Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, ziyaretini "psikolojik duvarı aştık" cümlesiyle özetledi. Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan cumhurbaşkanımıza "davetimize icabet etmekle elimizi havada bırakmadınız" diye teşekkür etti. Dışişleri bakanımız Ali Babacan'la 2.5 saat ikili problemlere dair müzakerelerde bulunan Ermenistan Dışişleri Bakanı Edward Nalbantyan ise "yolun yarısını aştık" derken sevincini gizleyemiyor ve "bir ay sonra yine buluşacağız" haberini bir müjde gibi veriyordu. İşte konuşmanın faydası. Bir araya gelmenin muhatabını dinlemenin neticesi. Bir asırdır müzminleşmiş bir illet. Aynı masa etrafında buluşulunca bunlar söylendi. Demek ki karşı tarafta hakikat psikolojik bir rahatsızlık varmış. Biz muhatap almadıkça onlar, dünyaya karşı eski defterleri karıştırmış, yaraları kaşımışlar. Türkiye'nin geçmişte çok büyük bir hatası oldu. Bütün kurum, kuruluş, millet ve devletiyle ne varsa Osmanlı İmparatorluğunun vârisi ve devamı olduğunu cesaretle ilan etmedi. Halbuki Osmanlıdan gelen borçlar 1960'lara kadar ödendi. Zaman zaman ideolojik hal de alan bu red tavrı vahim hataydı. Öyle olunca Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı coğrafyasında kurulan devletlerden eşit bir devlet olmuş oluyordu. Bu hatanın izlerinin silinmesi lazım. Birçok meselenin hal tarzı buradadır. Biz eşit değil, dünkü teb'a/vatandaşlarımızla aynı değil, müşterek tarafları olan bir devletiz. Dün, tarif, Müslim ve gayri Müslim diye yapılırdı. Bu manzara zenginliğimizi, birlikte yaşama kültürümüzü besler. Müslimlerle Arap, Kürt, Arnavut, Boşnak, Çerkez vs. ile din kardeşiyiz. Onlarla din birliğimiz var. Azeri, Türkmen, Tatar vs. ile kan kardeşiyiz, ırk birliğimiz var. Yunan, Bulgar, Romen, Ermeni, vs. ile kültür birliğimiz var. Hepsiyle bin yıllık tarih, mekân ve zaman birliğimiz var. Biriyle inanç ve ibadette, diğerinde Türkçe ve hayatta, öbürüyle sofrada, mahallede ortağız. Bugün anlıyoruz ki zıtlıklar değil benzerlikler itmiş. Başkası da varsın memnun olsun ama biz, din, kan, kültür birliği içinde olanlar kendimiz için dost olalım. Bu yer, bu gök hepimize yeter.