Kışlalı'nın bu haftaki konuğu OECD yöneticilerinden Mehmet Öğütçü: Yabancı, istikrar ister
Bu gün "yabancı sermaye niye nazlanıyor" sorusuna cevap arayacağız. Misafirimiz mevzunun uzmanlarından Mehmet Öğütçü. Kışlalı- Yeni görevinizde Türkiye'ye nasıl bakıyorsunuz? Öğütçü-Türkiye'nin dış finansman açığını kapatmada, yeni teknoloji ve yönetim becerileri çekmede, üretim verimliliğini arttırmada yabancı sermayeye ihtiyacı var. Ancak potansiyelimizin yüzde 10'u bile kullanılmıyor. Kışlalı- Programın en önemli parçaları arasında neler olmalı? Öğütçü- Mesela, yabancı yatırımlar çok önemli. Kısa süreli spekülatif sermaye değil. Ama OECD'nin "Çokuluslu İşletmeler Kılavuzu"na uyularak getirilen yabancı sermaye önemli. O zaman yararlı oluyorlar. Kışlalı- Yabancı sermaye hacımı dünyada ne kadar? Türkiye ne kadarından yararlanıyor? Öğütçü- Yıllık 1 triyon dolardan fazla. Türkiye'nin Cumhuriyet'inin, tarihi boyunca alabildiği yabancı sermaye 20 milyar doların biraz üstünde. Geçen yılki rakam 900 milyon dolar civarında. Polonya 1990-2000 arasında 30 milyar dolar, Çek'ler 23 milyar, Macaristan 21 milyar dolar çekmiş. Kışlalı- Yabancı sermaye için Türkiye'nin bir çok kolaylık sağladığı söylenir. Ama ,geçen yıl 1 milyar dolardan fazla sermaye çeken Bulgaristan'ın arkasındayız? Öğütçü- Ülkemizdeki yabancılar da, yerli büyük yatırımcılar da, kendilerine elverişli olarak gelmiyorsa, yabancı sermayeyi istemiyorlar. Ankara nezdindeki siyasi nüfuzlarını bu amaçla kullandıkları öne sürülüyor. Kışlalı- Yabancı sermaye en çok ne ister ? Öğütçü- Ülkenin uzun vadeli siyasi, ekonomik geleceği ile ilgili vizyonunu görmek ister. Oysa Türkiye'de siyasi-ekonomik istikrar on yıllardır sağlanamadı. Yerli yatırımcının pek duymadığı güveni yabancı neden duysun? Kışlalı- Yatırım için güçlük çok mu? Öğütçü- Çok. Önlerinde onlarca idari ve hukuki engel var. Bunları çoğu kes rüşvet ve yolsuzluk sayesinde aşıyorlar. Kışlalı- Peki, teşvik yok mu? Öğütçü- Var. Var ama biz OECD'de bunların ülke ekonomisine zarar verebileceğini düşünüyoruz. En iyi teşvik saydam, herkese eşit uygulanan hukukun üstünlüğünü esas alan politikalar ve kurumlardır. Kışlalı- Mevcut yatırım potansiyelini dış dünyaya tanıtabiliyor muyuz? Öğütçü- Maalesef hayır! Siyasi alanda olduğu gibi; tanıtamıyoruz. Bu, profesyonel bir iş. Hazine Müsteşarlığı içindeki bir birimin yapabileceği şey değil. Kışlalı- Yeni görevinizde nasıl çalışmalar yapıyorsunuz? Öğütçü- Hem yabancı yatırımların gelişme üzerine potansiyel yararları, hem de yatırım yaptıkları ülkelere yönelik sorumlulukları üzerinde çalışıyoruz. Ülkelerin yatırım iklimlerini iyileştirmeleri için tavsiyeler geliştiriyoruz. Kışlalı- Çokuluslu firmalarla ilgili yaptıklarınız? Öğütçü- Bunların; çevre, işgücü standartları, insan hakları ve sosyal sorumluluk gibi konulardaki yükümlülüklerini yaymaya, uygulamaları izlemeye çalışıyoruz. Kışlalı- Türkiye'nin içinde bulunduğu krizden çıkmasında bu konunun yeri nedir? Öğütçü -Önemli çıkış yollarından biri; büyük miktarda ve kaliteli yabancıyı ülkeye çekebilmektir. Bunun önemini görmek için; İspanya, İrlanda, Malezya ve Çin'e bakmanız yeterli. Körü körüne çokuluslu firmaların her isteğinin esiri olmadan, menfaatlerimizi kıskançlıkla savunarak yapmalıyız bunu.