Abdüllatif Uyan

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretlerinin son günleriydi ki, vasiyet olarak sevdiklerine; - Size, benim ölümüm gibi musibet gelmez. Ancak sabrı tavsiye ederim. Ölürsem, yüksek sesle ağlamayın ki, bu bana eza verir, buyurdu. O esnada talebesinden seyyid İbni Abidin geldi huzuruna.

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretlerinin dört oğlu vardı. Şihabüddin, Necmüddin, Abdurrahman ve Behaeddin "rahime-hümullahü teâlâ"... Bunlardan Şihabüddin, Urfa'da vefat etti.

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretlerini çekemeyen bazı din adamları, onu mahcup etmek için başka bir şehirdeki Şeyh Yahya-yı Mezveri adında bir âlime mektup yazıp, maksatlarını açıkladılar. Mektup özetle şöyle:

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri, bir gün talebeleriyle sohbet ederken bir ara sohbeti kesip; - Yanımıza bir zulmet geliyor, buyurdu.

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretlerinin sevdiklerinden Halil Efendi, bir gün bu zata gelerek;

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri zamanında Hacı Halil Efendi vardı ki, Padişahın hususi hizmetlerini yapardı.

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri zamanında bir vali, Abdülbaki adında bir kimseyi, Bağdat'a vazifeli olarak göndermişti.

Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh", bir gün hacca gitmek üzere katırına binip çıktı Bağdat'tan. Mekke'ye gidiyordu. Şam'a geldiğinde mola verdi biraz. Ama burada bir hadise geldi başına.

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri, talebesiyle birlikte Bağdat'tan Şam şehrine hicret ediyorlardı ki, yolda karşılarına bir soyguncu grubu çıktı aniden.

Bağdat'ta bir kişi Mevlana Halid-i Bağdadi hazretlerine düşmanlık besliyor, her fırsatta düşmanlığını belli ediyordu. Bir gün de taklidini yaparak alaya aldı bu büyük zatı.

Mevlana Halid-i Bağdadi "kuddise sirruh", Hindistan'dan dönüp Bağdat'a geldiğinde, halk tarafından coşkuyla karşılanmışsa da Onu haset edenler de vardı ahaliden.

Mevlana Halid hazretleri Bağdat'a döndüğünde, âlimler gelip edeble diz çöktüler önünde.

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri, Delhi'den ayrılıp da büyük bir velî olarak Bağdat'a döndüğünde, şehrin ileri gelenleri büyük ilgiyle karşıladılar kendisini.

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri, hocası Abdullah-ı Dehlevi hazretlerinin himmetiyle yetişip kemale gelmişti. Üstadı, kendisine icazet verip;

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri, Hindistan'dan gelen bir talebe ile birlikte Bağdat'tan çıkıp, bir ikindi vaktinde Delhi'ye vardılar. Yolculuk, tam bir sene sürmüştü.

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri, Bağdat'ta talebe okutmakla meşgul oluyor, ama Hindistan hiç çıkmıyordu aklından.

Mevlana Halid-i Bağdadi "rahime-hullahü teâlâ", çok büyük bir veli idi. Devrinin bir teki, asrın müceddidiydi.

Abdullah-ı Dehlevi hazretlerinin vefatı yaklaşınca, talebelerine vasiyet olarak;

Abdullah-ı Dehlevi "rahime-hullahü teâlâ", çok büyük velî idi. Sözü ve nasihati öyle tesirliydi ki, insanları doğru yola çekmek için bir nazarı kâfiydi.

Abdullah Dehlevi hazretlerinin dergâhının yanında, dergâha bitişik arsası vardı bir kadının.