NATO, Afganistan'da kesin zaferi bekliyor

İNTERNETE SIZAN BELGELER Afganistan Savaşı'yla ilgili yazışma ve raporları içeren gizli belgelerin internette yayınlanması ABD'de ve NATO karargâhında tam anlamıyla şoka sebep oldu GÖRÜŞ AYRILIĞI VAR Karzai Hükümeti, 2014'e kadar yabancı kuvvetlerin çekilmesini istiyor. Fakat ABD ve NATO, Taliban'a karşı kesin bir zafer kazanılmadığı için bunu erken buluyor SALDIRI VE BOMBALAMALAR SÜRÜYOR... Afganistan konusunda her kafadan bir ses çıkmaya devam etmesi Taliban'ın işine yarıyor, saldırı ve bombalama eylemlerini giderek artırıyor. Devlet Başkanı Hamit Karzai'nin 2014 yılına kadar yabancı silahlı kuvvetlerin ülkeden tamamen çekilmeleri gerektiği yönündeki sözleri ise NATO ve ABD'den onay almadı. Amerikan Ordusu'nun 2002'den bu yana Afganistan Savaşı'yla ilgili yaptığı yazışmaları ve hazırladığı raporları içeren yaklaşık 90.000 sayfa gizli belgenin, Pentagon'un dâhili haberleşme ağına sızılmak suretiyle elde edilmesi ve ardından da Wikileaks adlı bir internet sitesinde yayınlanması ABD'nin başkenti Washington ve NATO karargâhının bulunduğu Brüksel'de tam anlamıyla şoka sebep oldu. NATO yetkilileri söz konusu belgelerle ilgili yorum yapmaktan kaçınırken, bazı Amerikalıların konuyu küçümseyen demeçlerinin aksine, ABD Savunma Bakanı Robert Gates, bu durumun "ulusal güvenliği" tehlikeye soktuğunu iddia etti. Uğranılan şokun iki temel sebebi vardı. Birincisi, yayınlanan belgeler Afganistan'da yürütülen operasyonlarda, bugüne kadar basına yansıyanların dışında da, yüzlerce sivilin öldürüldüğünü ortaya koyuyor yani, Taliban'ın iddialarını doğruluyordu. Oysa daha düne kadar ABD ve NATO Taliban'ın sivil kayıplarını propaganda maksatlı olarak abarttığını ileri sürüyorlardı. "İŞ BİRLİKÇİ" LİSTESİ Şokun ikinci sebebi ise, yayınlanan belgelerde ABD ordusunun Afganistan'da "iş birliği" yaptığı Afganlıların isimlerinin listeler halinde yer almasıydı. Diğer bir deyişle, Taliban'ın "hain" olarak nitelendirdiği ve bugüne kadar tam liste halinde isimleri hiçbir kaynakta yer alamayan çok sayıda insanın, hangi konularda, ne zaman ve ne şekilde Amerikalılarla "iş birliği" yaptıkları tüm ayrıntılarıyla gözler önüne serilmekteydi. Üstelik belgeler tam da, yabancı silahlı kuvvetlerin Afganistan'dan ne zaman çekileceklerinin tartışıldığı Kabil toplantısının ardından yayınlanmıştı. Belgeleri hızlıca inceleyen birçok savunma uzmanı, Batılı gazete ve te-levizyonlara yaptıkları yorumlarda, Afganistan'daki gidişatın, Başkan Obama'yla ters düştüğü için görevinden alınan eski Afganistan komutanı Orgeneral McChrystal'in ortaya koyduğu tablodan bile daha kötü olduğu konusunda mutabık kaldılar. Belge şoku atlatılamamışken, İngiltere Başbakanı David Cameron'un, Hindistan'a gerçekleştirdiği resmî ziyaret sırasında Pakistan Ordusu'nu Taliban'a yardımcı olmakla suçlaması, bugüne kadar Afganistan'da ABD ve NATO ile yoğun iş birliği halinde bulunduğu zannedilen Pakistan'la ilişkilerin ne kadar hassas bir noktaya ulaştığını ortaya koydu. Hamit Karzai 2014 ERKEN Mİ? Afganistan konusunda her kafadan bir ses çıkmaya devam ederken, bu keşmekeş en fazla Taliban'ın işine yarıyor. Özellikle güney eyaletlerinde çoktan toparlanan ve destekçilerinin sayısını her geçen gün artıran Taliban'la masaya oturmaktan başka çare olmadığını düşünen Karzai Hükümeti, bir yandan da 2014 yılına kadar yabancı silahlı kuvvetlerin ülkeden tamamen çekilmelerini istiyor. Fakat ABD Yönetimi ve NATO henüz Taliban'a karşı kesin bir zafer kazanılmamışken çekilme takvimi üzerine konuşmanın doğru olmadığı kanaatinde. Yine de, Karzai'den gelen talep doğrultusunda NATO, Afganistan idari yapılanması içinde yer alan 34 vilayetin güvenlik sorumluluğunun gruplar halinde Afgan güvenlik güçlerine yavaş yavaş devredilmesi için bazı kriterler belirlenmesi üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Buna göre, güvenlik sorumluluğunun Afganlılara devredilebilmesi için "güvenlik", "kalkınma" ve "yönetişim" alanlarında gözle görülür ilerleme sağlanması önşartlar olarak belirlenmiş durumda. Fakat bu alanlarda ilerleme sağlanmış olsa bile yabancı silahlı kuvvetlerin tamamen çekilmeleri söz konusu olmayacak. En azından Afgan güvenlik güçlerinin eğitimi, kritik havaalanları ve üslerin korunması gibi görevleri yerine getirecek çok sayıda yabancı askerî unsur sözde "boşaltılmış" vilayetlerdeki varlıklarını sürdürecek. Bu yapılırken de, McChrystal'in görevden ayrılmadan önce hazırladığı önerilere uygun olarak -bir nevi "korucu" sistemini andıran- Taliban'la daha sıkı mücadele edebilecek yerel "iş birlikçi" güçlerin oluşturulmasına hız verilecek. SÜRE BELLİ DEĞİL İşin doğrusu, ne ABD yönetimi ne de NATO yöneticileri Afganistan Savaşı'nın ne zaman biteceği hakkında sağlıklı bir değerlendirme yapabiliyorlar. "Hedeflere ulaştığımızda çekileceğiz" demenin ötesine geçemiyorlar. Görünen o ki, 1979'daki Sovyet işgalinden bu yana huzur görmeyen Afgan halkı, daha uzunca bir süre bu gerilimi yaşamaya devam edecek.