Sosyal Güvenlik Kurumu sigortalılarının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde kurum tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında verilen istirahat süresince geçici olarak çalışamadıkları hâllerde kendilerine halk arasında rapor parası olarak bilinen geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
SGK mevzuatı gereğince belirtilen hâllerde sigortalılara, yeniden tespit edilen alt sınırların altında bir günlük kazanç üzerinden ödenek almakta bulunanların veya almaya hak kazanmış yahut kazanacak olanların bu ödeneklerinin, günlük kazancın alt sınırındaki değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarihten başlanılarak, değiştirilmiş günlük kazançların alt sınırına göre ödenmesi gerekmektedir.
Diğer yandan 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe giren yeni asgari ücret %54,66 oranında artırılmıştır. Buna göre yeni belirlenen asgari ücret muvacehesinde belirtilen ödenekler de 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren zamlı olarak ödenecektir.
ALT SINIRDAKİ ARTIŞ
SGK (5510 s.) Kanunu uyarınca (4/1-a) ve (4/1-b) ve diğer sigortalıların geçici iş göremezlik ödeneklerinin değiştirilmiş günlük kazanç alt sınırı; 1/Ocak /2023 tarihinden önce geçici iş göremezliğe uğrayan ve geçici iş göremezlik durumları bu tarihten sonra da devam edenler ile bu tarihten sonra iş göremezliğe uğramakla birlikte geçici iş göremezlik ödeneği hesabına esas günlük kazançları 333,60 TL altında hesaplanmış olanların, 01/01/2023 tarihinden 31/12/2023 tarihine kadar istirahatli bulundukları günlere ait geçici iş göremezlik ödenekleri 333,60 TL asgari günlük kazanç üzerinden, hesaplanacaktır.
Buna göre 2022 yılının ikinci 6 aylık döneminde en az geçici iş göremezlik ödenekleri 215,70 TL asgari günlük kazanç üzerinden hesaplanırken, 1 Ocak 2023-31.12.2023 tarihleri arasında 333,60 TL olarak belirlenen asgari günlük kazanç üzerinden hesaplanacaktır.
Hastalık hâlinde SGK ilk 2 gün için geçici iş göremezlik ödeneği parası vermemektedir. Hastalık hâlinde verilecek (rapor parası) geçici iş göremezlik ödeneği,
> Yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı,
> Ayaktan tedavilerde ise günlük kazancın üçte ikisi oranındadır. Bu durumda ayakta tedavi gören hastalar yatarak tedavi gören hastalara göre daha fazla ödenek almaktadır.
Hastalık hâlinde geçici iş göremezlik parası için hâlen çalışıyor olmak ve hastalıktan önce en az 90 gün sigorta priminin bulunması gerekmektedir.
ÇIRAKLARIN GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEKLERİ
Çırak ve öğrencilerin geçici iş göremezlik ödeneklerinin değiştirilmiş günlük kazanç alt sınırı da 01/01/2023 tarihinden önce geçici iş göremezliğe uğrayan ve geçici iş göremezlik durumları bu tarihten sonra da devam edenler ile bu tarihten sonra iş göremezliğe uğramakla birlikte geçici iş göremezlik ödeneği hesabına esas günlük kazançları 166,80 TL altında hesaplanmış olanların, 1/1/2023 tarihinden 31/12/2023 tarihine kadar istirahatli bulundukları günlere ait geçici iş göremezlik ödenekleri, 166,80 TL asgari günlük kazanç üzerinden, hesaplanacaktır.
Böylece 2023 yılında çırakların geçici iş göremezlik ödenekleri de yeni asgari ücrete göre zamlı hesaplanıp ödenecektir.
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARINDA İŞ GÖREMEZLİK
Çalışanların iş kazalarına maruz kalmaları veya meslek hastalıklarına tutulmaları hâlinde hastalıktan farklı olarak iş göremez kaldıkları her gün için SGK ödeme yapmaktadır.
Ayrıca iş kazası ve meslek hastalıklarında sigortalının hastalıkta olduğu gibi bir yıl içinde en az 90 gün prim ödeme şartı da yoktur.
Diğer yandan sigortalı kadının analığı hâlinde, doğumdan önceki ve sonraki 8’er haftalık sürede, çalışmadığı her gün için SGK geçici iş göremezlik ödemesi yapmaktadır. Doğumuna 8 veya çoğul gebelikte 10 hafta kaldığı ya da 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan kadın sigortalının erken doğum yapması nedeniyle kullanamadığı doğum öncesine ait günleri de doğum sonuna ilave edilerek geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
Bunun için de doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün SGK primi ödenmiş olması gerekmektedir. Ayrıca istirahatli olduğu süre içinde iş yerinde çalışmamış olması, (Sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışma durumu hariç), istirahatin başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin yitirilmemiş olması ile doğum olayının canlı veya ölü olarak gerçekleşmiş olması şartları da aranmaktadır.
Belirtilen hâllerde asgari ücretli olarak çalışan sigortalıların iş göremez olmaları hâlinde yeni artış oranında her gün için geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazanacaktır.
***
“Öfkeye teslim olana, huzur isyan eder.” El Kindi