Ördek mi, kaz mı?

TV muhabiri, New York'ta kriz mağdurlarıyla konuşuyor. Emekli vatandaş, iktisatçılara, yatırım bankalarının CEO'larına, politikacılara ateş püskürüyor. Sözlerini şöyle bağlıyor: -Olup bitenin adını bile koyamadılar! Peki, olup bitenin adını koymak kolay mı? Yıllar önce dinlediğim bir fıkrayı hatırladım. *** Uzmanlık alanı farklı dört tane hekim, karlı bir havada ava çıkmış. Tipi bastırmış, göz gözü görmüyor. Bakmışlar ki, bir kuş uçuyor. Dahiliye uzmanı: -Ördeğe çok benziyor, ama kaz da olabilir... Psikiyatr: -Aslında o bir kaz, fakat bilinç altında kendini ördek zannediyor. Cerrah, bu yorumlardan sıkılmış. Ateş etmiş, hayvanı vurmuş. Sevinerek koşmuş, yerden almış, yanındaki patoloğa uzatmış: -Al şunu tahlil et! Patolog, suratını ekşiterek bir cevap vermiş: -Bulgular yeterli değil... *** Küresel finansal kriz söz konusu olduğunda, iktisatçılar da, fıkradaki hekimlere benzediler. Piyasalarda olup bitenin geçici mi yoksa kalıcı mı olduğu konusunda, çok kafa yordular. Bir türlü, adını koyamadılar. Küresel çalkantı, ağır bir resesyona dönüştü. Nedense, hep böyle oluyor. Krizleri, iş işten geçtikten sonra kavrayabiliyoruz. Başkan Obama da dahil olmak üzere, herkes merak ediyor: -Resesyon ne kadar sürer? Çıkış ne zaman başlar? -Cevap mı? -Rivayet muhtelif! -Ne oluyor? -Tarih tekerrür ediyor. Unutmayalım ki: Güney Doğu Asya krizi ve Rusya krizi, birçok fenni iktisatçıyı mahcup etmişti. Dahası, Nobel Ödülü alan iki ünlü iktisatçı, Robert C. Merton ve Myron S. Scholes tarafından yönetilen bir fon (Long Term Capital Management) batmıştı. Bir tanesi Harvard Business School'da, diğeri Stanford'da öğretim üyeliği yapan hocalar, topu direğe atmıştı. *** Yeri gelmişken, iktisatçıların av partisinden de bahsedelim. Üç iktisatçı, ördek avına çıkmış. Birinci ateş etmiş, hedefin bir metre sağından ıskalamış. Diğeri ateş etmiş, hedefin bir metre solundan ıskalamış. Üçüncüsü, sevinçle havaya fırlamış: -Yaşasın! Öngördüğümüz hata sınırları içinde hedefi vurduk! Demek ki neymiş? -İktisatçı demek, "dün" tahmin ettiğinin "bugün" niye gerçekleşmediğini, "yarın" çok güzel anlatan adam demekmiş!