Ne yapmalı?

İkti­sa­di buh­ran/eko­no­mik kriz var ve­ya eşi­ğin­de­yiz, ya­hut kıs­men his­set­mek­te­yiz ya­rın da­ha be­te­ri ola­cak. Ha­ki­kat bir am­ma ri­va­yet muh­te­lif. Me­se­le­nin hü­la­sa­sı şu ol­ma­lı: "Bu­gün dün­den kö­tü, ya­rın bu­gü­nü de ara­ya­bi­li­riz." Öy­ley­se şu gün­ler­de ne yap­ma­lı? Kim na­sıl ha­re­ket et­me­li? 1-İş­ve­ren, so­ğuk­kan­lı­lı­ğı­nı kay­bet­me­me­li, ken­di­ne du­yu­lan gü­ve­ni bi­tir­me­me­li, iş­çi­le­ri­ni her za­man­kin­den da­ha faz­la dü­şün­me­li, ak­lı­nı fik­ri­ni, ba­si­re­ti­ni di­ra­ye­ti­ni kul­la­na­rak yan­gı­nın üs­tü­ne git­me­li 2-İş­çi, iş­ve­re­ni­ne ve iş ye­ri­ne dört el­le de­ğil bü­tün var­lı­ğıy­la sa­rıl­ma­lı. Dün 10 dam­la ter dö­kü­yor idiy­se bu­gün bu­nu iki mis­li­ne çı­kart­ma­lı. Ge­ce-gün­düz yıl­ma­dan, yo­rul­ma­dan ça­lış­ma­lı. İş­ve­re­ni ev ar­ka­daş­la­rıy­la da­ya­nış­ma ha­lin­de ol­ma­lı... 3-Me­mur, "ben na­sıl­sa ma­aşı­nı alı­rı­m" re­ha­ve­ti­ne ka­pıl­ma­ma­lı. Ça­tı çö­ker­se her­kes al­tın­da ka­lır. Va­tan­daş­tan çok onun işi­ne koş­ma­lı. Dev­let da­ire­si çift­lik gi­bi gö­rül­me­me­li. 4-Ha­ber­ci, fe­la­ket tel­la­lı ol­ma­ma­lı. Mo­ral boz­mak­tan, ka­ram­sar­lık yay­mak­tan dik­kat­le, özen­le uzak dur­ma­lı, ha­ber­ler­de has­sas bir dil kul­lan­ma­lı. 5-Ev ka­dı­nı, her za­man ol­du­ğu gi­bi ça­dı­rın or­ta di­re­ği­dir. Ai­le­nin her fer­di üze­rin­de oto­ri­te­si­ni kul­la­na­rak her tür­lü gi­der faz­la­lı­ğı­nı ön­le­me­li. 6-Be­le­di­ye­ler, 5 bü­yük şe­hir­de tek-çift pla­ka uy­gu­la­ma­sı­na git­me­li. 7-Her­kes, a'­dan z'­ye her­kes her alan­da ta­sar­ru­fa dik­kat et­me­li, ara­ba­sı­nı lü­zum­suz ye­re tra­fi­ğe çı­kart­ma­ma­lı, ban­yo­da kul­lan­dı­ğı su­dan sa­lon­da yak­tı­ğı elek­tri­ğe, iş ye­rin­de har­ca­dı­ğı kâ­ğıt­tan gi­ye­ce­ği ih­ti­ya­ca, elin­de­ki te­le­fo­na ka­dar her şey­de her za­man ve mut­la­ka is­ra­fa aza­mi dik­kat et­me­li. 8-Bü­tün şir­ket, iş­let­me ve mar­ka­lar kâr yüz­de­le­ri­ni ke­sin­kes dü­şür­me­li. 9- Mülk sa­hi­bi, ki­ra­cı ol­ma­yın­ca mül­kü­nün beş pa­ra et­me­di­ği­ni hiç unut­ma­ma­lı. 10-İh­ra­cat­çı, ne ya­pıp edip da­ha çok ih­ra­cat ya­pa­ca­ğı ye­ni ka­pı­lar bul­ma­lı. 11-Fi­nans çev­re­le­ri, şart­la­ra ve ül­ke ger­çek­le­ri­ne gö­re ha­re­ket et­me­li. 12-Ma­li­ye, va­tan­da­şı, mü­kel­le­fi ca­nın­dan bez­dir­me­me­li. 13-Hü­kü­met, va­tan­da­şın kal­bi­ne şu inan­cı yer­leş­tir­me­li: "Dün­ya yı­kıl­sa bi­ze bir şey ol­maz." Li­der­lik zor za­man­da bel­li olur. Ümit, te­vek­kül, sa­bır, gay­ret, da­ya­nış­ma, is­raf­tan ka­çın­ma, ta­sar­ruf, an­la­yış... şu gün­ler­de her za­man­kin­den da­ha faz­la ge­rek­li. Eko­no­mik sa­vaş­ta­yız, sa­vaş, ba­rış gün­le­ri alış­kan­lı­ğıy­la ka­za­nıl­maz, ke­yif­le­re fren, is­tek­le­re gem, har vu­rup har­man sa­vur­ma­la­ra dur de­me­li. Ka­ra mi­zah ol­ma­sın ama şu bir ger­çek, dün­ya­nın yüz yıl­da bir gör­dü­ğü­nü biz her on yıl­da bir ya­şa­ma­nın tec­rü­be­si­ne sa­hi­biz. Baş­ka avan­taj­la­rı­mız da var. İs­lam top­lu­mu ol­mak bir avan­taj. Ana­do­lu­'nun var­lı­ğı avan­taj, ak­ra­ba da­ya­nış­ma­sı baş­ka avan­taj. Ye­ter ki ar­tık bit­tik ha­va­sı­na gi­ril­me­sin ve ye­ter ki da­ha da­ha da­ha faz­la ça­lı­şıl­sın. Ne de­miş ata­lar? -Her ge­ce­nin bir gün­dü­zü var­dır. Ağ­la­mak, şi­kâ­yet, göz­ya­şı ça­re de­ğil. Ça­re sen­de. Ba­şa­rı Sen­de Sak­lı... İs­ter­sen ya­par­sın.