YTL'yi TL'ye benzetmeyelim!

Farkında mısınız, nereden nereye geldik. Devlet Bakanı Ali Babacan, YTL'yi enflasyona ezdirmeyeceklerini söylemiş. İsterseniz, yakın geçmişi şöyle bir hatırlayalım. Enflasyonun %70'lerde istikrar kazandığı yıllarda ülkeyi idare edenler, daha doğrusu vaziyeti idare edenler, "Memuru ve işçiyi enflasyona ezdirmeyiz!" diye beyanat patlatırdı. TL'nin ezilmesi, sıfırlarının artması, onları hiç ilgilendirmiyordu. Söz konusu zevat, para, maliye ve kur politikalarını enflasyona endekslemekten başka bir şey yapmadı. Temel politika, varolan enflasyonu önlemek değil, onunla birlikte yaşamanın yollarını aramaktan ibaretti. Böylece, enflasyon beklentisi tescil ediliyor; geçmişin enflasyonu, gelecekteki enflasyonu belirliyordu. Yaklaşık olarak tam otuz yıl, kendimizi kandırdık. Kedi kuyruğunu kovaladı, fakat bir türlü yakalayamadı. Miras olarak, bol sıfırlı banknotlar bıraktı. Merkez Bankası'nın yapmış olduğu açıklamalara göre, banknotlarımız, kupür değeri açısından, dünyada eşine rastlanmayan büyüklüklere ulaşmıştı. Kuyruğunda tam on beş tane sıfır barındıran katrilyonlu rakamlarla tanıştık. 2005 yılı itibariyle, sıfırlardan altı tanesini siliyoruz. Gerçekten, yüksek kronik enflasyon, parayı silindir gibi eziyor, pula çeviriyor. 1989 yılında piyasaya çıktığında değeri yaklaşık olarak 25$ olan 50000 TL'lik banknot tedavülden kalktığında değeri 8 sent'e düşmüş. Böyle bir para biriminin, sağlam bir paradan beklenen, değer ölçme, değer biriktirme ve mübadele aracı olma gibi temel fonksiyonları yerine getirmesi mümkün değil. Para, ekonomiyi analiz etmeye ve yönlendirmeye yarayan çok önemli bir araç. Parayı bir ayna, bazı büyüklükleri ölçmeye yarayan bir terazi olarak da değerlendirebilirsiniz. Paranın bu fonksiyonları icra edebilmesi için, değerinin istikrarlı olması gerekiyor. Hiç şüphesiz, teraziyle oynayarak ağırlığımızı azaltamaz, aynayla oynayarak suratımızı güzelleştiremeyiz, ama terazinin dürüst olmasını, doğru tartmasını, aynanın da çarpıtmadan göstermesini bekleriz. 'Fiyat istikrarı' ne demek? Araştırmalar, fiyat istikrarı sağlayan, düşük enflasyonlu ülkelerde ortalama büyüme hızının daha yüksek, enflasyon oranı yüksek olan ülkelerde ise, ortalama büyüme hızının daha düşük ve istikrarsız olduğunu ortaya koyuyor. Merkez Bankası Yasası'nın 4. Maddesinde düzenlenen temel görev ve yetkiler çerçevesinde, Banka'nın temel amacının "fiyat istikrarı" olduğu ve "fiyat istikrarı amacı ile çelişmemek kaydıyla Hükümet'in büyüme ve istihdam politikalarını destekleyebileceği" hususu vurgulanıyor. Öncelik, gayet açık bir biçimde fiyat istikrarına veriliyor. 'Fiyat istikrarı', fiyatlar genel düzeyinde gerçekleştirilen sürdürülebilir ve kalıcı bir düşüşü simgeliyor. Enflasyon oranında ortaya çıkan hızlı düşüşler, kalıcı olamıyorsa, fiyat istikrarından dem vurulamıyor. Fiyat istikrarı olmadan, finansal istikrar; finansal istikrar olmadan da, ekonomik büyüme ve kalkınma sağlanamıyor. *** Sayın Bakan haklı, YTL'yi TL'ye benzetmemek gerekiyor.