Tezekten olur dirhemi!

Tebrikler! Bugünleri de gördük. Finansal firavunlar, bir zafer daha kazandı. Görülen lüzum üzerine.. Sam Amca'nın harika çocukları, Sam Amca'nın notunu kırdı. (Bendeniz, bu operasyona "AAA" verdim.) Bilindiği gibi.. Kongre'deki şahinler, finansal piyasaların denetim ve gözetiminden yani regülasyondan sorumlu olan kurumlara ateş püskürüyordu. Dahası.. "Las Vegas'taki herhangi bir kumarhane, finansal piyasalardan çok daha etkin bir biçimde regüle ediliyor" diye söze başlayarak, Başkan Reagan döneminde tetiklenen "deregulation" (serbestleştirme) sürecini kıyasıya eleştiriyorlardı. Şimdi mi? Herhalde, bir hayli rahatlamışlardır. *** Gelelim konumuza.. Gerçekten, kriz öncesinde işler iyi gidiyordu. Daha sonra anladık ki, havaların iyi gitmesi, "krizin tohumlarının ekilmesi" anlamına geliyormuş. Her finansal kriz sonrasında hatırlanan ünlü iktisatçı Hyman Minsky, "finansal istikrarsızlık hipotezi"ni formüle ederken benzer şeyleri vurgulamış. Minsky'ye göre, mevcut finansal sistem, mahiyeti gereği, eninde sonunda kriz üreten bir yapılanmayı simgeliyor. Özetlemek gerekirse.. Varlık fiyatlarının artması, kredilere ivme kazandırıyor. Kaldıraçlanma, varlık fiyatlarını daha da tırmandırıyor. Dolayısıyla, kredi destekli finansal balon, kapsamlı bir saadet zincirine dönüşüyor. Finansal rekabet, finansal inovasyonu özendiriyor. Ne var ki.. Finansal inovasyon likiditeyi artırırken, sistemin kırılganlığını da besliyor, inceldiği yerden kopuyor. Piyasa ve fonlama likiditesi buharlaşıyor. Çömlek patlıyor. Zincirleme olarak yol açtığı hasar, çok büyük oluyor. *** Daha önce de yazmıştık. Biz bu filmi defalarca gördük. Nasıl mı? Bir taraftan: -Finansal balonların üremesi ve semirmesi için her türlü ortamı hazırlayacaksınız -Finansal inovasyon adına, bilançoları mayınlarla donatacak, riskleri tırmandıracak ve küreselleştireceksiniz Diğer taraftan: -Para otoritesine ve regülasyondan sorumlu özerk kurullara, balonları koklama ve izleme, gerektiğinde müdahale etme görevi vereceksiniz -Kriz patladığında, piyasalara likidite verildiğinde, merkez bankalarını yangından sonra su sıkmakla suçlayacaksınız! Buna ne derler? Buna, "Tavşana kaç, tazıya tut" politikası derler. *** Netice itibariyle.. Alavere dalavere, Bernanke nöbete.. -Balondan terazinin, tezekten olur dirhemi! Bilmem anlatabildim mi?