Telafi çalışmasında işçi ve işverenin yükümlülükleri

İş Kanununda çalışma süresi genel olarak haftada en çok 45 saat olarak öngörülmüştür. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, iş yerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanabilmektedir. Haftanın iş günlerinden birinde kısmen çalışılan iş yerlerinde, bu süre haftalık çalışma süresinden düşüldükten sonra, çalışılan sürenin çalışılan gün sayısına bölünmesi suretiyle günlük çalışma süreleri belirlenmektedir. Düzenleme bu şekilde olmakla birlikte çalışma hayatında işçilerin bazı hâllerde çeşitli nedenlerle tamamen ya da kısmen çalışamadıkları süreler olmaktadır. İş mevzuatımızda bu sürelerin sonradan giderilmesine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Buna göre;

 

> Zorunlu nedenlerle işin durması,

 

> Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra iş yerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle

İşyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine İş Kanunu, iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile öngörülen yasal izinleri dışında izin verilmesi hâllerinde,

İşçinin çalışmadığı bu sürelerin telafisi için işçiye yaptırılacak çalışma, telafi çalışması olarak kabul edilmektedir.

 

İş mevzuatımızda telafi çalışması yapılması hâlinde hem işçi hem işverenlere yönelik birtakım sorumluluk ve yükümlülükler öngörülmüştür.

İşveren 4 ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. Bu bağlamda telafi çalışması yaptıracak işveren; bu çalışmanın İş Kanununda belirtilen zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra iş yerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerden hangisine dayandığını açık olarak belirtmek zorundadır. Ayrıca hangi tarihte çalışmaya başlanacağını, ilgili işçilere bildirmesi gerekmektedir.

 

Telafi çalışması, kaynağını oluşturan zorunlu nedenin ortadan kalkması ve iş yerinin normal çalışma dönemine başlamasını takip eden 2 ay içerisinde yaptırılır. Telafi çalışması, günlük en çok çalışma süresi olan 11 saati aşmamak şartı ile günde 3 saatten fazla olamaz.

 

Telafi çalışması, tatil günlerinde yaptırılamaz. Bu meyanda telafi çalışmasına ilişkin usullere uyulmaması hâlinde her bir işçi için 2023 yılında 1.683.00 TL tutarında idari para cezası uygulanmaktadır.

Diğer yandan zorunlu nedenlerle yapılan telafi çalışmasında işçinin iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesinde katılmasına ilişkin hüküm bulunduğu hâlde hiçbir mazereti olmadan telafi çalışmasına gelmemesi ya da habersiz bu çalışma tamamlanmadan iş yerini terk etmesi disiplin cezası gerektirdiği gibi bazı hâllerde haklı sebeple feshe de dayanak olabilir.

Mehmet Y. Bey, EYT’de maaş bağlama sırası başvuru tarihine göre yapılmaktadır. SGK öncelikle mart ayında başvuru yapanların işlemlerini sonlandırmaktadır.

Mart ayında başvuranlardan farklı statüde ve farklı illerde çalışmış ya da hizmetlerinde çakışma olanların işlemleri uzayabilmektedir.

 

Beyazıt Bey, İnşaatın bitiminden sonra SGK’nın yaptığı hesaplamada ortaya çıkan fark işçilik primleri de yapılandırma kapsamında bulunmaktadır. Bu uygulama kapsamında 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar konusu işlere ilişkin borçlar da yapılandırılmaktadır.

 

Yapılandırmadan yararlanmak başvuru süresinin sonuna kadar işverene tebliğ edilmiş olan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden “Torba Kanun”un yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, öngörülen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. 31 Mayıs 2023 günü son başvuru tarihidir.

***

 

Sencer Bey, Memur ve diğer kamu görevlilerinin kasıtlı ve kusurlu eylemleri nedeniyle kurumlarınca Devlet Memurları Kanunu veya kurum teşkilat kanunları vb. hükümlere göre görevine son verilenlerden, Hizmetlerin Birleştirilmesi Kanunu uyarınca birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden aylık bağlananlara emekli ikramiyesi ödenmeyecektir.

 

Diğer yandan memuriyetle ilişiği kesilmeksizin kendi iradesi ile memuriyetten istifa edenlerin emeklilik ikramiyesi almaları için istifa ettikleri tarihte belirli bir süre hizmetlerinin bulunması ve diğer şartları yerine getirip emekli olmaları durumunda ikramiye alma durumları olmaktadır. Aksi takdirde emeklilik ikramiyesi verilmemektedir.