İnternet ve şirketler

İnternetin kişisel hayatımıza etkilerinden önceki yazımızda söz etmiştik. Bugün de internetin iş idaresinde nasıl bir devrime yol açtığına temas etmek istiyoruz. Zamandan, insan kaynaklarından ve maliyetten tasarruf sağlayan, iş verimliliğini artıran özellikleriyle, e-iş çözümleri bugün iş dünyası için krizleri aşmada, darboğazları açmada adeta ilâç oldu. Batılı ülkelerde şirketler yönetim modellerini e-iş dediğimiz internet teknolojisine dayandırmış durumdalar. Ülkemizde ise kurumsallaşmasını tamamlamış, dışa açık az sayıda büyük şirket dışındakiler ve KOBİ'ler interneti henüz tanıma, acemice kur yapma safhasındalar. e-iş yönetimi, internet teknolojisinin sağladığı fırsatlardan yararlanarak, şirketlerin faaliyetlerini daha verimli yönetmelerini mümkün kılmakta, aynı zamanda müşterilerin, tedarikçilerin ve çalışanların gerçek zamanlı olarak aynı ortamda çalışabilmelerini sağlamaktadır. Böylece karar alıcılar güçlü destek hizmetlerine kavuşuyor, verilerde bütünlük ve doğruluk sağlanıyor, operasyonel maliyetler azalıyor, işletme kârlılığı artıyor. Tedarikçi ve taşeronlarla gerçek zamanlı işlem yapma imkânı doğduğu için şirketin malî tablolarında çok olumlu sonuçları görülebiliyor. Ancak, e-iş modeline geçmek için şirketlerin önüne bir "e" harfi yazmak veya şirket adına bir web sayfası açıp ürün ve çalışan resimleri sergilemek yetmiyor. Dünyadaki başarılı örnekleri incelendiğinde şirketlerin e-iş modeline göre yönetilir olmaları için birtakım safhalardan geçmeleri şart. Meselâ: Başta patronlar olmak üzere tüm çalışanlar iş yapma kültürlerini değiştirmeliler, iş teknolojisini internet ile bağlantılı hâle getirmeliler, iş süreçleri baştan sona yenilenmeli, şirketlerin ananevî yapıları değiştirilmeli ve katma değeri olmayan tüm birim ve kademeler elenmeli. Şirketler kurumsallaşıp, ilkelerle yönetilir olmalı. "e-iş benim neyime!" dememeli e-iş modeli için bu adımların mutlaka atılması gerekiyor ise de, uygulamanın tek bir şekli yok. Büyük bir holding şirketiyseniz ve idarî faaliyetleri entegre etmede zorluk çekiyorsanız kurumsal bir portal açıp tüm çalışanlarınızı, yöneticilerinizi aynı ortama taşıyıp verileri bütünleştirmeniz, hep güncellemeniz, kararları gerçek bilgiye dayandırmanız gerekiyor. Hazır ürün satan bir şirket iseniz ve satış maliyetlerini düşürmek, daha geniş pazarlara erişmek istiyorsanız, satışlarınızın önemli bir kısmını internette kuracağınız sanal mağaza ile yapmanız, sipariş ve finans sistemlerini bütünleştirmeniz gerekiyor. Çok şubeli bir banka iseniz ve kârlılığınızı artırmak istiyorsanız her şubenin mudî ilişkilerini ve gider yönetimini elektronik ortama taşımanız, işletme giderlerini bilinir, malî tablolara yansımasını görülür kılmanız gerekiyor. e-iş yönetimine başarılı bir geçiş için her şirketin bulunduğu sektörün dinamiklerinden, kendi işini tanıma beceri ve birikimlerinden hareketle bir öncelikler listesi yapması lâzım. Nereden başlanılması gerektiğine dair fikir oluşturamıyorsa, patronların yapacağı şey; "e-iş benim neyime!" deyip şirketin geleceğini karartmak değil, ehil bir danışmanlık şirketiyle çözüm aramaktır.