Hayat, 9 köşeli

Türkiye gazetesinin dünkü Kültür-Sanat sayfasındaki çıkan mühim bir haberi gözlerden kaçmış olma ihtimaline binaen bir de makale çerçevesinde tahlil etmek istedik. Bir ABD araştırma şirketi olan Nop World Culture, aralık 2004-şubat 2005 tarihleri arasında 30 memlekette 13 yaşından büyük 30 bin kişiyle görüşme yapmış. Verilere göre dünyada kitap okuma şampiyonluğu haftada 11 saatle Hindistan'da. Adı geçen ülkenin son senelerde slikon vadileri, yazılım merkezleri, çağrı merkezleriyle yıldızının yükselmesi boşa değilmiş. En çok kitap okuma sıralamasında Hindistan'ı sırasıyla Tayland, Çin, Filipinler takip ediyor. Filipinlerde bir Filipin vatandaşının haftalık kitap okuma süresi 7.6 saat. Türkiye'ye gelince, 20. sıradayız. Bu sıra, Suudi Arabistan ve Mısır'ın altında. Kaç saat olduğu haberde yazılı değil. Editör ya kızdı, veya utandı. ABD, Almanya ve Kanada da az okuyor. En az okuyansa Kore. Televizyon seyretme alışkanlığına gelince. Tablo tersine dönüyor. En fazla televizyon seyreden, haftada 22.4 saatle Tayland. Bunu Filipinler, Mısır ve Türkiye takip etmekte. Haftada kişi başına düşen ortalamayla 20.2 saatle 4. sıradayız. Bir başka ifadeyle televizyon seyretmeye kitap okumanın 5 katı vakit ayırıyoruz. Buna mukabil okuma birincisi Hindistan TV seyretmede 27. sırada bulunuyor. Radyo dinleme nasıl? Radyo, Güney Amerika'nın gözdesi. Sıralama Arjantin, Brezilya, Güney Afrika, Çek Cumhuriyeti diye gidiyor. 5. sırayı Türkiye ve Tayland bölüşmekte. Bir Arjantinli haftada 20.8 saat radyo dinliyor. Bir Türk 13. 3 saat. Bir de internet dökümü var. İş dışında interneti en fazla kullananlar haftada 12.6 saatle Tayvanlılar. Türklerse haftada 10.6 saati internet karşısında geçirmekte. Bu defa Polonya ile 7.'liği paylaşmaktayız. İlk dört şunlar Tayvan, Tayland, İspanya, Macaristan. Kısaltırsak, Türkiye, televizyon seyretmede 4., radyo dinlemede 5., internet takibinde 7., kitap okumakta 20. basamakta. Bu şu demek. Türkler, radyodan vaz geçmemişler, interneti keşfetmişler, televizyonla uyuşmuşlar. Kitaba gelince. Bu meseleyi iyi araştırmak lazım. Acaba kabahat okuyucuda mı, ona okunacak kitap sunamayan yayıncıda mı? Her ikisinde olmalı. Bir zamanlar kitap okunmuyordu, şimdi de kötü kitap okunuyor. Bizde gazete hangi kalitedeyse satan kitap da o kalitede. Araştırmaya keşke sinema, gazete ve dergiler de dahil edilseydi. Göze, kulağa, beyne ve kalbe hitap eden bu 7'li kitap, gazete, dergi, radyo, televizyon, internet ve sinema çağımız insanını yönlendiren temel sebeplerdir. Diğer iki sebepse klasik unsurlar okul ve mâbet. Hayatımız 9 köşeli. Bunlara hakim olan hayata hükmetmekte. Araştırmada Uzak Asya dikkati çekiyor. Dengeyi en güzel onlar kurmuşlar. Denge neye ne kadar zaman ayırma anlamında. Problem zamana hükmetmeye dayanıyor. Zaman deli kısrak gibi. Siz galipseniz ne âlâ. O galipse, geçmiş olsun.