Meslek Kanunu TBMM’de… İşte öğretmenlere yönelik yeni düzenlemeler

Son yıllarda baş döndürücü bir şekilde değişimin hatta değişimden de öte dönüşümün yaşandığı dijital çağda ülkemizin gelişmiş ülkeler arasında hak ettiği konuma gelebilmesi için öğretmenlerimizin donanımlı ve üstün niteliklere sahip olması zorunlu kılınmaktadır. Bunun için de öğretmenlerimizin maddi kısıtlamalardan kurtarılmaları ve her türlü bilgi teknolojisine sahip olmaları gerekmektedir. Zira dijital dönüşümün bir sonucu olarak bilgi teknolojileri hızla gelişmekte ve çağa damgasını vurmakta, çağımız; dijital çağ, bilgi ve iletişim çağı gibi isimlerle adlandırılmaktadır. Dünya bilgi toplumuna doğru yönelirken gelişmiş ülkelerin çoğu; teknoloji evrelerinin kısaltılması, hayat süresinin uzatılması, bilgi patlaması, küreselleşme, ahlâkî değerler ve iletişim teknolojisindeki değişme ve gelişmelerin zorlayıcılığı altında eğitim sistemlerinin yapısını, felsefesini, programlarını, eğitimin altyapısını ve öğretmenlerin nitelik ve statülerini yeniden gözden geçirmektedir. Bu saiklerden hareketle 03.02.2022 tarihinde kabul edilen Öğretmenlik Meslek Kanunu; yürürlüğe girdikten sonra bazı maddeleri Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilerek ve öğretmenlerin taleplerine binaen yeniden düzenlenerek TBMM’ye intikal ettirildi.

 

 

Genel olarak yapılan düzenlemeler

39 madde ve 2 geçici maddeden ibaret olan mezkûr kanun teklifiyle; öğretmenlerin seçilmelerinin, yetiştirilmelerinin, atanmalarının, haklarının, ödev ve sorumluluklarının, mesleki gelişimlerinin ve meslek içinde ilerlemelerinin; öğretmen, yönetici ve diğer personelin yetiştirilmeleri ve mesleki gelişimlerine yönelik hizmetleri yürütmek üzere Millî Eğitim Akademisinin kurulması, görevleri ve teşkilat yapısının; eğitim kurum yöneticilerinin ödev ve sorumluluklarının; içeriği Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen ve Millî Eğitim Akademisi tarafından verilen, teorik ve uygulamalı derslerden oluşan öğretmenlik mesleğine hazırlık eğitiminin usul ve esaslarının; ödül müessesi ile disiplin cezası gerektiren fiil ve davranışların tespiti, disiplin cezaları ve bu cezaların uygulanmasına ilişkin hususların; öğretmen adaylarına ilişkin mali ve sosyal haklar, sözleşmeli öğretmenlikte istihdam, kadrolu öğretmenliğe atama ve yer değişikliğine ilişkin usul ve esasların; sayılan suçların eğitim çalışanlarına karşı görevleri sebebiyle işlenmesi hâlinde verilecek cezaların yarı oranda artırılması ile bu suçlar hakkında verilen hapis cezalarında erteleme hükümlerinin uygulanmamasının düzenlenmesi amaçlanmaktadır.

 

 

Anayasa Mahkemesi kararına göre yeni mesleki esaslar

Öğretmenlik Meslek Kanunu; öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi, aday öğretmenlik süreci ile öğretmenlik kariyer basamaklarını düzenlemekteydi. Ancak, Anayasa Mahkemesi 13/7/2023 tarihli 2023/124 sayılı Kararı ile Öğretmenlik Meslek Kanunu'nda yer alan "...Adaylık Değerlendirme Komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda...” ibaresi ile mesleki gelişim alanlarında başöğretmenlik için öngörülen çalışmaları tamamlayanlar..." ibaresinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline, karar vermişti. Bu karara binaen Öğretmenlik Meslek Kanununa dayalı olarak yürütülen "aday öğretmenlik uygulaması” ile "öğretmenlik kariyer basamakları” uygulamaları yasal dayanaktan yoksun hâle gelmiştir. Anayasa Mahkemesince verilen karar dikkate alınarak yeni bir düzenleme yapılmıştır. Buna göre öğretmenlik mesleği; öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere yine 3 kariyer basamağından oluşturulmaktadır. Öğretmenlerden; öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti olan, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan ve Akademi tarafından uzman öğretmenlik için düzenlenen eğitimi tamamlayanlara uzman öğretmen ünvanı verilecektir. Uzman öğretmenlerden; uzman öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti olan, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan ve Akademi tarafından başöğretmenlik için düzenlenen eğitimi tamamlayanlara başöğretmenlik ünvanı verilmesi öngörülmektedir. Geçici maddeyle mezkûr kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan öğretmen ve uzman öğretmenlerin; öğretmenlikte ve/veya uzman öğretmenlikte 20 yıllık çalışma süresini tamamlamaları ve uzman öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti olma şartı hariç diğer şartları sağlamaları kaydıyla başöğretmen ünvanı için başvuruda bulunabilmeleri öngörülmektedir.

 

 

Millî Eğitim Akademisi

Kanun teklifinde en dikkat çekici yeniliklerden biri tesis edilecek olan Millî Eğitim Akademisi ile Akademiye bağlı oluşturulacak Eğitim ve Uygulama Merkezleridir.

 

Bu merkezlerde istihdam edilecek uzman eğitim kadrosu aracılığıyla sistematik, sürdürülebilir ve birbirini tamamlayan mesleki eğitimler düzenlenecektir. Bu süreçte ilgili akademisyenlerin destekleri de alınacaktır. Akademiyle hem görev başındaki öğretmenlerin mesleki gelişimi sağlanacak hem de öğretmenlik görevine kabul edilecek öğretmen adayları yetiştirilecektir.

 

 

Aday öğretmenlere yönelik yenilikler

Teklif ile Millî Eğitim Akademisinde öğretmenlik mesleğine hazırlık eğitimine alınan öğretmen adaylarına eğitim süresi boyunca (18.650) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılması öngörülmekte; bunların genel sağlık sigortalısı sayılmaları ile askerlik yükümlülüğü bulunanların eğitim süresince askerlik hizmetlerinin ertelenmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

 

 Akademide öğretmenlik mesleğine hazırlık eğitiminde başarılı olanlardan belirlenen şartları taşıyanların, hazırlık eğitiminin sonunda, teorik derslerde elde edilen başarı notlarının aritmetik ortalamasının %40'ı ve uygulamalı derslerden elde edilen başarı notlarının aritmetik ortalamasının %60’ının toplanmasıyla oluşan atamaya esas başarı puanı üstünlüğüne göre tercihleri de dikkate alınarak sözleşmeli öğretmen olarak istihdam edilmelerine yönelik düzenleme yapılmaktadır. Diğer yandan üç yıllık çalışma süresini tamamlayan sözleşmeli öğretmenlerin talepleri hâlinde görev yaptıkları yerde öğretmen kadrolarına atanacakları; öğretmen kadrolarına atananların mazerete bağlı olarak yapılacak yer değiştirmeler hariç olmak üzere bir yıl süreyle yer değiştiremeyecekleri öngörülmektedir.

 

Her şeyin en iyisine ziyadesiyle layık olan bütün öğretmenlerimize hayırlı olmasını temenni ediyorum…