Petrol fiyatları korkutmasın

Küresel petrol arzı ve talebi arasında elli yıldır küçük sıçramalarla kurulan ve 30 doların altında gerçekleşen alışageldiğimiz dengenin bundan böyle devam edemeyeceği anlaşılıyor. Talep, sanayileşmiş ve sanayi ötesine geçmiş ülkelerde artmaya devam ettiği gibi, yeni sanayileşen Asya'da ve özellikle Çin ve Hindistan'da çok hızla büyüyor. Oysa ham petrol üretimi tüm çabalara rağmen günlük 84 milyon varil üzerine çıkarılamıyor. Yani ham petrol fiyatlarının varil başına 50-60 doların altına düşmesini artık beklememeliyiz. Fertler, haneler, şirketler ve ülkeler hesaplarını buna göre yapmalı. Dünya ham petrol piyasası iki trilyon dolarlık bir piyasa. Ham petrolün rafine edilmesi ile elde edilen çok çeşitli ürünlere göre hesap yaparsak, bu en az dört trilyon dolarlık bir dev piyasa anlamına geliyor. Dünya gayri safi hasılasının 40 trilyon dolar olduğu dikkate alınacak olursa bunun onda biri tek başına petrol ürünlerine ait. Bu parayı petrol ürünlerini tüketenler ödüyor. Ödediğimiz paralar petrol üreticisi ülkelere, petrol şirketlerine gidiyor. Ama oralarda durmuyor. Onlar da hammadde, sanayi ürünleri, gıda maddeleri alarak harcıyorlar. Büyük bir mal ve para akımı meydana geliyor. Bu dev paranın akışı ve dağılışı dünya ekonomisini yeni dengelere taşıyor. ? Yeni şoklar yeni dengeler getiriyor "Petrol fiyatlarındaki hızlı artış ekonomileri yavaşlatır, küçültür" tezi çürüyor gibi. Görünen o ki, siyasî veya iktisadî hangi sebebe dayanırsa dayansın petrol şokları dünyanın bazı yerlerinde daralmalara, gerilemelere sebep olurken, başka coğrafyalarda eş zamanlı büyümelere ve sıçramalara yol açıyor. 1973 birinci petrol şokunu hatırlayalım, acısını çekmeyen ülke kalmadı. 1980 İran devrimi oldu ve dünya ikinci bir şok daha yaşadı. 1973-81 yılları arasında petrol fiyatları %400 arttı. Petrol üreticisi ülkeler paralarını silaha ve saraylara yatırdı. Ama ekonomisi tamamen petrole bağımlı olan Güney Kore, Tayvan, Singapur parladı ve Asya kaplanları olarak dünya sahnesinde yerlerini aldı. 1999 yılından 2005'e ham petrol fiyatları yine %400 arttı. Yani yukarıdaki gibi yeni bir şok dalgasına daha girdik. Bunun iki etkisi şimdiden görülüyor: Süper zengin ülkeler ABD, AB, Japonya enflasyonu yenmek için faizleri yükseltiyorlar. Ama ekonomilerini daraltıyorlar. Oysa Çin, Hindistan, Brezilya ve Türkiye atakta. Bu ülkelerde kalkınma %7'lerin üzerinde seyrediyor. Ülkemiz ve Çin %9 ile en başta yer alıyor. Petrol fiyatları bizi korkutmasın. Ülkemizde enflasyon düşmeye devam ediyor. Yeni fiyatlarla petrol faturamız 8 milyar dolar değil de 11 milyar dolar olur. Ama ihracat ve turizm gelirlerimiz de 85 milyar doları bulur. Ekonomi iyi gidiyor. Bu sıçrama döneminde bize bir çelme gelirse dışardan değil, içerdeki hazımsızlardan gelir. Onlara dikkatli olmak da hepimizin görevi.