Ayvacı geldi!

Hani, bir fıkra vardır ya... "Arkadan ayvacı geliyor!" diye biter. Ağustos 2007'den sonra, küresel finansal çalkantıyı, tam da o fıkradaki gibi özetliyorduk. Beklenen ayvacı, nihayet geldi; ama küçük bir problem var. Ayvacı, ayvayı yemiş durumda! Peki, ayvacı kim? Ayvacı bir değil, iki tane: -Fannie Mae ve Freddie Mac.. ABD Hazinesi ve ABD Merkez Bankası (FED), ülkenin en büyük konut finansman şirketleri, Fannie Mae ve Freddie Mac'i (F&F) kurtarmaya çalışıyor. Neden mi? Bu kurumlar, "batmalarına kayıtsız kalınamayacak kadar büyük" (too big to fail) kategorisine girdikleri için, şimdilik oksijen çadırına alınmış durumdalar. *** Ekonomi dünyası, ABD'de uç veren ve derinleşen finansal krizi konuşuyor. Daha önce de belirttiğimiz gibi, önümüzdeki tablo şu: Giderek tırmanan enformasyon kirlenmesi ve dolayısıyla fiyatlandırılamayan riskler, fiyatlandırılamayan ürünler sistemi sarsıyor. Fiyatlayamama problemi, piyasa likiditesinin ve fonlama likiditesinin buharlaşmasına, kredi hacminin daralmasına yol açıyor. Piyasalara likidite verilmesi ve faiz oranlarının düşürülmesi, ateşi biraz düşürse de, tamamen söndürmeye yetmiyor. Ünlü spekülatör Soros, yükselen enflasyon ve resesyon endişesi arasında sıkışan FED Başkanı Bernanke'nin, likidite ve kredi krizinin ciddiyetini kavradığında, faiz oranlarını indirerek radikal biçimde hareket ettiğini, ancak şimdilerde "cephanesinin tükendiğini" söylüyor. Pisliği kokutmamak önemli! Netice itibariyle... Kriz, bir pisliktir. Pisliğin kokutulmaması, pisliği ortadan kaldırmak kadar önemlidir. Kriz ortamında para otoritesine yüklenmek, çok moda bir davranıştır; ama kullanılabilecek enstrümanlar ve ulaşılabilecek hedefler sınırlıdır. Ateş bacayı sardığında, para otoritesinin iki görevi vardır: * İlave pislik üretmemek, piyasalarda herhangi bir şekilde uç vermiş ve üremiş pisliklere uyum sağlamamak; onları tescil etmemek. * Mevcut pisliğin yayılmasını ve kokmasını mümkün olduğunca önlemek. FED'in gerçekleştirdiği likidite operasyonları da dahil olmak üzere, şimdiye kadar yapılanları "pisliği kokutmama çabası" olarak paketleyebiliriz. *** Ne mi olacak? Sam Amca, F&F'yi (Frambuazlı Fondü!), kurtaracak, ama kısa dönemde, hızlı bir normalleşme beklemek pek mümkün görülmüyor. Yani... Yanisi şu: Resesyon korkusu devam ediyor. Yeni ayvacılara hazırlıklı olmakta fayda var.