Şablondan kurtulmak için...

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, mali disiplinin devam edeceğini, iki gün önce, bir kere daha vurguladı. Halen uygulanmakta olan istikrar programı, mali disipline ilişkin temel bir hedef belirlemiş. Bu sevimsiz ve asık suratlı hedefin adı: Faiz Dışı Fazla (FDF) Sebebi son derece açık. FDF demek, vergi artışı ve harcama kısıntısı demek. 2005 Mali Yılı Bütçesi de tıpkı selefleri gibi, "sıfır temelli" (zero-based) bir bütçe değil. Kaçınılmaz olarak geçmişin, uygulanmakta olan IMF destekli istikrar programının ve özellikle de borç yönetiminin izlerini taşıyor. Borç stokunun çevrilebilir olması ve risk primi üretmemesi, 2005'in gündeminde de ağırlığını hissettiriyor. FDF, sağlıklı bir borç yönetimi açısından da son derece kritik bir hedef. Hatırlayacak olursak, borç yönetimi reçetemizin değişkenleri şöyleydi: * Hedeflenen düzeyde, FDF * İstikrarlı büyüme ve düşük enflasyon * Reel faizlerin düşmesi * Kur riskinin taşınabilir düzeyde olması Yukarıdakilerden doğrudan kontrol edilebilecek tek değişken, FDF; yani katı bir mali disiplin. Şablona gel, şablona... Hükümet'in Kasım 2002'de devraldığı miras, bize bir bütçe değerlendirme ve eleştiri şablonu benimsetmişti. Başta bizim akademik cemaat olmak üzere, bürokrasi, muhalefet ve medya son on yıldır, bu klasik eleştiri şablonunu kullandı. Neredeyse bir tekerleme gibi tekrarlanan şablon, özetle şunları söylüyordu: * Bu bütçe, bir borç ve faiz bütçesidir, transfer bütçesidir. * Bu bütçe, tefeci bütçesidir, rantiye bütçesidir. * Bu bütçede esnafa, memura, işçiye öğrenciye kaynak yoktur. * Bu bütçede yatırım yoktur. İş, aş yoktur. * Bu bütçede sağlığa, eğitime, alt yapıya kaynak yoktur. * Bu bütçe, vergi vermesi gereken kesimden borç, fakirden ise vergi almaktadır. * Bu bütçe, sadece faiz dışı bütçe hedefine kilitlenen, sosyal harcamaları gerileten, dolaylı vergilere yüklenen, gelir dağılımını daha da çarpık hale getiren bir bütçedir. * Bu bütçe IMF bütçesidir, yoksulluk bütçesidir. ...Ve daha neler neler Bu şablondan tam anlamıyla kurtulabilmek için, mali disiplinden vazgeçmemek gerekiyor. 2005'e ilişkin iyimser senaryolar, büyüme ve enflasyon hedeflerinin tutturulacağını öngörüyor. Ekonomi büyürken, enflasyonist baskı oluşturmamak, cari işlem açığını finanse edilemez boyutlara taşımamak son derece önemli. Bunun için yapılması gerekenlerin başında iç talebi kontrol altına almak geliyor ki, bunu "kemer sıkmaya devam!" olarak da tercüme edebiliriz. *** Nüktedan ve güler yüzlü Maliye Bakanımız da bunu anlatmaya çalışıyor. Niçin? Yukarıdaki şablonu tekrarlatmamak için...