Abdüllatif Uyan

Eshâb-ı kirâm’ın büyüklerinden Saîd bin Âmir “radıyallahü anh”, Hazret-i Ömer'in emri ile Humus'a Vâli olarak gitti. Vazîfeye başladı. Dikkatli ve âdil idi. Fakîr bir hayat yaşardı. Herkes bu hayâtına şaşırıp hayret ediyordu! Hazret-i Ömer, Şam'ı teşrîf etti.

Hazret-i Safiyye eline bir kılıç aldı. Ve Uhud'un yolunu tuttu. Bu esnâda Uhud'daki Eshâb-ı kirâm, kâfirlerin kalabalık oluşu ve Müslümanların dağılması üzerine, geri çekilmeyi düşündüler. Bu, bir mağlûbiyetti. Ve hezîmet demekti. Hazret-i Safiyye, kılıcını çekti.

Resûlullah Efendimizin halası olan Safiyye binti Abdülmuttalip “radıyallahü anhâ”, Abdülmuttalibin kızıydı. Gazâların çoğuna katıldı. Hem gâyet cesûrdu. Erkek gibi savaşıyordu. Uhud Gazâsına katılmıştı.

İmâm-ı âzam Ebû Hanîfe hazretleri, İslâm âlimlerinin en büyüklerindendir. Tâbiîndendir kendisi. Ona “Ebû Hanîfe” de denir. Bu, müminlerin babası demektir.

Ebû Hanîfe hazretlerinin çocukluk yıllarında bir Dehrî türemişti. Hâşâ “Allah yoktur” diyor ve bu kâinâtın kendi kendine var olduğunu iddiâ ediyordu. Bir gün Kûfe'ye gelip; “Bir âliminiz varsa, çağırın da, onunla konuşalım” dedi. Hemen Nûmân bin Sâbit'e haber saldılar.

İmâm-ı âzam hazretlerinin cenâzesini yıkayan kimse; “Ey Nûmân! Allah sana çok rahmet eylesin ki, otuz yıl, ilim için gayret ettin. Kırk sene müddetle yatağa yatıp uyumadın. Her ânını dîne, İslâmiyete hizmetle geçirdin” dedi. Ve ayrıca; “En çok ilim sâhibi, en çok ibâdet eden ve iyi huylara en çok sâhip olan sendin” dedi.

İmâm-ı âzam hazretlerinin tek maksadı vardı. O da İslâm’ın hükümlerini kitaplara geçmekti. İlim ve İçtihat’ta zirveye ulaşmıştı. Câfer-i Sâdık hazretlerinden “Feyz” alıp, bu büyük zâta iki yıl hizmet etti. Hem “İlim” öğrendi. Hem de “Feyz” aldı.

İmâm-ı âzam Ebû Hanîfe hazretleri ticâretle iştigâl ederdi. Zengin olduğu gibi, cömertti de. Aslâ emânete hıyânet etmez, Allah korkusu ve takvâ ile yapardı her işini. Kârının az bir kısmı şüpheli olsaydı, tamâmını fukarâya verirdi o kazancın.

İmâm-ı âzam hazretleri, bir gün evden çıkıp çözdü atını. Bir yere gidecekti. Bir ayağını kaldırdı. Tam üzengiye koymuştu ki, bir genç gelip bir şey sordu kendisinden. Hazret-i İmâm, öteki ayağını diğer üzengiye koyarken; “Evlâdım, Kur’ân-ı kerîmi baştan sona taradım, bu suâle cevap bulamadım. Yarın gel, cevâbını al” buyurdu. O genç geldiğinde, “İçtihat” yaparak cevapladı suâlini.

İmâm-ı âzam hazretlerinin dergâhının hemen bitişiğindeki evde oturan bir “Genç” vardı.

İmâm-ı âzam hazretlerinin talebesinden Ebû Yûsüf hazretleri şöyle anlatıyor:

İmâm-ı âzam Ebû Hanîfe hazretleri zamânında bir kimse vardı ki, Hazret-i İmâma haset ediyordu.

İmâm-ı âzam Ebû Hanîfe hazretleri, geçim için kumaş ticâreti yapardı. Kolaylık gösterirdi müşteriye. Bir kadın geldi dükkânına. Gâyet fakîrdi. Bir elbiseyi gösterip; “Şu elbiseyi bana şu fiyâta ver” diye ricâ etti.

İmâm-ı âzam Ebû Hanîfe hazretleri, kazancına haramın zerresini sokmazdı.

İmâm-ı âzam hazretleri, elli beş defâ hac yaptı.

İmâm-ı âzam Ebû Hanîfe hazretleri, bir gün odasında uyurken Resûlullah Efendimizi gördü rüyâsında.

İbrâhim bin Edhem hazretleri anlatır:

Bir gün İbrâhim Edhem hazretleri sahrâya çıkmıştı.

Belh Sultânı İbrâhim bin Edhem hazretleri tahtında uyurken, tıkırtılar duyup uyandı.

İbrâhim bin Edhem hazretleri hükümdârken bir gün adamlarına "Atımı getirin!" diye emretti. Derhâl getirdiler. Av köpeğini aldı. Ve ava çıktı. Az sonra bir Geyik gördü ileride.