Katrina, Rita, Tsunami ve çıkarılacak dersler -I-
Çok kayıp verdiğimiz ve hayatımızdan bir parça gibi gördüğümüz depremleri iyi biliriz. Bir süredir Tsunami felâketini, Dennis, Emily, Katrina, Rita kasırgalarını da öğrendik. Hatırlarsınız, Irak işgali sürerken Saddam'ın Enformasyon Bakanlığını yapan Ahmed el Sahhaf diye biri vardı. Her gün medyanın huzuruna çıkar, gerçeği tersyüz edip Amerika ile alay ederdi. Öyle ki Amerikan askerleri bakanlık binasına birkaç yüz metre mesafeye yaklaştıklarında bile "Televizyonlara inanmayın. Size Hollywood'da çekilmiş hayal mahsulü şeyleri seyrettiriyorlar. Bağdat'a girmek bir yana, onlar kendilerine bile hakim değiller!" diyebilmişti. Amerika'yı ardı ardına vuran kasırgaları ve yaşanan trajediyi görünce zavallı El Sahhaf'ı hatırladım: "... onlar kendilerine bile hakim değiller!" Güçlü, demokrasi götürüp, hürriyetler sağlayan, ülkeler dağıtıp haritalar çizen, düzen kuran o Amerika şimdi kendi eyaletlerinden bir kısmında kontrolü kaybetmiş durumda. Seyrettiklerimiz Hollywood' yapımı bilim-kurgu çekimlere benziyor. Escape from Los Angeles 2 013 ?'ün hayal ötesi sahnelerini andırıyor. Ya da The Trigger Effect'i seyrediyorsunuz: Bir elektrik kesilmesi sonucu her şey altüst oluyor, önyargılar açığa çıkıyor, ayrımcılık başlıyor ve metropol çöküyor... "Hiçbir şey işlemez olunca, her şey olabilir". Sel gider kum kalır Böyle acılı bir zamanda şaka yapacak, "Amerika lâyığını buldu" diyecek halimiz yok. Amerika'nın güney sahillerinde yaşananlar basit birer su baskını değil. Felâketin böylesi görülmemiş. Orada korkunç bir trajedi yaşanıyor: Boşaltılmış şehirler, bir bohça kapıp can havliyle kaçan insanların oluşturduğu yüzlerce km kuyruk. Her türlü korumasızlığa terkedilmiş, tecavüze maruz milyonlarca insan. İlk yardımın geç varması, yardımların organize edilemeyişi, fevkalâde hal ilânı ve "vur" emriyle düzen sağlama girişimleri... Biz bunları Somali'ye, Bangladeş'e, Tayland'a, Afrika'ya mahsus gerilikler bilirdik. Kasırganın vuruşu ve dalgakıranın yıkılışı Amerika'nın dipteki bir zaafını açığa çıkardı. Tabiî âfeti, sosyal âfet izledi. Tsunami 2004 Aralık'ında güneydoğu Asya sahillerini vurduğunda plajlarda ölenler hep zengin ülkelerin insanlarıydı. Bu defa Katrina ve Rita en zengin ülkenin en fakir insanlarını vurdu. Meğer çok gelişmiş Amerika'da unutulmuş, az gelişmiş diyarlar varmış! Bu felaketten çıkarılacak dersler olmalı. Bir kere bu âdet dışı kasırgaların oluşmasında tabiatı, atmosferi kör hırsıyla tahrip eden insanlığın rolü vardır. İkincisi, sosyal âfetin meydana gelmesinin asıl sebebi insanların ihmalidir. Biz insanların doğuştan iyi tabiatla yaratıldığına ancak ana babasının veya cemiyetin, devletin insanları ihmal ederek kötü ahlâklı yaptığına, yanlış yola sevk ettiğine inanırız.