ve hak sahipleri borçlanabileceklerdir.
BORÇLANMA KAPSAMINA GİREN HİZMETLER
Borçlanma kapsamında başta muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er olarak geçen süreler ile askerliğini yedek subay olarak yapanların 01/01/1950 tarihinden sonra yedek subay okulunda öğrenci olarak geçirdikleri süreler olmak üzere;
> Yevmiyeli, geçici kadrolu, sözleşmeli, saat ücretli geçen hizmetler,
> Çarşı ve Mahalle Bekçiliğinde geçen süreler,
> İmam-Hatip vekilliğinde, vakıflara ait camilerin imam-hatip ve müezzin kayyumluğunda geçen sürelerle köy bütçesinden ücret almak suretiyle yapılan imam-hatiplik hizmetleri,
> Avukatlık stajında geçen süreler ile Serbest Avukatlık ve noterlikte geçen süreler,
> Tıpta uzmanlık eğitiminde ve doktora öğreniminde geçen süreler ile Tıp doktorlarının fahri asistanlıkta geçen süreleri,
> Sağlık Bakanlığı Teşkilatında çalışan sağlık personelinin, mesleklerini serbest olarak icra ettikleri süreler,
> Seçim Kanunu nedeniyle istifa edenlerin açıkta geçirdikleri süreler,
> Fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini takiben muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilenler ve 1 yıllık deneme süresini başarıyla tamamlayarak Türk Silahlı Kuvvetleri kadrolarına asil olarak atananların yüksek öğrenim süresi ile
> Astsubayların, 01/08/1978 tarihinden önce astsubay sınıf okullarında geçen öğrenim süreleri bulunmaktadır.
BAŞVURU İŞLEMLERİ
Hizmet borçlanması hakkı bulunanlar Emekli Sandığı Kanunu kapsamında sigortalı sayıldıkları süre içinde her zaman borçlanma isteğinde bulunabilirler. Ancak Kanun kapsamında borçlanma talebinde bulunacak iştirakçiler;
> İstekle emeklilik talebinde bulunmadan en az 6 ay önce kendileri,
> Resen malulen yaş haddi sebebiyle emekliye ayrılanlar görevleriyle ilgilerinin kesildiği tarihten itibaren 6 ay içinde kendileri,
> 5434 iştirakçisi iken ölenlerin ise ölüm tarihinden itibaren 6 ay içinde dul ve yetimleri,
SGK’ya yazılı olarak veya Hizmet Takip Programı üzerinden ya da e-Devlet üzerinden müracaat etmek suretiyle borçlanma talebinde bulunabileceklerdir.
6 aylık sürenin başlangıç tarihine; İstekle emekliye ayrılacak olanlar için borçlanma talep dilekçesinin SGK kayıtlarına geçtiği tarih, yaş haddi, resen ve malulen emekliye ayrılanların görevleri ile ilişiklerinin kesildiği tarih, ölenlerin ise ölüm tarihleri esas alınmaktadır.
Görevlerini yapamayacak derecede malul olmalarına veya yaş haddini doldurmalarına rağmen kurumlarınca ilişiği kesilmeden bir müddet daha çalıştırılmış olanlar için 6 aylık başvuru süresi malul oldukları veya yaş haddine uğradıkları tarihten değil görevlerinden fiilen ayrıldıkları tarihten itibaren başlayacaktır.
Diğer yandan iştirakçilerden ücretsiz izinli bulundukları süre içinde borçlanma istemiyle SGK’ya müracaat edenler hakkında kesenek ve karşılıklarının ödenip ödenmediğinin araştırılmaksızın borçlanma yönünden gerekli işlemin yapılması gerekmektedir.